H4 par. 4.1 Een nieuwe kijk op de wereld.

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

Memo brugklas T/H

H4. De tijd van ontdekkers en hervormers

Nieuw geloof, nieuw land

par. 4.1 Een nieuwe kijk op de wereld

Leerdoelen

Aan het eind van deze paragraaf:

• Je kunt uitleggen dat mensen door de renaissance anders dachten over het leven en de wereld.
• Je kunt twee oorzaken noemen voor de ontdekkingsreizen.
• Je kunt beschrijven welke gevolgen de komst van Europeanen had voor gebieden in Azie, Afrika en Amerika.
• Ken je de begrippen en jaartallen uit deze paragraaf.

Renaissance

• In de 15e eeuw begon de renaissance.
  
• Mensen kregen opnieuw interesse voor gebouwen, kunst, verhalen en wetenschap uit de Griekse en Romeinse oudheid.
• Letterlijk: wedergeboorte van de oudheid.
  

Renaissance

• Begon in Italie.
• In Rome en Italie waren namelijk nog veel kunstwerken en gebouwen te vinden uit de oudheid.

Renaissance

In Italie werd de oude Romeinse bouwkunst voorbeeld voor nieuwe gebouwen.

Renaissance

Kunstenaars deden de beeldhouwkunst en schilderkunst van de Romeinen na.

Kunstenaars kregen voortaan ook opdrachten van rijke burgers, i.p.v. alleen de kerk.

Middeleeuwen

• In de middeleeuwen vonden de mensen dat het leven op aarde bijzaak was.
• Ze geloofden dat het leven na de dood eeuwig was en veel belangrijker.
• Tijdens je leven op aarde moest je je voorbereiden op het leven na de dood door God en de kerk te gehoorzamen. 
• 'Memento Mori'
  

Renaissance

• De manier van denken veranderde tijdens de renaissance.
• Net als de Grieken en Romeinen wilden mensen ook genieten van het leven op aarde.
• 'Carpe Diem'
  
• Vooral rijke burgers in de steden hielden zich ook met andere zaken dan het geloof bezig.
• Ze lieten mooie huizen bouwen en kunst maken.
  

De Renaissance`

Renaissance

Veranderingen t.o.v. de kunst in de middeleeuwen.

• De kunstenaars keken heel goed naar het menselijk lichaam.
• In schilderijen werd diepte gebruikt.
• Kunstenaars zetten hun handtekening onder het werk.
  

Renaissance

Geleerden probeerden zoveel mogelijk kennis uit de oudheid te verzamelen.

Ze zochten naar boeken van geleerden uit de oudheid.

Erasmus was zo'n geleerde.

Renaissance

Erasmus vertaalde een deel van de Bijbel opnieuw uit het Grieks naar het Latijn.

Hij ontdekte dat er in de Latijnse vertaling van de kerk fouten stonden.

Hierdoor werden geleerden kritischer: geloof niet alles wat de kerk beweert. Denk zelf na!

Geleerden bleven wel christelijk.

https:

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

Wat betekent Renaissance?

1. kunst
2. artiest
3. wedergeboorte
4. oertijd

Waar begon de
Renaissance?

1. Italië
2. Duitsland
3. Nederland
4. Azië

Waar past het volgende motto bij: 'Memento Mori'

1. Renaissance
2. Middeleeuwen
3. Oudheid

Aan de slag

Wat? Eerst ga je de tekst op blz. 18 lezen en daarna maak je vraag 2 t/m 6.

Hoe? Alleen 

Hulp? Bij je buurman/buurvrouw. Kom je er samen niet uit? Dan bij je docent. 

Tijd? Tot het einde van de les. 

Klaar? Dan lees je alvast 'Oorzaken van de ontdekkingsreizen'.

Oorzaken van ontdekkingsreizen

• Vanaf 1450 gingen Europeanen op reis om de wereld te ontdekken.
• Ontdekkingsreis.
• Doel: een nieuwe route over zee naar Azie vinden.
• Columbus probeerde dit al in 1492.
• Ontdekte per ongeluk Amerika.

