AFP 2.4.6

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Anatomie, Fysiologie en Pathologie

Les 6

Periode 4

Leerjaar 2

Vorige les

Wat is het verschil tussen een virale en een bacteriële meningitis?

Waarom is een status epilepticus levensbedreigend?

Wat zijn de vier kenmerken van de ziekte van Parkinson?

Wat is GEEN kenmerk van de ziekte van Parkinson?

1. Tremoren
2. Hypokinesie
3. Hypotensie
4. Bradykinesie

Welke vorm van hersentrauma is het meest ernstig?

Commotio Cerebri

Contusio Cerebri

Trauma Capitis

Wat is het verschil tussen een TIA en een CVA?

1. Een TIA is altijd een hersenbloeding
2. Een CVA is altijd een hersenbloeding
3. Een CVA gaat altijd voorbij zonder restverschijnselen
4. Een TIA gaat altijd voorbij zonder restverschijnselen

Lesindeling

1. Welkom + Rapid (5 min.)
2. Vorige les (5 min.)
3. Lesindeling en lesdoelen (5 min.)
4. Anatomie ruggenmerg (20 min.)
   
   
5. Zelf aan de opdracht zenuwcellen (30 min.)
   
   
6. Pathologie van ruggenmerg (30 min.)

Lesdoelen

Aan het eind van de les kunnen jullie:

• Beschrijven uit welke onderdelen het centraal zenuwstelsel bestaat
  
• Benoemen welke anatomische structuren het ruggenmerg kent inclusief bijbehorende functies.
• Uitleggen uit welke onderdelen een zenuwcel bestaat en wat de functies van deze onderdelen zijn.

Het Centrale Zenuwstelsel

Centrale zenuwstelsel: Op basis van bouw en plaats in het lichaam

• Hersenen: Beschermd door schedel
• Hersenvloeistof (Liquor cerebrospinalis)
• Ruggenmerg: Beschermd door wervelkolom
  
  

Ruggenmerg

Ruggenmerg: Verbinding hersenen en lichaam

• Vanaf hersenstam tot heupen
• Cervicale wervels: hals (7)
• Thoracale wervels: borst (12)
• Lumbale wervels: lendenen (5)
• Sacrale wervels: heiligbeen (5)
• Coccygeale wervels: stuitje  (4)

Het ruggenmerg is 42-45 cm lang

Ruggenmerg in wervels

Zoals je ziet wordt het ruggenmerg beschermd door de ruggenwervel. Vanuit openingen in die wervel lopen zenuwen naar verschillende lichaamsdelen.

Achterkant/Dorsaal

Voorkant/Ventraal

Het ruggenmerg kent dezelfde vliezen als de hersenen.

In de afbeelding kijk je bovenop het lichaam.

Ruggenmerg

Grijze stof: Cellichamen

• Verwerken informatie van buitenaf

Witte stof: Uitlopers van zenuwcellen

• Zorgt voor onderlinge communicatie

Door het ruggenmerg lopen zenuwbanen omhoog en omlaag

Voorkant (motorisch)

Achterkant (sensorisch)

Grijze stof is in de hersenen de buitenkant, maar in de ruggenmerg de binnenkant. Dit verschil moet je kunnen benoemen

Werking

Sensorische prikkel in achterhoorns van ruggenmerg
(bijv. warmte)

Prikkel gaat via ruggenmerg naar hersenschors

In hersenen wordt sensorische info omgezet in motorische info

Prikkel gaat van hersenschors naar voorhoorns ruggenmerg

Handen dichter naar vuur (lekker warm!)

Bewust-wording van warmte

Medische termen

• Cervicale wervels: Halswervels
• Thoracale wervels: Borstwervels
• Lumbale wervels: Lendenwervels
• Liquor Cerebrospinalis: Hersenvloeistof
• Grijze stof: Cellichamen van zenuwcellen
• Witte stof: Uitlopers van zenuwcellen
• Afferente banen: Opstijgende banen (naar hersenen)
• Efferente banen: Afdalende banen (van hersenen af -> exit)

Achterkant/Dorsaal

Voorkant/Ventraal

Het ruggenmerg kent dezelfde vliezen als de hersenen.

In de afbeelding kijk je bovenop het lichaam.

Ruggenmerg

Grijze stof: Cellichamen

• Verwerken informatie van buitenaf

Witte stof: Uitlopers van zenuwcellen

• Zorgt voor onderlinge communicatie

Door het ruggenmerg lopen zenuwbanen omhoog en omlaag

Achterkant (sensorisch)

Voorkant (motorisch)

Grijze stof is in de hersenen de buitenkant, maar in de ruggenmerg de binnenkant. Dit verschil moet je kunnen benoemen

Zenuwcellen

Zenuwcellen: Neuronen

• Ontvangen en verzenden prikkels

We hebben 3 soorten neuronen:

• Motorische neuronen (efferent): Van hersenen af
• Sensorische neuronen (afferent): Naar hersenen toe
• Interneuronen: Schakelneuronen, tussen zenuwcellen in 
    * Zitten het meest in ruggenmerg en hersenen

Zenuwweefsel

Zenuwweefsel bestaat niet alleen uit neuronen...

Gliacellen zorgen namelijk voor... 

• Steun 
• Voeding
• Bescherming 

...van de neuronen

Huiswerk

• Maken: Expert College Hersenontsteking en Hersenvliesontsteking (P)
• Afmaken opdracht 'Anatomie van de Zenuwcel'