Perifeer vaatlijden 3.1.3

• Welzijn
• Middelbare school
• Beroepsopleiding
• Leerjaar 3

Perifeer vaatlijden

Theorie 3.1.3

Perifeer Vaatlijden

Perifeer vaatlijden treedt op wanneer de bloedvaten buiten het hart en de hersenen vernauwd raken, meestal in de benen.

Wat zijn de symptomen van perifeer vaatlijden?

Wat kunnen mensen doen om dit te voorkomen?

Welke medicatie/behandelingen zijn mogelijk bij perifeer vaatlijden?

Perifeer arterieel vaatlijden is een veelvoorkomend ziektebeeld bij ouderen. Patiënten met ernstig vaatlijden kunnen behandeld worden met endovasculaire revascularisatie of een bypassoperatie. Wanneer deze behandelingen falen, kan gekozen worden voor een amputatie.

Behandeling van chronisch obstructief vaatlijden bestaat uit aanpassing van leefstijl (gewichtreductie, stoppen met roken), normalisatie van bloeddruk, bloedglucose- en cholesterol en looptraining. Preventief wordt medicamenteuze behandeling gestart, bijvoorbeeld met acetylsalicylzuur of clopidogrel. 

De symptomen van Perifeer Arterieel Vaatlijden uiten zich in:

Chronisch:

Etalagebenen: krampachtige pijn in één of beide benen bij een wandeling, koude voeten, verminderde haargroei op de benen, verdikte teennagels, vertraagde nagelgroei, bleke benen bij het optillen van de benen, rode verkleuring bij afhangen van de benen;

Kritieke ischemie: (zuurstoftekort): in rust ontstaat pijn in de voet doordat weinig bloed naar de benen stroomt; ook kunt u last hebben van wonden of gangreen (donkerblauwe of zwarte verkleuringen, ook wel 'koudvuur' genoemd) op de voet of het onderbeen.

Acuut:

Acute ischemie: (zuurstoftekort): plotselinge en heftige pijn in uw been; ook wordt het been bleek, koud en voelt het doof aan; u verliest snel uw kracht in het been en de voet. 

Pijn bij het lopen, slechte wondgenezing

Perifeer vaatlijden:

• Trombosebeen
• Etalagebenen
• Spataderen

Claudicatio Intermittens 

Etalagebenen

Vraag: waarom de naam etalagebenen?

Etalagebenen - Claudicatio intermittens

    Etalagebenen ontstaan als gevolg van een vernauwing in een slagader in de benen. Door de vernauwing ontstaat een tekort aan zuurstof in de beenspieren. Hierdoor worden in de spieren afvalstoffen geproduceerd die een krampende pijn veroorzaken. Deze pijn verdwijnt als je stilstaat. Daar komt de naam ‘etalage¬benen’ vandaan. Want als je door de stad loopt, moet je als het ware voor elke etalage even stilstaan om de pijn te laten verdwijnen.

    

Klachten:

• Kramp in kuit, dijbeen of bil na stukje lopen. 
• Dit verdwijnt in rust.
• Wordt daarom ook wel etalagebenen genoemd (claudicatio intermittens)

Behandeling? 

Zoek op wat de behandelmogelijkheden zijn 

5 minuutjes 

Trombosebeen 

• DVT (diepveneuze trombose) 
• Bloedstolsel binnen in een bloedvat
• Bloedstolsel heet trombus
• Bloedstolsel zit vast aan de bloedvatwand 
• Kan zowel in een ader als in een slagader
• Door het bloedstolsel wordt de doorbloeding belemmerd 

trombosebeen

klachten bij een trombosebeen zijn...

1. gezwollen onderbeen
2. pijn in het onderbeen
3. rood en glanzend onderbeen

Trombosebeen 

1

2

3

Behandeling? 

Zoek op wat de behandelmogelijkheden zijn 

5 minuutjes 

Spataderen

Spataderen ontstaan doordat de klepjes in de ader niet meer goed sluiten. Daardoor hoopt bloed zich op, wat zorgt voor opgezwollen aderen. Spataderen zijn bloedvaten die in grootte zijn toegenomen en verdraaid zijn. Hierdoor zijn deze aderen aan de buitenkant zichtbaar als blauwpaarse, kronkelende lijnen.

Spataderen (varices)

• Spataderen kunnen ontstaan door...
• slechte (rechter)hartkleppen
• slechte vaatkleppen
• uitgerekte aderen
• langdurig staan
• erfelijk

spatader

S

Spataders (varices)

Behandeling? 

Zoek op wat de behandelmogelijkheden zijn 

5 minuutjes 

Kleine kennistest

Bij een spatader gaan klepjes kapot.
In welk bloedvat ontstaan spataders?

1. Slagader
2. Ader
3. Haarvat
4. Lymfevat

Ander woord voor spataderen

1. Trombus
2. Angina Pectoris
3. Varices
4. ACT

Wat is er aan de hand bij spataders?

1. De aderwand is sterk verkleind en de kleppen sluiten niet meer goed.
2. De aderwand is sterk verwijd en de kleppen sluiten niet meer goed.
3. De aderwand is normaal, maar de kleppen sluiten niet meer goed.

Welke klachten geeft een trombosebeen?

1. Wit, koud been met krachtsverlies
2. Rood, warm been met een gespannen huid
3. Koorts, malaise, scherp begrensde roodheid
4. Zwelling beide benen zonder pijn.

Wat is een mogelijke complicatie van een trombosebeen?

1. longembolie
2. herseninfarct
3. A en B zijn beide goed
4. A en B zijn beide fout

Het bloed heeft 3 functies;
1 afweer tegen ziekte, 2 bloedstolling, 3 zuurstoftransport.

Mw Visser heeft een trombosebeen gekregen door het lange zitten in een vliegtuig naar Australië. Welke functie(s) is of zijn verstoord?

1. afweer tegen ziekte
2. bloedstolling
3. afweer tegenziekte en zuurstoftransport
4. bloedstolling en zuurstoftransport

Waar kan oedeem van beide benen met kortademigheid bij inspanning op duiden?

1. Herseninfarct
2. Longembolie
3. Hartfalen
4. Trombosebeen

Wat doet iemand met claudicatio intermittens?

1. Die zakt regelmatig door zijn benen heen
2. Die gaat regelmatig staan springen
3. Die heeft koude benen als hij loopt
4. Die stopt regelmatig met lopen vanwege de pijn

Etalagebenen passen bij

1. chronische veneuze insufficientie
2. chronische arteriele insufficientie

Wat is een andere benaming voor etalagebenen?

1. Aneurysma
2. Claudicatio intermittens
3. Hyperlipidemie
4. Varicosis

Medicatie hart- en vaatziekten

Mensen met hart- en vaatziekten gebruiken vaak meerdere medicijnen tegelijk om kans op o.a. een hartinfarct te verkleinen.

Medicatie bij:

• Hart- en vaatziekten
  
• CVRM
• Bloedstolling
  

Opdracht 

 Werk in tweetallen 

Zoek in de medicatie top 100 de veelgebruikte middelen bij hart en vaatziekten op.

Maak in tweetallen een samenvatting, woordweb of mindmap als naslagwerk.

Plak je uitwerking in de opdracht van deze week (3.1.3) 

(hoe je deze dus uitwerkt mag je zelf weten)