Oorzaken van ontdekkingsreizen

• Twee oorzaken:
• Europeanen wilden zelf naar Azie varen om daar specerijen te kopen.
• Geneesmiddel of om eten smaak te geven.
• Alleen voor de rijken.

Oorzaken van ontdekkingsreizen

• Eerst kochten Europeanen specerijen van handelaren uit het Midden-Oosten. Zij haalden de specerijen uit Azie.
• Hier werd veel geld mee verdiend.
• In de 14e eeuw werd de handel via het Midden-Oosten duurder. (1e oorzaak)
• Daarom gaan Portugezen en Spanjaarden op zoek naar een andere route naar Azie om zelf specerijen te halen.

Oorzaken van ontdekkingsreizen

• Ten tweede waren grote zeereizen nu mogelijk door technische verbeteringen in de scheepvaart.
• Kompas.
• Betere kaarten.

Columbus wilde Amerika ontdekken

1. Juist
2. Onjuist

Waarom wilden Europeanen graag specerijen?

1. specerijen gaven eten meer smaak
2. specerijen werden gebruikt als medicijn
3. specerijen werden gebruikt als decoratie
4. specerijen lieten zien hoe rijk iemand is

Hoe kwamen Europeanen vóór de 14 eeuw aan specerijen?

1. Haalden ze zelf uit Azië.
2. Kochten ze van handelaren uit het Midden-Oosten.
3. Voor de 14e eeuw gebruikten ze geen specerijen.

Waarom gingen Spanjaarden en Portugezen op zoek naar een route over zee naar Azië?

Aan de slag

Wat? Eerst ga je de tekst op blz. 20 en 21 lezen en daarna maak je vraag 7 t/m 9.

Hoe? Alleen 

Hulp? Bij je buurman/buurvrouw. Kom je er samen niet uit? Dan bij je docent. 

Tijd? Tot het einde van de les. 

Klaar? Dan lees je alvast 'Gevolgen van de ontdekkingsreizen'.

Gevolgen van ontdekkingsreizen

• Komst van de Europeanen had grote gevolgen voor mensen in Azie, Afrika en Amerika.
• Als eerste gingen Europeanen zelf handelen in deze werelddelen.
• Er werden handelsposten gesticht langs de kusten van Azie en Afrika.

Gevolgen van de ontdekkingsreizen

• Handelspost bestond uit een fort, haven, pakhuizen en woningen.
• In de binnenlanden kwamen de Europeanen niet.

Gevolgen van ontdekkingsreizen

• Ze kochten hun handelswaar van plaatselijke koningen en handelaren. 
• Vaak dwongen Europeanen met geweld lage prijzen af.

Gevolgen van ontdekkingsreizen

• Een tweede gevolg is dat Spanjaarden gebieden veroverden in Midden- en Zuid-Amerika: kolonien.
• Er werden ook plantages gesticht: groot landbouwbedrijf waar maar één product wordt verbouwd, bijv. katoen.
• Indianen werden gedwongen om uit de mijnen goud en zilver te halen.
• Alle opbrengsten van de kolonien gingen naar Spanje.

Gevolgen van ontdekkingsreizen

• Een derde gevolg was de verspreiding van de Europese cultuur over de wereld, bijv. de taal en het geloof.
• Missionarissen kwamen om het christelijk geloof te verspreiden.

Gevolgen van ontdekkingsreizen

• Sommige indianenculturen verdwenen bijna helemaal, zoals de cultuur van de Azteken:.
• Zij stierven door besmettelijke ziektes, maar ook vernietigden de Spanjaarden hun cultuur met opzet.
• Dat deden ze omdat de Azteekse cultuur heidens (niet-christelijk vonden).

Schrijf 2 dingen op die je vandaag geleerd hebt.

Wat vind je nog lastig?

Aan de slag

Wat? Eerst ga je de tekst op blz. 22 en 23 lezen en daarna maak je vraag 10 t/m 14 .

Hoe? Alleen 

Hulp? Bij je buurman/buurvrouw. Kom je er samen niet uit? Dan bij je docent. 

Tijd? Tot het einde van de les.