3.3 Vraag en aanbod

• Economie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

H3 Ben jij ondernemend?

Paragraaf 3.3 Vraag en aanbod

Wat weten we nog/al?

Jan koopt 100 pakken stroopwafels in voor €1 per pak. Hij verkoopt ze voor €2,50 per pak. Zijn kosten zijn €50. Wat is zijn nettoresultaat?

Welke factor draagt bij aan een hogere arbeidsproductiviteit?

1. Minder technologische ontwikkelingen
2. Meer werktijd
3. Scholing
4. Hogere belastingen

Wat zijn maatschappelijke kosten?

1. Voordelen die een bedrijf oplevert, zoals werkgelegenheid en productkeuzes
2. De winst die een bedrijf maakt
3. De kosten die een bedrijf maakt
4. Nadelen die een bedrijf veroorzaakt, zoals geluidsoverlast en milieuschade

Wat zijn maatschappelijke opbrengsten?

1. Nadelen die een bedrijf veroorzaakt, zoals geluidsoverlast en milieuschade
2. De winst die een bedrijf maakt
3. Voordelen die een bedrijf oplevert, zoals werkgelegenheid en productkeuzes
4. De kosten die een bedrijf maakt

Wat is productiecapaciteit?

1. De kapitaalgoederen die worden gebruikt
2. De maximale hoeveelheid producten die een bedrijf kan maken
3. Het percentage werknemers dat aan het werk is
4. Het aantal mensuren dat in het bedrijf wordt gewerkt

Begrippen paragraaf 3.2 

• Arbeidsproductiviteit
• Brutowinst
• Maatschappelijk verantwoord ondernemen
• Omzet
• Productiecapaciteit

Leerdoelen 3.3

• Je kunt in een grafiek de evenwichtsprijs en evenwichtshoeveelheid aflezen en tekenen.
• Je kunt uitleggen waardoor vraag- en aanbodlijnen kunnen verschuiven en wat het gevolgd daarvan is.
• Je wat het gevolgd is als de overheid een maximum of minimumprijs vastelt.
• Je kunt uitleggen wat een transparante markt is.

Markten

Er zijn 2 verschillende soorten markten:

• Concrete markt zoals een supermarkt of een weekmarkt.
• Abstracte markt dan gaat het over alle vraag naar en alle aanbod van een product, bijvoorbeeld de huizenmarkt of de arbeidsmarkt.

Welk type markt is de huizenmarkt?

1. Een weekmarkt
2. Concrete markt
3. De arbeidsmarkt
4. Abstracte markt

Wat is een abstracte markt?

1. Alle vraag naar en alle aanbod van een product
2. Een weekmarkt
3. Een supermarkt
4. De arbeidsmarkt

Evenwichtsprijs

• Vraag en aanbod bepalen de evenwichtsprijs, dat is de prijs waarbij vraag en aanbod aan elkaar gelijk zijn.
• Het aantal producten dat gevraagd en aangeboden wordt bij de evenwichtsprijs, is de evenwichtshoeveelheid.
• Als de vraag toeneemt terwijl het aanbod gelijk blijft, stijgt de prijs.
• Als het aanbod toeneemt terwijl de vraag gelijk blijft, daalt de prijs.

Vraag en aanbod

• Vraag en aanbod kunnen ook veranderen om andere redenen dan de prijs.
• Bijvoorbeeld door een tekort aan grondstoffen, dan neemt het aanbod af.
• Of er komen meer producenten, daardoor stijgt het aanbod.
• Er ontstaat dan een nieuwe evenwichtsprijs en evenwichtshoeveelheid.
• Ook de vraag kan veranderen, onafhankelijk van de prijs, bijvoorbeeld als inkomen stijgt of daalt.

Wat gebeurt er met de prijs als het aanbod toeneemt terwijl de vraag gelijk blijft?

1. De prijs stijgt.
2. De prijs blijft gelijk.
3. De prijs daalt.
4. De prijs wordt bepaald door de evenwichtsprijs.

Wat gebeurt er met de prijs als de vraag toeneemt terwijl het aanbod gelijk blijft?

1. De prijs daalt.
2. De prijs blijft gelijk.
3. De prijs stijgt.
4. De prijs wordt bepaald door de evenwichtshoeveelheid.

Wat is de evenwichtshoeveelheid?

1. Het aantal producten dat gevraagd wordt bij een hogere prijs.
2. Het aantal producten dat gevraagd en aangeboden wordt bij de evenwichtsprijs.
3. Het aantal producten dat alleen gevraagd wordt.
4. Het aantal producten dat alleen aangeboden wordt.

Wat is de evenwichtsprijs?

1. De prijs waarbij vraag en aanbod aan elkaar gelijk zijn.
2. De prijs waarbij er geen vraag is.
3. De prijs waarbij het aanbod het hoogst is.
4. De prijs waarbij de vraag het hoogst is.

Vrije marktwerking

• Als op een markt de prijs van een product alleen wordt bepaald door vraag en aanbod, dan noem je dat vrije marktwerking. 
• De overheid bemoeit zich op geen enkele manier met de prijsvorming op die markt.
• Het nadeel kan zijn dat de evenwichtsprijs te hoog wordt voor sommige mensen.

De overheid grijpt in

Als bepaalde producten te duur worden kan de overheid ingrijpen:

• Een maximumprijs vaststellen. Bijvoorbeeld een maximum huur voor sociale huurwoningen.
• Subsidies of toeslagen geven aan mensen met lage inkomens.

De overheid kan ook een minimumprijs instellen. Die is bedoeld om producenten te beschermen tegen een te lage prijs.

Wat is het doel van een minimumprijs?

1. Beschermen van consumenten tegen een te hoge prijs
2. Beschermen van producenten tegen een te lage prijs
3. Zorgen voor meer winst voor producenten
4. Geen specifiek doel

Wat is vrije marktwerking?

1. Marktprijs wordt bepaald door de overheid
2. Marktprijs wordt bepaald door producenten
3. Marktprijs wordt bepaald door vraag en aanbod
4. Marktprijs wordt willekeurig vastgesteld

Transparante markt

In een transparante markt kun je de aangeboden producten en prijzen goed en makkelijk met elkaar vergelijken. 

Dit werkt het beste als er veel aanbieders en vragers zijn.

Prijsveranderingen hebben invloed op vraag een aanbod:

• Als de prijs stijgt, neemt de vraag af.
• Als de prijs stijgt, neemt het aanbod toe.

Wat is een transparante markt?

1. Een markt waar prijsveranderingen geen invloed hebben op vraag en aanbod.
2. Een markt waar er weinig aanbieders en vragers zijn.
3. Een markt waar de prijs altijd stijgt.
4. Een markt waar je producten en prijzen goed kunt vergelijken.

Je kunt nu

• Je kunt in een grafiek de evenwichtsprijs en evenwichtshoeveelheid aflezen en tekenen.
• Je kunt uitleggen waardoor vraag- en aanbodlijnen kunnen verschuiven en wat het gevolgd daarvan is.
• Je wat het gevolgd is als de overheid een maximum of minimumprijs vastelt.
• Je kunt uitleggen wat een transparante markt is.

Begrippen paragraaf 3.3

• Evenwichtshoeveelheid
• Evenwichtsprijs
• Transparante markt

Aan het werk!

Maken opdrachten 3.3: 2, 3, 4, 5, 6, 8 en 9

Maken Rekenopdrachten: -

Klaar?

Laten checken bij docent, bij goedkeuring nakijken.

Klaar?  Werk laten zien aan docent.

Veel fout? -> Maken herhalingsopdrachten 3.3

Veel goed? -> Maken plusopdrachten 3.3