Les 1 Het Boeddhisme

• Godsdienst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Les 1

De Essentie van het Boeddhisme: 

Ontstaan en Leerstellingen

Leerdoel

Aan het einde van de les weet je de basisovertuiging van het Boeddhisme, kritiek op het hindoeïsme en het leven van Gautama te identificeren.

Wat weet je al over het boeddhisme?

Ontstaan van het Boeddhisme

Het boeddhisme ontstond in India als reactie op de strenge kastenstructuur en rituelen van het hindoeïsme.

Kritiek op het Hindoeïsme

Boeddha bekritiseerde de kastenstructuur 

en de nadruk op rituelen in het hindoeïsme.

Een nieuwe levensweg naar verlossing:

nirwana i.p.v moska

Aantrekkelijk vooral voor de lagere kasten

van het kastenstelsel. 

Leven van Gautama

Gautama Siddhartha, de stichter van het boeddhisme, groeide op in luxe maar koos uiteindelijk voor een leven van ascese en meditatie.

Basisovertuiging in het Boeddhisme

Het boeddhisme draait om het bereiken van verlichting en het beëindigen van het lijden, bekend als nirvana.

Verschil tussen Hindoeïsme en Boeddhisme

Het hindoeïsme gelooft in een eeuwige ziel (atman) en reïncarnatie, terwijl het boeddhisme streeft naar het beëindigen van het cyclische lijden.

                                                                    Dharmawiel 

An-atman 

De ontkenning van een eeuwige ziel in het boeddhisme staat bekend als an-atman (anatta). 

1. De mens heeft geen essentie (ware 'zelf')
2. Vergankelijkheid (niets blijft hetzelfde)
3. Onderlinge afhankelijkheid (niets staat opzichzelf)

1) Gebrek aan essentie. Er is geen ware zelf (atman). De mens heeft geen essentie (an-atman). Mensen bestaan uit een lichaam, het bewustzijn, karma handelingen (verleden & heden), gevoelens en waarnemingen. De combinatie van deze bestandsdelen maken wie we Zijn. Niet een onderdeel alleen. Daarom kan er geen ‘zelf’ zijn

2)Vergankelijkheid: Niets blijf hetzelfde, alles is veranderlijk. Omdat we veranderen door elke ontmoeting of situatie kan er ook geen ware zelf zijn. We zijn dus elke minuut van ons leven een andere zelf. Dit maakt het concept ‘zelf’ dus irrelevant.

3) Onderlinge afhankelijkheid van individuen en mensen: Alles is van elkaar afhankelijk. Niets staat op zichzelf. Als je ‘zelf’ dus afhankelijk is van al het andere, dan kan het niet op zichzelf bestaan. Dus er is geen ware ‘zelf’

Schrijf de antwoorden op in je schrift( of de volgende dia's)

1. Alle oranje woorden + betekenis (paragraaf 1-2)
2. Maak opdracht 1
3. Lees blz. 44 en maak opdracht 2
4. Bespreek daarna de antwoorden van opdracht 1 met je buurman/vrouw. 

Opdracht: antwoorden oranje woorden

Antwoorden dia 11

Is boeddhisme een godsdienst of een levensbeschouwing?

1. Godsdienst
2. Filosofie
3. Sociale beweging
4. Levensbeschouwing

Hoe noemt men in het boeddhisme het ontkennen van de ziel?

1. Nirvana
2. Atman
3. An-atman
4. Brahman

Wat is het doel van het boeddhisme?

1. Het beheersen van de natuurkrachten
2. Het bereiken van verlichting en ontsnappen uit al het leed uit de wereld.
3. Het vergaren van materiële rijkdom
4. Het streven naar politieke macht

Wat zijn de vier ontmoetingen die het leven van Siddharta Gautama veranderen?

1. Een rijke koopman, een machtige koning, een wijze leraar, een vrome priester
2. Een oude man, een zieke man, een dode man, een bedelmonnik.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.

Toets stof

week 5

H 4.1-4.3 

Ontstaan, leerstellingen

H 5.1-5.2 

Regels en stromingen

H 6.1-6.3 

Feesten en rituelen

Aantekeningen