4.3 De Cultuur van het Rijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

H4 De Romeinen

4.3: De cultuur van het rijk

Romeinse vrede (Pax Romana)

• Onder de keizers was er twee eeuwen lang vrede in het rijk.
  Pax Romana = Romeinse vrede.
• Handel / economie bloeit op.
• Verharde wegen zorgden ervoor dat soldaten zich snel konden verplaatsen als er onrust dreigde.
• Grenzen (limes) sterk bewaakt door de natuur (bijv. de Rijn), forten langs de grenzen en soms zelfs muren (Muur van Hadrianus)
  Veiligheid zorgt ook voor vrede.
  

4.3: De cultuur van het rijk

In deze paragraaf leer je:

• hoe multicultureel de Romeinse samenleving was
• hoe Romeinen met hun eigen en andere godsdiensten omgingen
• hoe de Grieks-Romeinse cultuur ontstond en werd verspreid
• hoe de Romeinse rechtspraak werkte

Multiculturele samenleving

Samenleving met meerdere culturen

Te zien aan:

• Goden vanuit het hele rijk die op
  verschillende plekken vereerd werden,
  zoals bijv. Isis in Engeland.
• Rome was één grote multiculturele stad
  --> mensen uit het hele rijk woonden daar.
• Taalverschillen: officiële taal =
  Latijn in westen / Grieks in oosten

Cultuur: bouwwerken

Veel culturele verschillen, maar overal wel Romeinse bouwwerken:

Basiliek = 
Groot rechthoekig gebouw die werd gebruikt voor handel, bestuur en rechtspraak 

Aquaduct

Amfitheater

Badhuizen

Cultuur: godsdienst

Polytheïstische godsdienst van de Romeinen is de staatsgodsdienst.
(= geloof waarvan bestuurders en ambtenaren aanhanger moeten zijn).

Romeinen namen de godsdienst van de Grieken over
>> veranderden de namen - zo werd Zeus Jupiter en
Afrodite werd Venus, Poseidon werd Neptunus.

>> maar ook delen van andere religies: bijv. Isis (Egypte)

Verdraagzaamheid t.o.v. andere culturen en meningen

 

Openstaan voor andere culturen

De Romeinen waren erg onder de indruk van de Grieken!

• Elite (kleine groep aanzienlijke Romeinen) leerde bijv. Grieks.
• Griekse wetenschap werd overgenomen en door Grieken in het rijk voortgezet (bijv. Galenus en Ptolemeus)

Zo ontstond er een gemengde cultuur >> Grieks-Romeinse cultuur, a.k.a. de antieke cultuur a.k.a. de klassieke cultuur. 

Dia 3

a) Dat het Romeinse Rijk uit meerdere culturen bestond.

b) Om de onderworpen volkeren te laten zien dat je ook groots kan worden als je geen Romein bent / als je meevecht/meewerkt met de Romeinen kan je ook een held worden.

Grieks-Romeinse cultuur

Romanisering =
Verspreiding van de Grieks-Romeinse cultuur

Hierdoor verspreidde de cultuur zich niet alleen, maar werd het een belangrijk voorbeeld voor latere Europese culturen.

Romeinse wetten

Romeins burgerrecht = Romeinse burger werd je hiermee. 
Dan werd je beschermd door Romeinse wetten:

• Gelijke rechten
• Niet zonder proces veroordeeld worden
• Mocht niet worden gemarteld

Mensen zonder burgerrecht hadden dit dus niet >> je kon burgerrecht krijgen, door bijv. te dienen in het leger.

Romeinse wetten waren opgeschreven en golden voor het hele rijk!
Onze Nederlandse rechtspraak is gebaseerd op het recht van de Romeinen!

Dia 3

a) Dat het Romeinse Rijk uit meerdere culturen bestond.

b) Om de onderworpen volkeren te laten zien dat je ook groots kan worden als je geen Romein bent / als je meevecht/meewerkt met de Romeinen kan je ook een held worden.

Bijzondere Romeinse wetten

1) Je mag GEEN PAARS dragen 
Die kleur was alleen voor mensen met een belangrijke functie.

2) Verboden te huilen op begrafenissen
Als familielid mocht je niet huilen. Als je dan toch verdriet wilde tonen, huurde je vrouwen in om te huilen op de begrafenis (dat was hun beroep!).

3) Een gezinshoofd mocht bepalen over leven of dood van een gezinslid
Ja de pater familias mocht zelfs zijn eigen kinderen doden als hem dat goed leek. Iedereen was ondergeschikt aan hem.

4) Een vader mocht tot drie keer toe zijn eigen kinderen verkopen
Als de vader bijv. schulden had kon hij zijn kinderen verkopen als slaaf. Meestal was dit maar tijdelijk en kwamen ze dan terug. Maar je kon tot drie keer toe verkocht worden als kind.

Dia 3

a) Dat het Romeinse Rijk uit meerdere culturen bestond.

b) Om de onderworpen volkeren te laten zien dat je ook groots kan worden als je geen Romein bent / als je meevecht/meewerkt met de Romeinen kan je ook een held worden.

Aan de slag

• Lees de theorie van paragraaf 4.3 goed door en maak de opdrachten van paragraaf 4.3:  opdr. 2 t/m 5, 7, 9 en 10
• Klaar? 
  Ga oefenen met blooket (4.1) - zie de link op ItsLearning

Begrippen oefenen

• Lees de begrippen van paragraaf 4.3 door (blz. 84)
• Probeer ze te onthouden >> leg dan het boek weg.
  
• Ga naar blooket.com/play  >> wacht tot ik de code geef.
  

Na de blooket:

• Opdrachten paragraaf 4.3 maken.
  

Toets Hoofdstuk 4

Toets op:

Donderdag maart 2025

Toetsstof:

Paragraaf 1, 3, 4 en 5 van hoofdstuk 4. 

Dia 3

a) Dat het Romeinse Rijk uit meerdere culturen bestond.

b) Om de onderworpen volkeren te laten zien dat je ook groots kan worden als je geen Romein bent / als je meevecht/meewerkt met de Romeinen kan je ook een held worden.

Aan de slag

• Paragraaf 4.1: opdracht 1 t/m 8
• Paragraaf 4.3:  opdr. 2 t/m 5, 7, 9 en 10
• Klaar? 
  Ga oefenen met blookets van hoofdstuk 4 (ItsLearning)