7.3 Watergebruik en waterwinning

• aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

7.3  Watergebruik en waterwinning

Watergebruik in NL

Huishoudens:

📌 Per huishouden 120 liter/per persoon/per dag!

Industrieel watergebruik: 2 soorten —>

✅ proceswater: nodig in proces, bv wassen groente

     Hoeft niet drinkbaar te zijn —> oppervlaktewater + 

     grondwater.

✅ koelwater: afkoelen manchines, warm water in rivier         en meer

     Electriciteitscentrales grootste gebruiker koelwater:         1600 liter/per dag/ per persoon!

Landbouw ➡ grootste waterverbruiker!

📌 irrigatie

Watervoetafdruk

➡ Al het zoet water dat je gebruikt voor huishouden, landbouw en industrieproducten.

 ➡ Watervoetafdruk NL:

      - huishoudelijk water

      - industrieel water

      - landbouw water    +

      = watervoetafdruk

WATERWINNING

Kaart van waterwinning in Nederland.

Drinkwater uit grondwater

WAAR? 

📌 Hoog-NL

HOE?

📌 Neerslag —> infiltreert in de bodem —> grondwaterlaag ligt op 20m tot 200m diepte —> naar boven gehaald en gezuiverd tot drinkwater.

Drinkwater uit oppervlaktewater

WAAR?

📌 Laag-NL

WAAROM?

📌 grondwater is zout in laag-Nederland

HOE?

📌 rivierwater bewaard in spaarbekkens —> zuiveren

📌 duurder

Drinkwater uit de duinen

WAAR?

📌 Kust

WAAROM? 

📌 drinkwater grote steden in de Randstad

HOE?

📌 zoetwaterzak

—> zoet water drijft op zout water in soort zak

PROBLEEM

📌 zoetwaterzak werd te klein door teveel waterwinning

OPLOSSING

📌 water uit rivier in zoetwaterzak pompen, diep in de grond omdat plantengroei anders veranderde.

Examenvraag 

maximumscore 2

• Menselijke oorzaak: de mens pompt (te veel) water op 1

• Beschrijving: door het oppompen slinkt de zoetwaterzak onder de duinen waardoor het zoute water kan opdringen 1

of:

• Menselijke oorzaak: het versterkte broeikaseffect leidt tot

zeespiegelstijging 1

• Beschrijving: Als het verschil tussen de zeespiegel en het daar achterliggende grondwaterpeil van het land groter wordt, zal meer zoute kwel ontstaan in de kustzone 1

Waarvoor is koelwater nodig?

1. Om je koud te douchen
2. Om machines koel te houden
3. Om de machines in een fabriek schoon te maken
4. Om het bestrijdingsmiddelen uit het grond water te halen

drinkwater wordt gemaakt van:

1. zeewater
2. oppervlaktewater
3. afvalwater
4. grondwater

waar wordt drinkwater voor gebruikt?
( er zijn meerder antwoorden goed!)

1. voor proceswater
2. koel water
3. industrieel watergebruik
4. grondwater

Proceswater is water dat gebruikt wordt om machines af te koelen.

1. Juist
2. Onjuist

Wat bedoelen ze met je watervoetafdruk?

1. hoeveelheid water dat je per dag gebruikt
2. het huishoudelijke watergebruik
3. het industrieel watergebruik

Water dat niet als grondstof in producten wordt verwerkt, heet proceswater.

1. Juist
2. Onjuist

De grootste verbruikers van koelwater zijn de elektriciteitscentrales.

1. Juist
2. Onjuist

Het lozen van warm koelwater noemt men

1. warmteverlies
2. thermische verontreiniging
3. dumpwater
4. thermolyse

Proceswater is...

1. Ja... Het is wat.
2. Ik had LO2 moeten kiezen.
3. Bijna vakantie, joe!
4. Water dat nodig is bij het maken van producten

De grond heeft een filtrerende werking. Dat betekent een eigenschap van een grondsoort of filter dat de vervuiling uit het water zeeft.

1. Juist
2. Onjuist

Waarom is grondwater eigenlijk vrij schoon?

1. Het zit al miljoenen jaren onder de grond
2. De grond zorgt voor een filterende werking
3. In Nederland valt geen zure regen
4. In Nederland denken we goed om het milieu

Wat is een voordeel van waterwinning uit grondwater?

1. Het is heel zuiver
2. Er is voldoende

Waar word het water tijdelijk opgeslagen dat schoon genoeg is om te kunnen zuiveren?

1. Waterzak
2. Waterwingebied
3. Proceswater
4. Spaarbekkens

Wat is een nadeel als er veel grondwater wordt gebruikt voor waterwinning?

1. Er is geen nadeel
2. Verdroging van de grond

wat zijn Spaarbekkens?

1. een spaarbekken is een gebied waar veel water word opgespaard
2. een spaarbekken is een speciale plas waar water blijft tot het gebruikt word
3. het bekken zit in je onderrug
4. een spaarbekken is gezuiverd water dat word opgslagen in de natuur

Waterwinning uit grondwater is schoner dan uit oppervlakte water.

1. juist
2. onjuist

Begrippen

Drinkwater:                        Water dat geschikt is voor menselijke consumptie

Industrieel watergebruik:   Watergebruik in fabrieken

Proceswater:                       Water dat in landbouw, fabrieken en elektriciteitscentrales wordt gebruikt, maar niet verbruikt.

Koelwater:                          Water dat gebruikt wordt om machines af te koelen.

Watervoetafdruk:                Al het zoete water dat in iemand gebruikt voor huishouden en landbouw- industrieproducten.

Waterwinning:                    Water uit de grond, het oppervlaktewater of zeewater voor verschillende doelen.

Filterende werking:             De eigenschap van een grondsoort of filter dat de vervuiling uit het water zeeft.

Spaarbekkens:                     Opslagplaats voor water voor later gebruik.

Grondsoort:                         Vast materiaal met een bepaalde korrelgrootte waaruit de grond bestaat.

Doorlaatbaarheid:                Het gemak waarmee water in of door een grondsoort stroomt.

Zoetwaterzak:                      Reservevoorraad zoet grondwater in de duinen.

Waterwingebied:                  Gebied waar grondwater wordt gewonnen.

Drinkwaterwinning:             Het maken van drinkwater uit grond, oppervlakte of zeewater.

Succescriteria

Wat moet je kennen en kunnen?

• Je kunt drie soorten watergebruik noemen en aangeven waar veel en weinig water voor wordt gebruikt.
• Je kunt uitleggen aan welke eisen het water moet voldoen voor verschillende gebruiksdoelen.
• Je kunt uitleggen wat proceswater is en aan welke eisen dat moet voldoen.
• Je kunt vertellen  waarvoor koelwater wordt gebruikt en wat de gevolgen zijn van het lozen van koelwater op een meer of rivier.
• Je kunt voorbeelden geven van landbouwproducten die veel water nodig hebben.
• Je kunt uitleggen wat de watervoetafdruk is en hoe Nederlanders gebruikmaakten van water uit het buitenland.
• Je kunt uitleggen waarom grondwater geschikter is om drinkwater van te maken dan oppervlaktewater.
• Je kunt vertellen hoe de drinkwaterwinning in de duinen werkt.
• Je kunt uitleggen hoe drinkwaterwinning in de duinen invloed heeft op het milieu.