Basis 8.4 en Kader 8.3

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 2

Geluidsterkte en Geluidoverlast bestrijden

Leerdoelen Geluidsterkte

Je kunt uitleggen wat de amplitude van een trilling is en in welke eenheid deze gemeten wordt. 

Je weet met welk apparaat je de geluidssterkte kunt meten. 

Je kunt uitleggen waarom de geluidssterkte meestal aangegeven wordt in decibel(A). 

Je kunt uitleggen wat het verschil is tussen de gehoordrempel en de pijngrens. 

Je kunt uitleggen dat je gehoor niet voor alle frequenties even gevoelig is. (plusstof)

Introductie

Heel harde geluiden hoor je niet alleen, je voelt ze soms ook. Het geluid in een disco of bij een popconcert staat soms zo hard dat vooral de lage tonen doordreunen tot in je maag.

De Amen break

De Amen break is een sample (een kort muziekfragment) die in veel hiphopmuziek gebruikt wordt. 

 De geluidssterkte geeft aan hoe hard het geluid is dat wordt geproduceerd door de geluidsbron.

De sample duurt iets meer dan vijf seconden waarbij harde en minder harde slagen op de drum elkaar afwisselen. In figuur 1 zie je hoe een computer deze sample weergeeft.

De amplitude van een trilling

Als een basluidspreker het geluid van een bass drum laat horen, kun je de conus zien trillen. 

Amplitude = de afstand tussen het midden en de uiterste stand. 

 De geluidssterkte wordt bepaald door de amplitude. Hoe harder een geluid, hoe groter de amplitude. 

Die trilling wordt heviger als je het geluid harder zet. De drukverschillen in de omringende lucht worden dan ook groter. Daardoor klinkt het geluid harder. 

 Bekijk in figuur 2 de afstand tussen het midden van de trillingen en hun uiterste stand. Dat noem je de amplitude van de trillingen:

De decibelschaal

De sterkte van geluid kun je meten in decibel (dB). 

Je meet geluidsterkte met een decibelmeter (figuur 3). 

Festival of concert app telefoon

Decibel(A) 

De geluidssterkte wordt meestal aangegeven in decibel(A) (dB(A)). 

De (A) geeft aan dat er bij de meting rekening is gehouden met het menselijk gehoor. 

Hoge en lage tonen hoor je namelijk minder goed en daar houdt de dB(A)-schaal rekening mee.

Links: Lo (50 dB)  -  Rechts Hi (90 dB)

Geluidssterkte en afstand

 

Met een decibelmeter kun je nagaan of een scooter met een verbrandingsmotor niet te veel lawaai maakt. De geluidssterkte moet daarbij op een vaste afstand van de uitlaat gemeten worden. Dat is nodig omdat de geluidssterkte afhangt van de afstand tot de geluidsbron: op twintig centimeter van de uitlaat meet je een grotere geluidssterkte dan op tachtig centimeter. 

Een elektrische scooter maakt veel minder herrie dan een scooter die op benzine rijdt.

Tabel 1: De geluidssterkte in verschillende situaties.

Een geluidssterkte van 0 dB(A) betekent niet dat er geen geluid is. Het geluid is echter zo zwak, dat je het niet (of nauwelijks) kunt horen

Gehoordrempel en pijngrens 

Bij geluidssterkte heb je te maken met twee grenzen. De gehoordrempel is de geluidssterkte waarbij je het geluid net begint te horen. De pijngrens is de geluidssterkte waarbij je oren pijn beginnen te doen. Boven de pijngrens hoor je wel geluid, maar dit is zo hard, dat het zeer doet aan je oren.

Geluidsoverlast bestrijden

Geluid kan heel vervelend zijn. Denk aan het geluid van een druppelende kraan of van een vork die over een bord krast. Geluidsoverlast van de buren staat hoog in de top 10 van ergernissen in Nederland. Harde geluiden kunnen je gehoor ook nog eens blijvend beschadigen. Daarom worden veel maatregelen genomen om ongewenst geluid te bestrijden.

Huiswerk

Kader: 8.3 1 t/m 12

Blz 202 t/m 209

Basis: 8.4 1 t/m 14

Blz 217 t/m 223