vff

• Beeldende vorming
• Middelbare school
• vmbo lwoo, havo
• Leerjaar 3

Binnen = beginnen

Leg de bronnen op de juiste volgorde

De Tweede Wereldoorlog

De bezetting van Nederland

Leerdoelen

1. Je kunt beschrijven hoe de Duitsers Nederland bezetten en welke gevolgen dat had voor politiek, cultuur, economie en dagelijks leven.

2. Je kunt uitleggen dat Nederlanders op verschillende manieren op de Duitse bezetting reageerden.

3. Je kunt beschrijven hoe Nederland werd bevrijd.

Nederland mobiliseert

november 1939

• De Nederlandse regering hoopt dat, net als tijdens de Eerste Wereldoorlog, Nederland neutraal zou blijven. 

• Nederlandse leger is  slecht bewapend en getraind.

Duitsland valt aan

10 mei 1940

Regering wijkt uit naar Londen

13 mei 1940

• Om niet in de handen van de Duitsers te vallen, wijkt een groot deel van de Nederlandse regering uit naar Engeland.

Bommen op Rotterdam

14 mei 1940

• Hoewel de stad zich al heeft overgegeven, bombarderen de Duitsers Rotterdam tóch.

Nederland capituleert

15 mei 1940

Gevolgen

• Politiek: Nederland krijgt een Duits bestuur. parlement ontbonden, ambtenaren bleven aan het werk.
• Economisch: Nederlandse economie moest de Duitse oorlog ondersteunen. Producten gingen naar Duitsland.
• Cultureel: Vrijheid van meningsuiting afgeschaft.
• Dagelijks leven: onvrijheid, schaarste en oorlogsgeweld

• De Nationaal-Socialistische Beweging (NSB), die collaboreerde met de Duitsers, is de enige politieke organisatie die mag blijven bestaan.

De eerste bezettingsmaanden

mei 1940 - februari 1941

• De Duitsers gedragen zich meestal keurig en de meeste Nederlanders pakken hun normale leven op en werken, passief of actief, met de Duitsers samen.

Jodenvervolging in Nederland

vanaf mei 1940

Net als in andere delen van het Duitse Rijk worden snel anti-Joodse maatregelen, zoals het ontslag van Joodse ambtenaren of de registratieplicht.

Vanaf mei 1942 zijn Joden verplicht om een Jodenster te dragen.

In dat jaar gaan ook de eerste Joden via Westerbork naar Auschwitz...

Nederland heeft verhoudingsgewijs veel Joden laten omkomen. Dit vanwege de goede administratie in Nederland.

Onderduiken

• Niet alleen Joden, maar iedereen die het risico loopt opgepakt te worden: studenten, mannen, verzetsstrijders enz. 

• Op het hoogtepunt zijn er alleen al in Nederland ruim 350.000 mensen ondergedoken

Verzet

• In totaal waren er rond de 45.000 Nederlanders die actief verzet pleegden. 
• Maar dat konden ze niet doen zonder de hulp van honderduizenden anderen.

Om te voorkomen dat Joden worden opgepakt,

worden identiteitsbewijzen vervalst...

Dolle Dinsdag

5 september 1944

• De opmars van de geallieerden na D-Day gaat erg snel. "Ze zijn in Nederland!"

Slag om Arnhem

september 1944

• De Geallieerden willen doorstoten tot het noordelijk deel van Nederland, om daar vandaan Duitsland binnen te vallen, maar ze vergissen zich in kracht van de Duitsers. 
• Operatie Market Garden is mislukt bij Arnhem ('Brug te ver').

Hongerwinter

november 1944 - april 1945

• De Hongerwinter had een aantal oorzaken:

1. Zo was er geen aanvoer van kolen meer mogelijk uit Limburg, omdat dit deel van Nederland al was bevrijd. 
   
2. Daarnaast zorgde de Spoorwegstaking ervoor dat er niets meer werd vervoerd... 
3. ...én namen de Duitsers wraak door hoofdroutes naar West-Nederland te blokkeren.

Duitse capitulatie

4 mei 1945

• In Hotel De Wereld in Wageningen wordt op 5 mei onderhandeld over de onvoorwaardelijke overgave van de Duitse troepen in Nederland.
• 
  

De Bevrijding

mei 1945

• De bevrijding wordt tegenwoordig gevierd op 5 mei, maar Nederland werd niet overal op 5 mei bevrijd: soms was het eerder, soms veel later, zoals op Texel. 
• Dit eiland werd pas op 20 mei 1945 bevrijd.

Hoewel het is verboden, nemen veel Nederlands vraag op 'collaborateurs'

Zelfstandig werken

Maken opdracht 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 10, 11, 12

vff