Les 3t, grammatica samengestelde zinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 3,4

Welkom bij Nederlands!

Bij Nederlands

Vandaag

• Herhaling zinsdelen 
• Uitleg samengestelde zinnen 
• Aan de slag 
• Evaluatie 

Even checken: 

Wat moet je verplicht meenemen voor iedere les:

• Lesboek Nieuw Nederlands
• iPad (opgeladen) 
• Schrift
• Pen

Welkom

Pak je 

 je schrift of een blaadje

en je pen. Log in op deze LessonUp. 

Leg je gemaakte huiswerk klaar op je tafel. 

Maak een foto van je huiswerk!
(of van jezelf als je geen huiswerk hebt gemaakt...)

Leerdoelen

- Je weet hoe je de pv, ond, lv, mv en bwb kunt benoemen. 

- Je weet hoe je een zin in zinsdelen moet verdelen.   

- Je weet wat een samengestelde zin is en kunt die herkennen. 

In welke volgorde benoem je de zinsdelen in een zin?

1. wwg - ond - lv - mv
2. wwg - lv - ond - mv
3. wwg - mv - lv - ond
4. wwg - ond - mv - lv

Ik geef Arnold een nieuwe fiets?
Wat is Arnold in deze zin?

1. mv
2. lv
3. ond

Welke bwb/bwb's zitten in de deze zin?

Gisteren ben ik met de trein naar huis gegaan.

1. gisteren, naar huis
2. naar huis gegaan
3. met de trein, naar huis
4. gisteren, met de trein, naar huis

Wat is de bwb?
Ik speel altijd vals.

1. Ik
2. speel
3. altijd
4. vals

De winnaar heeft een mooie prijs gekregen. De winnaar is

1. mv
2. lv
3. ond

Heb je nog                      vragen?

Wat is een samengestelde zin?

samengestelde zinnen

+ enkelvoudige zinnen hebben 1 pv

+ samengestelde zinnen hebben meer dan 1 pv

+ je herkent samengestelde zinnen aan een komma en/of aan een voegwoord

Larry's familie ging naar de dierentuin, maar ze vonden het niet leuk.

Van enkelvoudige 

naar samengestelde zinnen

Ik ga naar de tandarts. Ik heb kiespijn.

(in elke zin staat 1 PV en 1 OND)

Ik ga naar de tandarts, want ik heb kiespijn.

(in de samengestelde zin staan 2 PV's en 2 OND's. Ze worden samengesteld via het voegwoord want). 

samengestelde zin

- een samengestelde zin bestaat uit twee of meer enkelvoudige zinnen.

- een samengestelde zin bevat dus twee of meer persoonsvormen. 

Wat?	Cursus 5 Grammatica §3: ZD Samengestelde zinnen op blz 184 en 185. Maak opdracht 1 t/m 3 in je schrift en boek.
Hoe?	Zelfstandig en in stilte. Muziek mag (met oordopjes).
Hulp	De theorie in deze LessonUp en de theorie in je boek.
Tijd	Acht minuten.
Waarom?	Om je voor te bereiden op de toets Zinsdelen. Volgende week
Klaar?	Lees alvast de theorie van §4 of oefen verder in de trainer.

Huiswerk voor de volgende les

Lesdoel gehaald?

Aan het einde van deze les:       

• Je weet hoe je de pv, ond, lv, mv en bwb kunt benoemen. 
• Je weet hoe je een zin in zinsdelen moet verdelen.  
• Je weet hoe je een samengestelde zin herkent en maakt.                               

Lesdoel gehaald?

😒🙁😐🙂😃

Huiswerk

H2 - TAALVERZORGING 

Maken opdracht 1 t/m 5 op blz 60/61

Evaluatie 

1. wat ging er goed en wat minder?
2. is het leerdoel helder?
3.  weet je wat je moet doen?
4. heb je vragen en of opmerkingen?

