Koude oorlog ontstaat

De Koude Oorlog (1945-1991)

Blokvorming in Europa (1945-1955)
1 / 50
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

This lesson contains 50 slides, with interactive quizzes, text slides and 4 videos.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

De Koude Oorlog (1945-1991)

Blokvorming in Europa (1945-1955)

Slide 1 - Slide

Leerdoel
Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen hoe Europa in 1945 verdeeld raakte in twee ideologische blokken en waardoor de spanning groeide tussen deze blokken.

Slide 2 - Slide

Koude Oorlog

Slide 3 - Mind map

Koude Oorlog
kenmerkende aspecten
- de verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog
- de eenwording van Europa
- de dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie in de wereld

Slide 4 - Slide

Verenigde Staten

  • Democratie

  • Kapitalisme

  • Vrijheid

  • Grote verschillen (arm/rijk, wit/zwart)

Slide 5 - Slide

Sovjet-Unie

  • Dictatuur

  • Communisme

  • Onderdrukking

  • Gelijkheid, de een meer dan de ander...

Slide 6 - Slide

Wantrouwen  Westen en SU
  • WOI: 1917 vrede Rusland en Duitsland
  • Communistische revolutie in Rusland
    en de burgeroorlog 
  • 1919: Communistische Internationale

  • 1939: niet-aanvalsverdrag Hitler en Stalin
  • September 1939: aanval SU op Polen
Tweede front

Slide 7 - Slide

  • etussen beide landen

  • Geen echte oorlog tussen beide landen

  • Wel oorlog tussen sommige van hun bondgenoten

  • Grote spanningen en angst in de wereld

Slide 8 - Slide

Slide 9 - Slide

Welke oorzaak van het wantrouwen zie je hier?

Slide 10 - Open question

Slide 11 - Slide

Verklaar het wantrouwen van Stalin

Slide 12 - Open question

Volgens Stalin is de werkelijke bedoeling van Chamberlain en Daladier (het Westen) in 1938
A
De vrede in W-Europa bewaren
B
Hitler Lebensraum bieden
C
Hitler een oorlog tegen de SU laten beginnen
D
Tsjecho-Slowakije redden

Slide 13 - Quiz

Boodschap?

Slide 14 - Slide

Koude oorlog en WOII
  • WO II bracht 'De Grote Drie (GB,VS,SU)' bij elkaar:  er was een gemeenschappelijke vijand. 
  • Drie grote bijeenkomsten: vanaf 1941-1945 Teheran, Jalta en Potsdam.
  • Problemen om op te lossen: aanpak Duitsland en Japan, denazificatie/misdadigers, vredesmacht, verkiezingen enz
  • Duitsland wordt opgedeeld in bezettingszones.
  • Veel onenigheid tussen VS en SU over de juiste aanpak.

Slide 15 - Slide

Verband WOII en KO
WO II liep over in de Koude Oorlog: = de periode van 1945 - 1991 waarin kapitalisme <> communisme
pol: parl. dem. <> 'volksdemocratieën'
ec: vrije markteconomie <> geleide staatseconomie
cultuur: godsdienstvrijheid <> 'opium voor het volk'  (Marx)
tegenover elkaar kwamen te staan

Slide 16 - Slide

Clement Richard Attlee (Putney, 3 januari 1883 – Londen, 8 oktober 1967) was een Brits politicus die van 1945 tot 1951 premier van het Verenigd Koninkrijk was
Harry Truman
Jozef Stalin (6 december 1878 - 5 maart 1953) was een Sovjet-Russisch politicus die in de jaren '20 dictatoriale macht kreeg over de Sovjet-Unie en deze tot zijn dood in 1953 bleef behouden

Slide 17 - Slide

Conferentie van Potsdam (Juli-Augustus 1945)
aanwezigen:
- Stalin (SU), Truman (VS),  Churchill/Attlee (GB)

afspraken:
- SU werkt mee aan oprichting VN
- Europa verdelen in invloedssferen (SU wil satellietstaten)
- Bezettingszones van Duitsland

Slide 18 - Slide

Slide 19 - Slide


Conferentie van Potsdam
juli 1945




De Geallieerden komen opnieuw (en voor het laatst) bij elkaar in Potsdam, 
bij Berlijn). De spelers zijn anders: Roosevelt is overleden en Churchill is verslagen bij verkiezingen. Ze zijn vervangen door Truman en Attlee
De sfeer tussen Truman en Stalin is slecht, en ze komen er niet uit....

