§4.4 Nederland bezet

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 1

Nederland bezet

De tijd van wereldoorlog

...beschrijven hoe Nederland bezet werd en na vijf jaar bevrijd werd

...een gevolg van de Duitse bezetting noemen op het gebied van politiek, economie en cultuur

...een voorbeeld noemen van verzet en van collaboratie

AAN HET EINDE VAN DE LES KAN JE...

§4.4

Nederland bezet

A

Bezetting en bevrijding

Leerdoel:

Je kunt uitleggen hoe Nederland bezet werd en na vijf jaar bevrijd werd.

10 mei 1940: Duitsland valt Nederland binnen.

Begrippen:

Hongerwinter

§4.4

Nederland bezet

A

Bezetting en bevrijding

Leerdoel:

Je kunt uitleggen hoe Nederland bezet werd en na vijf jaar bevrijd werd.

10 mei 1940: Duitsland valt Nederland binnen.

Het Nederlandse leger probeert dapper stand te houden.

Begrippen:

Hongerwinter

§4.4

Nederland bezet

A

Bezetting en bevrijding

Leerdoel:

Je kunt uitleggen hoe Nederland bezet werd en na vijf jaar bevrijd werd.

10 mei 1940: Duitsland valt Nederland binnen.

14 mei 1940: Rotterdam wordt gebombardeerd

Begrippen:

Hongerwinter

§4.4

Nederland bezet

A

Bezetting en bevrijding

Leerdoel:

Je kunt uitleggen hoe Nederland bezet werd en na vijf jaar bevrijd werd.

10 mei 1940: Duitsland valt Nederland binnen.

14 mei 1940: Rotterdam wordt gebombardeerd

15 mei 1940: Nederland geeft zich over

Begrippen:

Hongerwinter

§4.4

Nederland bezet

A

Bezetting en bevrijding

Leerdoel:

Je kunt uitleggen hoe Nederland bezet werd en na vijf jaar bevrijd werd.

10 mei 1940: Duitsland valt Nederland binnen.

14 mei 1940: Rotterdam wordt gebombardeerd

15 mei 1940: Nederland geeft zich over

Koningin Wilhelmina en de regering zaten toen al veilig in Londen

Begrippen:

Hongerwinter

§4.4

Nederland bezet

A

Bezettting en bevrijding

5 September 1944: Dolle Dinsdag

Eind september 1944: Zuid-Nederland bevrijd

§4.4

Nederland bezet

A

Bezettting en bevrijding

5 September 1944: Dolle Dinsdag

Eind september 1944: Zuid-Nederland bevrijd

Winter 1944-1945: Hongerwinter

§4.4

Nederland bezet

A

Bezettting en bevrijding

5 September 1944: Dolle Dinsdag

Eind september 1944: Zuid-Nederland bevrijd

Winter 1944-1945: Hongerwinter

5 mei 1945: Nederland bevrijd

§4.4

Nederland bezet

B

Onder Duits bestuur

Leerdoel:

Je kunt een gevolg van de Duitse bezetting noemen op het gebied van politiek, economie en cultuur.

Politiek: Alles wat te maken heeft met hoe de macht in een land is verdeeld, hoe het bestuur is georganiseerd en hoe wetten gemaakt en gecontroleerd worden.

Economie: Alles wat te maken heeft met de manier waarop mensen in hun levensonderhoud voorzien

Cultuur: Alles wat te maken heeft met de ideeën van mensen, hun gewoonten, hun geloof, kunst en wetenschap. 

Begrippen:

NSB

Samenwerken/Verzet/overleven

§4.4

Nederland bezet

B

Onder Duits bestuur

Politiek: 

• Democratie werd afgeschaft
• Alle politieke partijen werden verboden
• Alleen de NSB mocht blijven bestaan: Nationaal Socialistische Beweging van Anton Mussert. 
• Nederlandse ambtenaren bleven onder Duitse leiding gewoon aan het werk. 

§4.4

Nederland bezet

B

Onder Duits bestuur

Economie:

• Nederlandse boeren en fabrieken moesten producten leveren aan de Duitsers
• Producten gingen in Nederland op de bon
• Nederlandse mannen moesten in Duitse fabrieken gaan werken
• Veel spoor, fabrieken, bruggen en wegen werden in het laatste oorlogsjaar vernield. Dit leverde veel economische schade op. 

§4.4

Nederland bezet

B

Onder Duits bestuur

Cultuur:

• Vrijheid van meningsuiting werd afgeschaft
• Kranten en tijdschriften mochten alleen schrijven wat de Duitsers goed vonden (censuur)
• Radio moest ingeleverd worden

§4.4

Nederland bezet

C

Samenwerken of verzet

Leerdoel:

Je kunt een voorbeeld noemen van verzet en van collaboratie

Er waren drie manieren om te reageren op de bezetting:

• aanpassing
• verzet
• collaboratie

Begrippen:

verzet

razzia

collaboratie

§4.4

Nederland bezet

C

Samenwerken of verzet

Aanpassen:

De meeste Nederlanders pasten zich aan. 

Zij gingen leven volgens de nieuwe regels die er waren.

§4.4

Nederland bezet

C

Samenwerken of verzet

Verzet:

De bezetter tegenwerken.

Bijvoorbeeld:

• Aanslagen of overvallen te plegen
• Onderduikers helpen
• Verzetskranten uitbrengen (om de censuur te verbreken)
• Te staken
• Sabotage plegen (dingen expres kapot maken)
• Radio Oranje luisteren
• Spotprentjes uitbrengen
• Persoonsbewijs vervalsen
• Etc.

§4.4

Nederland bezet

C

Samenwerken of verzet

Enige openlijke vorm van verzet was in februari 1941:
de Februaristaking

• 400 Joden worden opgepakt tijdens een razzia
• Veel Amsterdammers waren geschokt en legden het werk neer
• Deze staking werd met geweld gestopt door de Duitsers

§4.4

Nederland bezet

C

Samenwerken of verzet

Collaboratie:

Samenwerken met de Duitsers.

• onderduikers opsporen
• burgemeester
• dienst in het Duitse leger

§4.4

Nederland bezet

C

Samenwerken of verzet

Collaboratie:

Samenwerken met de Duitsers.

• onderduikers opsporen
• burgemeester
• dienst in het Duitse leger

Drie redenen:

• Ze bewonderden de Duitsers
• Ze wilden meer macht of bezit
• Ze waren antisemitisch (haatten Joden)

Maken deze les

4.4 Nederland bezet

opdracht 1 t/m 13

blz. 44-53