Thema en motieven en leesvaardigheid

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Thema en motief

hoe herken je ze in jouw verhaal

Thema

Het thema van een verhaal. 



Wat is dat? 

Thema

• Hoofdonderwerp
  
• Boek, film, gedicht en lied
  
• Meerdere thema’s door elkaar
  

Het thema leid je af uit:

 

• gedrag en gesprekken personages
  
• gebeurtenissen
  
• afloop
  

Veel voorkomende thema’s

 

• Liefde
  
• Vriendschap
  
• Dood
  
• Eenzaamheid
  
• Volwassen worden

motief

= een herhaaldelijk terugkerend element. We herkennen het  omdat het binnen hetzelfde verhaal meermalen voorkomt (bijv. een voorwerp, een lied, een kleur, een bepaalde handeling, een gevoel)

Motieven

Wat zijn dat?

Hoe herken je ze in jouw verhaal?

Oefenen

We kijken een korte film

Let goed op: 

- het perspectief
- het thema
- de motieven

Je gaat kijken naar de korte film 'Gratis' ►

Daarna volgen wat vragen over de film dus let goed op.

Instructie voorafgaand aan het kijken

Leerlingen gaan kijken naar de korte film Gratis van regisseurs en scenarioschrijvers Merijn Scholte Albers en Tobias Smeets.

De film heeft een Gouden Kalf gewonnen voor beste korte film.

Na het kijken van de film onderzoeken leerlingen op welke manier de filmmakers het verhaal in beeld hebben gebracht en praten we over de keuzes die er zijn gemaakt op het gebied van verhaal en vormgeving. 

Als ze willen mogen ze alvast observaties opschrijven: wat valt ze op?

GRATIS

Film Gratis, Merijn Scholte Albers & Tobias Smeets, 8 minuten

Bekijken van de film in zijn geheel.

Wat vond je van de film? 

Wat voor soort film is Gratis?

Filmervaring

Er zijn geen goede of foute antwoorden. 

Leerlingen vertellen in het kort wat ze van de film vonden en welk gevoel de film hen gaf. 

Kunnen ze uitleggen waarom? 

Kun je in 1 zin vertellen waar deze film over gaat?

Wat doet de muziek met je?

Hoeveel tijd verstrijkt er?

Wat is het thema?

Wat zijn motieven?

Samenvatting van het verhaal

Laat leerlingen het verhaal van Gratis in eigen woorden samenvatten. 

Protagonist

Het hoofdpersonage van het verhaal. Dit kunnen ook meerdere personages zijn. Soms ook wel de 'held' genoemd. 

Wie is de protagonist in dit verhaal? Wat is zijn of haar doel?

Opdracht 2. Film terugkijken: let op narratief (protagonist) 

Leerlingen kijken een tweede scène terug. 

Deze keer gaan ze letten op welke rol  personages spelen in het verloop van een verhaal. 

Meerdere antwoorden zijn goed, maar zoiets als:

Els is de protagonist: de kijker krijgt bij het begin een inkijkje in haar karakter. Het verhaal draait vooral om haar en haar ultieme doel: besparen en winnen.

Antagonist

De tegenstander van de protagonist.  Een tegenpool, iemand die de protagonist tegenwerkt.

Wie is de antagonist? Wat is zijn of haar doel?

Opdracht 3. Terugkijken: let op narratief (antagonist)

Leerlingen kijken een derde scène  terug.  

Deze keer letten ze op wie de antagonist is.

Wat zou het doel zijn van de antagonist? Waaraan zie of hoor je dat?

Meerdere antwoorden zijn goed, maar zoiets als: 

De manager is duidelijk de antagonist, hij werkt Els echt tegen, legt haar obstakels op zoals bij de stopwatch en het mandje. Zijn doel zou kunnen zijn te voorkomen dat Els en Ruud te veel gratis boodschappen meenemen uit zijn winkel.

Ruud kun je zien als iemand die de protagonist helpt, maar misschien ook als antagonist: hij wil zijn vrouw helpen en steunen, maar is het ook wel een beetje zat om telkens door haar te worden afgebrand. In dat opzicht werkt hij haar ook wel tegen.

Nog meer oefenen

We luisteren naar 'oceaan' van Racoon

https://www.youtube.com/watch?v=-OKB7wd7ems 

Je krijgt de songtekst op papier. 

Wat is het thema?
Uit welke twee zinnen leid je dit af? 

Korte pauze

MAXIMAAL 5 minuten

Als je terug komt ga je rustig zitten en pak je je kern boek

Leesvaardigheid

Tekstopmaak 

Hoe helpt de opmaak van een tekst je bij het lezen ervan?

Wat valt op?

Tekstopmaak

• maakt een tekst mooier;
  
• maakt een tekst leesbaarder;
  
• helpt je bij zoekend/globaal lezen.
  

Opmaakkenmerken

Belangrijke tekst: vetgedrukt, schuingedrukt, onderstreept of in HOOFDLETTERS

Titel staat bovenaan

Inleiding staat onder de titel

Alinea begint altijd op nieuwe regel

Opmaakkenmerken

• Tussenkop vaak vet, cursief of gekleurd
• Tekst in kader of gekleurde achtergrond heeft speciale functie
• Lijnen en balken geven ander onderdeel aan

Belangrijk

Een goede opmaak zorgt voor een mooie en goed leesbare tekst!

Dankzij de opmaak kun je ook snel de informatie vinden die je zoekt!

Aan de slag

Maak de opdrachten van les 1 (P.6/7)


We kijken deze straks na

Bedankt!

We hebben het gehad over:

- thema

- motieven

- tekstopmaak

Vragen?