Slide 20 - Slide

Slide 21 - Video

symbolen/tekens
je ziet de vlag met hamer en sikkel: symbool voor het communisme

5
titel/tekst?
"No admittance " = geen toegang
|"by order Joe" = in opdracht van Joe
2
opdracht?
Wat is de boodschap van de maker van de bron?
Hoe weet je dat?
Gebruik een bronelement!
1
onderwerp? Personen?
Onderwerp: Het IJzeren Gordijn en de gevolgen ervan
Personen: De man die onder het gordijn wil kijken is Churchill (Gr. Brit.)_
Verder zie je nog mensen die vluchten vanuit het oosten.
3
Tijd? Jaartal?
Het term IJzeren Gordijn werd vlak na WO II gebruikt door Churchill dus het speelt zich af na 1945.
4
tegenstellingen? Overdrijvingen?
De SU zie je achter het IJzeren Gordijn, je ziet donkere wolken, een stad met stinkende fabrieken en een bewaker op de grens (boven). De SU/oostblokkant wordt negatief neergezet hierdoor. Mensen die vluchten naar het westen is ook negatief voor het oosten.
6
mening/boodschap/bedoeling?
De SU ziet hij als een bedreiging: donkere wolken, vluchtende mensen, bewaker.
Het Westen wil graag weten wat er gebeurt: Churchill probeert stiekem onder het Gordijn door te kijken om erachter te komen wat de Sovjets allemaal aan het doen zijn.
7

Slide 22 - Slide

Harry (S) Truman
  • President Truman: verspreiding communisme voorkomen: containment
  • Voorbeeld: Marshallplan (1947):
  • 1. Europese economieën herstellen
  • 2. Politieke vriendschap kopen --> verspreiding communisme voorkomen
  • Truman Doctrine: hulp aan landen die bedreigd worden door communisme
  • Gevolg: west-Europa krijgt hulp VS, Oost- Europa van SU

Slide 23 - Slide

Oost-Europa
Mag de Marshall hulp niet aannemen...

"It's the same thing without mechanical problems"

Slide 24 - Slide

Slide 25 - Slide

Hoe blijkt uit de bron de relatie tussen Marshall plan en de Truman doctrine?

Slide 26 - Open question

Wat hield de Truman doctrine in?
Stalin
Communisme indammen, mocht niet verder verspreid worden

Slide 27 - Slide

Opdeling Duitsland
Afspraken conferentie van Jalta en Potsdam
• Duitsland en Berlijn werd voorlopig opgedeeld in vier bezettingszones. Elke bezettingszone stond onder bestuur van een geallieerd land (naast deze drie landen ook Frankrijk)*
• In alle landen vrije en eerlijke verkiezingen*
• De geallieerde landen zouden nauw met elkaar samenwerken*

Slide 28 - Slide

Blokkade van Berlijn

Slide 29 - Slide


De Blokkade van Berlijn
mei 1948 - juni 1949

Slide 30 - Slide

BDR & DDR

Slide 31 - Slide

Tijdoverzicht:
  1. IJzeren Gordijn 1946
  2. Trumandoctrine (1947) en Marshallplan (1947)
  •   Onderdeel van de containmentpolitiek
  •     Domino-Theorie (Eisenhower, jaren '50)

   3. Berlijnse Crisis (1948/1949) >

  •     nav. invoeren één munt in west. zones >
  •     Stalin blokkeert toegangswegen W-Berlijn >
  •     grote tekorten in West-Berlijn >
  •     Luchtbrug >
  •     na 11 maanden blokkade opgeheven.
  • Gevolgen crisis:
  •     - Duitsland opgedeeld in BRD en DDR (1949)
  •     - Navo opgericht (1949) >
  •     - Warschau-pact (1955)

Slide 32 - Slide

Slide 33 - Slide

Wat is de boodschap van de tekenaar?

Slide 34 - Open question

containment
Politieke steun?

Slide 35 - Slide

Blokvorming versterkt
1949
- containmentpolitiek (Truman)
- NAVO 
- communistisch China
- ontstaan BRD en DDR, en...

Slide 36 - Slide

Slide 37 - Slide

Slide 38 - Video

Slide 39 - Video


Red Scare


  • Grote angst voor het communisme
  • Met name angst voor de aanhangers ervan in Amerika
  • Geheime diensten houden organisaties goed in de gaten
  • Heksenjacht op communistische leden en -leiders

Slide 40 - Slide

The Red Scare
'Heksenjacht' in de VS op alles wat maar leek op communisme onder leiding van senator Joseph McCarthy (1949-1953)

Slide 41 - Slide

Blokvorming versterkt!
1950
- Korea-oorlog

Slide 42 - Slide

Slide 43 - Video

SchoolTV
https://schooltv.nl/video/andere-tijden-in-de-klas-korea/

Slide 44 - Slide

communisme
kapitalisme

Slide 45 - Drag question

2p Leg uit waarom armoede een voedingsbodem voor communisme was direct na WO2

Slide 46 - Open question

Wat zijn geen eigenschap(pen) van het Sovjetsysteem?
A
gelaagde samenleving
B
nastreven wereldrevolutie
C
totalitaire staat
D
markteconomie

Slide 47 - Quiz

communistische revolutie
SU en VS tegen Duitsland
Potsdam
atoombommen Japan

Slide 48 - Drag question

Wie was de leider van de communistische partij van 1928-1953?
A
Lenin
B
Stalin
C
Brezjnev
D
Chroetsjtsjov

Slide 49 - Quiz

Oefenvragen

Slide 50 - Slide