Samenleving - 1. De maatschappij

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo b, k, g
• Leerjaar 3

1. De maatschappij

Thema - Samenleving

Deze les...

Deze les...

Wat moet ik weten en kunnen?

• Weten wat omgangsvormen zijn en hiervan voorbeelden kunnen noemen. 
• Uitleggen waarom er regels nodig zijn in de samenleving.
  
• Uitleggen wat waarden zijn en hiervan voorbeelden kunnen noemen.
  
• Uitleggen dat mensen verschillende belangen hebben en hierbij voorbeelden kunnen noemen.

Omgangsvormen...

... de manier waarop mensen met elkaar omgaan.

Bijvoorbeeld: 

• Een hand schudden als begroeting.
• Opstaan voor iemand die oud is in een bus of tram.

Samenleven...

... mensen die bij elkaar wonen en daarom met elkaar moeten omgaan.

• Wanneer mensen met elkaar samenleven, noemen we dit een maatschappij.
• We zijn een van de dichtstbevolkte landen ter wereld. We worden zo gedwongen om samen te leven.
• De regels in onze maatschappij zorgen ervoor dat mensen met elkaar kunnen samenleven.

Regels als wetten

Bijvoorbeeld regels voor verkeer, milieu, huisdieren, eigendom van grond enz.

• Hier zijn wetten over gemaakt.
  
• Geschreven regels gemaakt door de overheid.
• Wie zich niet aan deze wetten houdt, krijgt straf, een boete bijvoorbeeld.

Overheid

Alle mensen en organisaties die werken in de Nederlandse politiek.

Wie zich niet aan deze wetten houdt, krijgt straf, een boete bijvoorbeeld.

Regels als fatsoen

Het is normaal dat je bijvoorbeeld opstaat voor mensen die minder goed ter been zijn in het openbaar vervoer of niet dat je niet door iemand heen praten.

• Dat noemen we fatsoen.
• Ben je niet fatsoenlijk, dan krijg je geen boete van de overheid, maar misschien wel straf van je ouders of docent.
  
• Maar wie bepaalt wat fatsoenlijk is? En wat is normaal?

Ongeschreven regel

Regels die we belangrijk vinden, maar die niet in een wet opgeschreven staan.

Waarden

Uitgedrukt in één woord wat voor iemand belangrijk is. 

Bijvoorbeeld: Gezondheid, betrouwbaarheid, eerlijkheid etc.

• Bij deze waarden horen gedragsregels die mensen maken voor anderen of zichzelf.
  
• Deze gedragsregels zijn normen.

Normen

Een gedragsregel. Vaak een uiting van een waarde.

Waarden en normen

Gezondheid -> Je sport 2 keer in de week.

Betrouwbaarheid -> Je moet afspraken nakomen.

Eerlijkheid -> Je moet de waarheid spreken.

Belang...

... iets waar je voordeel uithaalt.

• Doordat mensen van elkaar verschillen, hebben zij niet altijd dezelfde belangen.
• Je wil bijvoorbeeld muziek luisteren want je wil ontspannen, maar de docent wil dat je luistert en oplet.

Belangentegenstelling

Wanneer verschillende belangen niet met elkaar overeenkomen.

Heb je alles meegekregen?

• Omgangsvormen
• Samenleving en regels
• Waarden en normen
• Belangen en belangentegenstelling