Les 1 Lezen, artikel, onderwerp/hoofdgedachten, alinea's

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Lezen paragraaf 1.3

Talent

1.3 Lezen

achterin het boek!

Sleep de tekstsoorten naar het juiste tekstdoel.

Amuseren

Informeren

overtuigen

Activeren

Reclamefolder

Stripverhaal

oproep lid te worden

Handleiding

nieuwsbericht

Recept

klachtenbrief

poster

roman

ingezonden brief

Verslag

essay

Tekstsoort en tekstvorm

Opbouw alinea

Kernzin

- eerste zin, daarna toelichting

- tweede zin, daarna toelichting, begint met een inleidende zin.

- laatste zin, toegewerkt naar een conclusie

Functies inleiding

• het onderwerp noemen of beschrijven;

• de aanleiding noemen, aangeven waarom de tekst is geschreven;

• de centrale vraag stellen, die later in de tekst wordt beantwoord;

• de mening van de schrijver geven; de argumenten volgen in de kern;

• een samenvatting van de inhoud geven; in de rest van de tekst

volgen bijzonderheden;

• een persoon of personen introduceren.

Functies slot

• een conclusie of een samenvatting van de inhoud geven;

• een advies of een waarschuwing geven;

• een toekomstverwachting uitspreken.

In welke drie delen kan een tekst opgebouwd zijn?

De meeste teksten beginnen met een inleiding.

1. waar
2. niet waar

Elke tekst heeft een slot.

1. waar
2. niet waar

'Een tekst bestaat uit drie delen' is hetzelfde als 'een tekst bestaat uit drie alinea's'.

1. waar
2. niet waar

Theorie (tekstopbouw)

Tekstopbouw = de logische volgorde waarin de informatie van
                                 een goedgeschreven tekst staat.

Er zijn twee manieren:
- driedeling: inleiding, kern, slot
- tweedeling: inleiding, kern

Teksten die uit twee delen
bestaan, komen veel voor.

1. waar
2. niet waar

Theorie (tekstopbouw)

Inleiding: 
Is meestal kort. Informatie waaruit je het onderwerp kunt afleiden. Het onderwerp wordt geïntroduceerd.

Kern: 

Informatie over het onderwerp. Verschillende kanten van het onderwerp worden besproken. De informatie is 'nieuw'.

Slot

Bezit vaak een samenvatting of een conclusie. Er staat GEEN nieuwe informatie in.

Welk deel van de tekst bevat meestal de meeste alinea's?

1. de inleiding
2. de kern
3. het slot

In welk deel van de tekst staat GEEN nieuwe informatie?

1. de inleiding
2. de kern
3. het slot

In de laatste alinea staat nog nieuwe informatie. De tekst heeft dus....

1. een tweedeling
2. een driedeling

Hoe weet je of een tekst een tweedeling of een driedeling heeft?

Opbouw van een alinea

Een alinea heeft ook een duidelijke opbouw. 

- Kernzin

De zin met de belangrijkste informatie van de alinea.

- Toelichting

De rest van de alinea. Meestal staat hier een uitleg of een voorbeeld. 

Opbouw alinea

Kernzin

toelichting/ uitleg

Spanning kan verschillende oorzaken hebben.

Oorzaken worden genoemd.

Opbouw van een alinea

Wat is de kernzin in de volgende alinea?
De angst voor spinnen heet ook wel spinfobie. Het is een vrees die bij heel veel mensen voorkomt, maar die we eigenlijk nooit behandelen. De meeste mensen vinden dat niet nodig; ze hebben er immers niet veel last van.

1. Zin 1
2. Zin 2
3. Zin 3

Uit welke twee delen is een goed geschreven alinea opgebouwd?