ML Dilemma PD 2 les 2

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H1.2 Kiezen we voor
meer vrijheid of meer gelijkheid?

Lesdoelen §2

1. Je kunt de belangrijkste waarden achter het liberalisme, de sociaaldemocratie en de christendemocratie uitleggen. 
2. Je kunt de drie belangrijkste tegenstellingen tussen links en rechts uitleggen. 
3. Je kunt de standpunten van politieke partijen indelen aan de hand van de drie politieke stromingen en de drie dimensies van links en rechts, en aan de hand van deze standpunten je eigen politieke voorkeur bepalen.

Instructie

Kiezen we voor meer vrijheid of meer

gelijkheid?

Bij ingewikkelde maatschappelijke problemen kijken burgers al snel naar de overheid. Maar de meningen zijn sterk verdeeld over wat de overheid wel en niet moet doen.

Politieke stromingen

Indeling van politieke partijen volgens een waarde: vrijheid, gelijkheid of geloof

Sociaal-democratie

• Mensen zijn gelijkwaardig
  

• Actieve rol van de overheid: mensen helpen die niet voor zichzelf kunnen zorgen
  

• Meer gelijkheid tussen mensen (ook in lonen)
  

Christen-democratie

• Katholiek/protestant
  

• Bijbelse waarden
  

• De aarde ook voor onze kinderen
  

• Naastenliefde

Liberalisme

• Persoonlijke vrijheid
  

• Passieve rol van de overheid: zo min mogelijk bemoeien met de mensen
  

• Weinig regels voor de economie
  

Politieke stromingen

ideologie	Socialisme	Confessionalisme	Liberalisme
waarden	gelijkheid solidariteit	geloof naastenliefde	vrijheid eigen verantwoor-delijkheid
stroming	sociaaldemocratie	christendemocratie	klassiek liberalisme sociaal liberalisme
partijen

§2 | waarden van politieke partijen

Politieke partijen indelen
gems. waarden te vatten

Verschillende uitgangspunten:

• economisch links - economisch rechts
  

• politieke stroming: liberalisme, sociaaldemocratie, christendemocratie 
• progressief - conservatief
• nationalistisch - kosmopolitisch

sociaal-economische dimensie

"Het eigen risico in de zorg moet worden afgeschaft"

economisch links:

• gelijkmatige inkomensverdeling
• hoge belastingen accepteerbaar
• overheid heeft een herverdelende taak

economisch rechts

• hoogte inkomensverschillen vanuit het idee dat hierdoor prestaties worden beloond
• rol overheid is beperkt
  

progressief-conservatieve dimensie

gaat het vaak over morele vraagstukken, waarbij een sterke overtuiging over ‘goed’ en ‘fout’ een rol speelt.

"Het gezin kent vele verschijningsvormen."

progressief:

• persoonlijke vrijheid om zelf te bepalen hoe je het leven invult
• tradities mogen niet beperkend werken
  
• overheid mag geen beperkende maatregelingen opleggen

conservatief:

• traditionele waarden en normen
• overheid mag ingrijpen in persoonlijk leven
• nieuwe samenlevingsvormen gevaar voor waarden en normen

kosmopolitisch-nationalistische dimensie

Wat betekent het om Nederlander te zijn en hoe verhouden wij ons tot de rest van de wereld?

"Nederland moet de EU verlaten."

Kosmopolitisch:

• verbonden met de wereld
• pluriforme samenleving positief
• samen met andere landen internationale problemen oplossen

Nationalistisch:

• Nederland beter af zonder internationale invloeden
• pluriforme samenleving is een gevaar

Vragen tot zo ver?