Theorie (pv - wwg - ond)

pv = persoonsvorm	Zet de zin in een andere tijd --> pv verandert mee. Hij heeft honger --> Hij had honger.
wwg = werkwoordelijk gezegde	- Alle werkwoorden uit de zin. - Soms is hij gesplitst: De oma loopt niet door . - 'te' hoort er ook bij: Hij zit altijd te praten . - Moet goed klinken.
ond = onderwerp	Wie/wat + wwg? Waarom heeft de kleuter nooit gelogen? (wie/wat heeft gelogen? = de kleuter)

Lijdend voorwerp

- Stel de vraag: WAT (WIE) + WG + O?

Het antwoord is het LV.

VB.| Ik | pluk | de appels.

          o.      wg.         lv

- Niet elke zin heeft een LV.

- LV begint NOOIT met een VZ. 

5. Lijdend voorwerp

- Stel de vraag: WAT (WIE) + WG + O?

Het antwoord is het LV.

VB.( Ik )| (pluk) | de appels.

- Niet elke zin heeft een LV.

- LV begint NOOIT met een VZ. 

Meewerkend voorwerp

Aan wie/voor wie + gezegde + ond + lv

Als er geen lv in de zin staat, staat er ook geen mv in.

Mijn moeder / geeft / een cadeau  / aan mijn vader.

       ond                wwg            lv                           mv

zo vind je het meewerkend voorwerp

1  Noteer pv, ow, wg en lv

2 Stel de vraag: aan wie + wg + ow + lv

3 Controleer of je aan weg kunt laten.

       De leerling heeft een vraag aan de docent gesteld.

Bijwoordelijke bepaling

Als je de zin tot nu toe goed hebt ontleed, is alles wat overblijft bwb.

Het kan dus zijn dat je geen bwb hebt, maar ook dat je 10 bwb's hebt.

Bijwoordelijke bepaling

• Mogelijk meerdere in een zin!
• Geeft antwoord op vragen als: waar / wanneer / hoe / waarom / etc.
• Ook vraagwoordjes zelf zijn een BWB.
• Ook kleine zinsdelen als: niet / altijd / ook / misschien / etc. zijn een BWB.
• Overgebleven zinsdelen. 

Opdracht: ontdek de persoonsvormen 

en noteer die per zin. 

1. Wanneer je langdurig pijn hebt, moet je naar de huisarts gaan. 

2. Ze at haar pizza op, terwijl ze tv zat te kijken. 

3. Hoewel het weinig uitmaakt, zou ik toch voor dit type spijker kiezen. 

4. Je kunt wel zien, dat hij gek op haar is. 

5. Zoals de agent al aangegeven had, kreeg Nicolette een bekeuring van 30 euro. 

6. Ik vind het niet aardig dat je dat zegt, maar je hebt wel een beetje gelijk.

Antwoorden 

1. Wanneer je langdurig pijn hebt, moet je naar de huisarts gaan. 

2. Ze at haar pizza op, terwijl ze tv zat te kijken. 

3. Hoewel het weinig uitmaakt, zou ik toch voor dit type spijker kiezen. 

4. Je kunt wel zien, dat hij gek op haar is. 

5. Zoals de agent al aangegeven had, kreeg Nicolette een bekeuring van 30 euro. 

6. Ik vind het niet aardig dat je dat zegt, maar je hebt wel een beetje gelijk.

Van enkelvoudige naar 

samengestelde zinnen

Marloes neemt drinken mee. Levi zorgt voor de broodjes.

(in elke zin staat 1 PV en 1 OND)

Marloes neemt drinken mee en Levi zorgt voor de broodjes. 

(in de samengestelde zin staan 2 PV's en 2 OND's. Ze worden samengesteld via het voegwoord en). 

Van enkelvoudige 

naar samengestelde zinnen

Ik ga naar de tandarts. Ik heb kiespijn.

(in elke zin staat 1 PV en 1 OND)

Ik ga naar de tandarts, want ik heb kiespijn.

(in de samengestelde zin staan 2 PV's en 2 OND's. Ze worden samengesteld via het voegwoord want). 

Lesdoelen:

Aan het einde van deze les:

• Ik kan  het verschil tussen formeel en informeel taalgebruik benoemen.
• Ik weet wanneer je formeel taalgebruik moet gebruiken.
• Ik heb  geoefend met formeel taalgebruik                                            
  

Reflectie:
Wat ging bij jou goed tijdens deze les?
Wat kan nog iets beter?