Spelling - 1mh - p3 - les 5 samenstellingen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Wat gaan we deze les doen?

Lesdoel: ik weet hoe ik samenstellingen schrijf, zodat ik daar geen fouten mee hoef te maken wanneer ik een tekst schrijf. 

1. Terugblik                                                                       5 min
2. Uitleg samenstellingen                                             10 min
3. Samen aan de slag / extra uitleg                           25 min
4. Afsluiter

Hoofdletters

s ochtends vroeg meneer de groot wat we hier komen doen. hij zei daarna wegwezen.

Kopieer en plak, plaats de leestekens en hoofdletters.

Samenstellingen

Wat weet je al? En wat niet? 

Wat is goed geschreven?

1. fietsventiel dopje
2. fiets ventiel dopje
3. fietsventieldopje

Wat is goed geschreven?

1. gouden medaille winnaar
2. goudenmedaillewinnaar
3. gouden-medaillewinnaar

Wat is goed geschreven?

1. auto monteur
2. automonteur

Wat is goed geschreven?

1. exvriendin
2. ex vriendin
3. ex-vriendin

Uitleg of aan de slag?

IK KAN DIT AL

• NUMO: Maak de online oefeningen die over samenstellingen gaan 
• Lees eventueel zelf de uitleg over samenstellingen in LessonUp

UITLEG

• Luister naar de uitleg
• Ga daarna aan de slag met de oefeningen  

Ze zijn overal 

Je spellingscorrector kent ze niet

Voor of na dat je iemand aanspreekt:

Jessica, kun je even hier komen? 

Tussen de delen van een opsomming:

Ik eet graag kaas, worst en ham. 

Tussen twee persoonsvormen: 

Als het zulk lekker weer blijft, ga ik vanmiddag een stuk skeeleren. 

Voor een voegwoord (maar, want, omdat, dus, zodat, echter…)

Mijn opa krijgt een nieuwe fiets, omdat hij zich zo heeft ingezet voor de vereniging. 

Voor en achter extra informatie en als je een pauze hoort

Mees, het beste paard van stal, gaat vandaag met pensioen. 

Haagse rechters laten Maxima portretten verwijderen

Voor of na dat je iemand aanspreekt:

Jessica, kun je even hier komen? 

Tussen de delen van een opsomming:

Ik eet graag kaas, worst en ham. 

Tussen twee persoonsvormen: 

Als het zulk lekker weer blijft, ga ik vanmiddag een stuk skeeleren. 

Voor een voegwoord (maar, want, omdat, dus, zodat, echter…)

Mijn opa krijgt een nieuwe fiets, omdat hij zich zo heeft ingezet voor de vereniging. 

Voor en achter extra informatie en als je een pauze hoort

Mees, het beste paard van stal, gaat vandaag met pensioen. 

Haagse rechters laten Maximaportretten verwijderen

Samenstellingen

Samenstellingen

In Nederland schrijven we woorden die je aan elkaar plakt en die samen als één geheel iets nieuws betekenen zoveel mogelijk aan elkaar. 

Rodewijnglas, fietsventieldopje, grasmat 

- Gebruik je een woord bijvoeglijk? Dan gebruik je een spatie

Rode wijnglas, gele trui , gouden ring 

- Wordt het onleesbaar of onduidelijk? Gebruik dan een koppelstreepje

radio-uitzending (radiouitzending) 

- Sommige woorden schrijf je altijd met koppelstreepje (niet-, ex-, oud-, non-, ...) 
ex-vriendin, ex-vrouw

oud-burgemeester, oud-docent

non-actief

niet-roker

MAKE NOTES

Samenstellingen

In Nederland schrijven we woorden die je aan elkaar plakt en die samen als één geheel iets nieuws betekenen zoveel mogelijk aan elkaar. 

Rodewijnglas, fietsventieldopje, grasmat 

- Gebruik je een woord bijvoeglijk? Dan gebruik je een spatie

Rode wijnglas, gele trui , gouden ring 

- Wordt het onleesbaar of onduidelijk? Gebruik dan een koppelstreepje

radio-uitzending (radiouitzending) 

- Sommige woorden schrijf je altijd met koppelstreepje (niet-, ex-, oud-, non-, ...) 
ex-vriendin, ex-vrouw

oud-burgemeester, oud-docent

non-actief

niet-roker

MAKE NOTES

Durf soms het rode streepje van je spellingscorrector te negeren, want dat klopt niet altijd. Hij kent namelijk niet alle samenstellingen. 

Welk duo bedenkt het langste woord?
Voorwaarde: het woord moet ECHT iets betekenen.

Samen aan de slag

Doen: wie kan de meest uitdagende toetsvragen bedenken?

1. Bedenk samen met je elleboogpartner 10 samenstellingen. Bedenk ook steeds foute varianten.
2. Als je klaar bent wissel je met een ander duo en laat je ze de fout geschreven samenstellingen doorstrepen.

Voorbeeld

1. radio-uitzending / radiouitzending / radio uitzending
2. rode wijn glas / rodewijnglas / rode wijnglas  (betekenis: een glas speciaal voor rode wijn) 
3. etc. 

Klaar? Oefening samenstellingen NUMO

Wat heb je vandaag geleerd
en vergeet je niet meer?

Plenda:

Maandag 10 feb

20 minuten NUMO samenstellingen