Extra uitleg voor de toets

• W&T
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Planning

18 november	Voorbereiden toets + zo ver mogelijk werken aan project
25 november	Toets (yeey!) en afronden project.
2 december	Presentatie elektrospel

Opties

Overzicht van wat lastig? 

Nakijken H4

Beeld construeren

Stroomkringen tekenen

Rekenwerk (LU)

Blad extra oefeningen

Test Jezelf

Planning

• Geleiders/isolatoren
• Stroomkringen
• Formules
• Fluorescentie
• Camera obscura 
• Schaduwen

Geleiders en Isolatoren

Waarom is een elektriciteitsleiding aan de binnenkant van koper en aan de buitenkant van pvc?

Geleiders

Stroom is het bewegen van 

elektronen. 

Bij metalen zijn er veel vrije 

elektronen

Daar beweegt het dus 

gemakkelijker.

 Geleiders en Isolatoren

Isolatoren zijn het tegenovergestelde van geleiders. 

Het zijn de stoffen waar elektrische energie NIET doorheen kan lopen.  

Geleiders 

laten elektrische stroom goed door 

metalen

Isolatoren 

laten elektrische stroom slecht of niet door

• rubber
• glas
• hout
• plastic
  
• keramiek

Schakelschema

serieschakeling

parallelschakeling

Je ziet hier een schakeling met een batterij, een lampje en een schakelaar. Teken een schakel-schema van deze schakeling.

Hiernaast is een schakeling te zien
met twee lampjes, een schakelaar
en een batterij.
Teken het schakelschema van
de schakeling. Maak hier een foto van. (3P)

Leg bij alle drie de schakelingen uit, wat er gebeurt als je lampje drie losdraait.

9.1 Serie- en parallelschakeling

	Schematische weergave	Stroom (I)	Spanning (U)	Formules
Parallel- schakeling		splitst op	overal gelijk	I totaal = I 1 + I 2 + I 3 U totaal = U 1 = U 2 = U 3
Serie- schakeling		overal gelijk	splits op	I totaal = I 1 = I 2 = I 3 U totaal = U 1 + U 2 + U 3

Vermogen

De hoeveelheid elektrische energie die een apparaat per seconde gebruikt is het vermogen van een apparaat. 

De eenheid van vermogen is Watt (W)

Ken je hem nog?

P = U x I?

Hoe bereken je dan de spanning en/of stroomsterkte?

Er zijn altijd 2 gegevens gegeven in de opdracht. Aan jou om het juiste uit te rekenen. 

• vermogen (P) = spanning  (U) x stroomsterkte (I).
• spanning (U)= vermogen (P) : stroomsterkte (I).
• stroomsterkte (I)= vermogen (P) : spanning (U).

Door je vinger te leggen op de letter die je moet uitrekenen, 

zie je de formule verschijnen.

Of  P = U x I

      6 = 3 x 2

Hoe bereken je het vermogen?

1. Noteer je gegevens met de juiste eenheid. Reken eventueel om.
   
2. Schrijf op wat er gevraagd wordt.
3. Noteer de formule.
   
4. Vul de formule in.
   
5. Bereken en geef het antwoord met de juiste eenheid.

Voorbeeldopgave

Een accu heeft een spanning van 12,5 V en de stroomsterkte is 250 mA. Bereken het vermogen.

Reken dit eerst zelf uit op papier, kijk het dan na.

1. Spanning (U) = 12.5 V,
   Stroomsterkte (I) = 250 / 1000 = 0,25 A
2. Gevraagd: vermogen (P)
3. Formule: Vermogen (P) = spanning (U) x stroomsterkte (I)
4. P = 12,5 x 0,25 = 3,125 (3,13) W
5. Het vermogen van de accu is 3,13 Watt.

Bereken het vermogen in kiloWatt als het vermogen 250 W is.

1. 250 000 kW
2. 0,250 kW
3. 2,5 kW
4. 25 kW

Bereken in de schakeling het vermogen van de ventilator.

1. 0,00073913 W
2. 39,1 W
3. 1352,94 W

De weerstand berekenen

De formule:

Weerstand (R)        -->  Ohm

Spanning (U)          --> Volt

Stroomsterkte (I)  --> Ampère

Een weerstand is aangesloten op 10 Volt en neemt een
stroom op van 3 ampère.
Wat is de waarde van de weerstand?

1. R = 33,33 Ω
2. R = 3.33 Ω
3. R = 0.33 Ω
4. R = 333 Ω

Op een spanning van 80 V wordt een weerstand aangesloten van 40 kΩ .
Hoeveel stroom vloeit er door de weerstand?

1. I = 2 mA
2. I = 0.0002 A
3. I = 20 mA
4. I = 0.02 A

Wit licht is zichtbaar spectrum

naast het zichtbaar spectrum zit ook een niet zichtbaar spectrum

Infraroodstraling (IR) 

Ultravioletstraling (IR)

Fluorescentie is het terugkaatsen van blauw licht als er uv op valt  

UV straling

• Drinkwater bedrijven gebruiken uv straling om bacterie in water te doden.
• Bijen zien UV straling.
• UV straling zorgt er voor dat je bruin wordt
• Wordt tegen gehouden door atmosfeer

        (ozonlaag, stof en wolken)

• UV kan stoffen laten oplichten (fluorescentie) 

Fluorescentie

• Inkt wat licht afgeeft als het door een UV licht bestraalt wordt.
  
• Aan wasmiddel en tandpasta worden fluorescente stoffen toegevoegd. Lijkt dan witter.
  

Camera Obscura

De camera obscura is een hele simpele camera zonder lens.
Hij werkt ook alleen in het donker.
Klik hier voor de uitleg van de camera obscura.

Camera Obscura - werking

1

2

Soorten schaduw

• Halfschaduw: Een schaduw 

       waar niet alle lichtbronnen schijnen.

• Kernschaduw: een schaduw waar geen enkele lichtbron schijnt.

Grootte schaduw

Als licht van een lamp komt kan de grootte van de schaduw veranderen als het voorwerp verplaatst.

Hoe dichter bij de lamp, hoe groter de schaduw. 

Staat het voorwerp verder bij de lamp weg, dan wordt de schaduw kleiner. 

Schaduwen

Als een voorwerp het licht tegenhoudt, ontstaat er een schaduw.

Schaduw tekenen? gemakkelijk doordat licht langs rechte lijnen beweegt.

1. Teken de lichtstralen die net niet door het voorwerp tegengehouden worden. (de randstralen)
2. Kleur het gebied dat tussen de twee randstralen                                          invalt, dit is het schaduwgebied, hier komt het                                                 licht niet direct.

In de foto zie je de schaduw van een hand die door twee lampjes wordt verlicht.
Wat voor schaduw is er bij 1 ?

1. Halfschaduwbeeld
2. Kernschaduwbeeld

Bereken in de schakeling het vermogen van de ventilator.

1. 0,00073913 W
2. 39,1 W
3. 1352,94 W

De zon schijnt en geeft schaduw bij de paaltjes. Hoe teken je
de andere schaduwen?

1. Door een streep op de grond te zetten bij de paaltjes
2. Door loodrecht de lijnen langs de andere lijnen te tekenen
3. maakt niet uit, gewoon tekenen langs de paaltjes
4. lijnen tekenen langs de paaltjes die allemaal evenwijdig zijn aan elkaar.

Wat gebeurt er met de schaduw van een voorwerp, wanneer je het voorwerp dicht bij de lamp neerzet?