VPRO1 - HFST 10 - Persoonlijkheidsstoornissen

• VPRO1
• MBO
• Studiejaar 2

VPRO1 | Hoofdstuk 10 | Week 3/4

Planning

• Tussenstand digitale leeromgeving
• Twee weken over hoofdstuk 10
• Volgende week dinsdag geen les ivm studentvrije dag, maak van die dag gebruik om voor de
• (open boek) toets te leren, hoofdstuk 1 tm 10. 

Wat leer je in dit hoofdstuk?

 verschillende persoonlijkheidsstoornissen kunt herkennen

• weten wat het effect is van een psychiatrische stoornis op het dagelijks functioneren cliënt
  
• Clusters DSM-5
  
• algemene omschrijving persoonlijkheidsstoornissen;
  
• persoonlijkheidsontwikkeling;
  
• verschillende persoonlijkheidsstoornissen;
  
• rol van de persoonlijke begeleider specifieke doelgroepen.
  

Waarom is dit belangrijk?

hoe je kan omgaan met cliënten met een persoonlijkheidsstoornis van essentieel belang als je als persoonlijk begeleider specifieke doelgroepen met deze groep cliënten werk

Wat is een persoonlijkheidsstoornis (voorbeelden)

Persoonlijkheidsstoornissen

 een psychiatrische stoornis

Het begrip persoonlijkheid = karakteristiek of eigenschappen die iemand uniek maken

Patronen als denken, gedrag, voelen, handelen zijn normaal en herkenbaar voor anderen, totdat deze onderdelen last veroorzaken bij andere mensen in hun omgeving. 

Iemand met een persoonlijkheidsstoornis gedraagt zich afwijkend. 

Hij/zij is niet in staat om zijn gedrag aan te passen voor een ander. 

Hardnekkige manier van denken, alsof het niet te veranderen is. 

Persoonlijkheidsontwikkeling

beïnvloed door aanleg en omgeving

Ieder mens doorloopt de rijpingsfasen = bepaalde patronen in de ontwikkeling die worden doorlopen en zijn voorspelbaar. 

Lees blz 115 over de uitleg van deze rijpingsfasen

Ontstaan van een persoonlijkheidsstoornis

Er is niet 1 oorzaak aan te wijzen - samenspel van factoren. 

1. Erfelijke factoren en individuele kwetsbaarheid - verschil in aanleg temperament
2. Psychologische factoren - levensgebeurtenissen en ervaringen
3. Omgevingsfactoren en sociale factoren - positie gezin, levensstandaard

Herkennen persoonlijkheidsstoornis

Lopen persoonlijk en/of sociaal vast

daarnaast hebben ze vaak last van psychische problemen; angststoornis, depressiviteit, emotionele instabiliteit en impulsiviteit. 

DSM 5: 'wanneer er sprake is van een duurzaam patroon van gedachten, gevoelens en impulsbeheersing en afwijkt van de sociale norm, kun je spreken van een persoonlijkheidsstoornis.

De stoornis is niet veroorzaakt door medicatie of drugs

Vertel! Wat viel je op?
Wat vond je ervan?

Effecten op het dagelijks leven

Extreem jaloers, extreem verlegen, extreem perfectionistisch, extreem gevoelig voor kritiek en ervaart daardoor problemen in het dagelijks leven. 

Clienten geven zelf aan hinder te ondervinden in de sociale omgang.

Klachten of symptomen zie blz 117

Persoonlijkheidsstoornissen

Onder te verdelen in 3 clusters 

Cluster A: Paranoïde persoonlijkheidsstoornis, chizoïde persoonlijkheidsstoornis, Schizotypische persoonlijkheidsstoornis.

Cluster B: Borderline persoonlijkheidsstoornis, Antisociale persoonlijkheidsstoornis, 

Narcistische persoonlijkheidsstoornis, Histrionische persoonlijkheidsstoornis.

Cluster C: Afhankelijke persoonlijkheidsstoornis, Ontwijkende persoonlijkheidsstoornis,

Obsessieve-compulsieve persoonlijkheidsstoornis.

Opdracht

Er worden drie groepen gemaakt. Iedere groep geeft een korte presentatie over een cluster in de volgende les.

Je werkt iedere stoornis van cluster kort uit en verwerkt dit in een powerpoint. 

Behandeling

Je hoeft niet te weten wat de oorzaak is, wel wat de factoren zijn die de problemen in stand houden. 

Behandeling is combinatie van medicatie en psychotherapie

Medicatie -> verlichten van symptomen

Psychotherapie is het meest effectief

Dialectische gedragstherapie	Helpt heftige emoties, zoals verdriet, wanhoop, angst, boosheid beter in evenwicht te krijgen Client leert manier van denken te veranderen.
Schemagerichte therapie	Hardnekkige angst en stemmingsklachten behandelen. Verwerken van jeugdtrauma's
Mentalization Based Treatment	Begrijpen van gedrag
Transactionele analyse	Bewustwording van reageren op anderen
Intensive short dynamic psychotherapie	Groepsbehandeling en individueel. Eigen gevoelens beter leren begrijpen door levensgeschiedenis te onderzoeken. Je gaat terug in de tijd

Rol persoonlijk begeleider

Doel: zoveel mogelijk ondersteuning bieden. 

Je moet je kunnen inleven in de situatie van je cliënt met een persoonlijkheidsstoornis. 

Cliënten ervaren het als een zware strijd. Het is vaker overleven dan leven. 

Je kunt niet zomaar tips of adviezen geven. 

Client moet zich veilig en vertrouwd voelen bij jou. 

Ziektebeeld kennen en herkennen. Waarom reageert de client zo? Zoeken naar balans. 

Aan de slag in de digitale leeromgeving

Wat heb je geleerd in deze les?