Beeldspraak

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Nog meer beeldende beeldspraak!

NED+ : Uitdieping beeldspraak

Beeldspraak: te kennen begrippen

Basis

• beeldspraak
• vehicle, tenor, ground

• metafoor
• analogie
• vergelijking
• asyndetische vergelijking
• homerische vergelijking

Metonymia

• pars pro toto
• totum pro parte
• abstractum pro concreto
• concretum pro abstracto

eponiem

personificatie

synesthesie

Het doel van beeldspraak is ...

1. een tekst mooier maken
2. een tekst figuurlijker maken
3. een tekst langer maken
4. een tekst krachtiger maken

In een vergelijking is aanwezig:

1. een object (de werkelijkheid) en een beeld
2. alleen maar een beeld
3. een kenmerk van een persoon op een levenloos ding

Het grote verschil tussen metafoor en vergelijking is ...

1. Het object (werkelijkheid) wordt expliciet vermeld in een metafoor
2. Het object (werkelijkheid) wordt verzwegen in een metafoor

VERGELIJKING

• beeld + object
• vergelijkingswoorden (als, zoals, van een, lijkt, ...) 

Ik voel me zo fris als een hoentje. 

Dat is een monster van taak. 

METAFOOR

• enkel beeld 
• object wordt verzwegen

Stilte aub! Het is hier een kippenhok! 

Dit was een vruchtbare vergadering.

Je kamer ziet eruit ALS

een zwijnenstal.

Bij een vergelijking hoort meestal het woordje ALS of LIJKT.

ZO....ALS..... IS NET.......

Zo ziek als een hond.

Je lijkt wel een verzopen hond.

Wat een vuile hond, ben jij!

Vul de juiste vergelijking in:
Zo fris als een.....

1. kipje
2. vis in het water
3. hoentje

Zo doof als een...

1. kabouter
2. spin
3. mol
4. kwartel

Hij? pas op! hij steelt als een....

1. vogel
2. hond
3. kat
4. raaf

Leven als god in.....

1. Parijs
2. Frankrijk
3. een Belgisch bad
4. de hemel

Bij een metafoor heb je....

1. Alleen maar een beeld
2. Een beeld en de werkelijkheid
3. altijd het woordje ALS
4. HUH? watte? weet het niet meer...

Ruim die

zwijnenstal eens op!

Personificatie

Met een personificatie stel je een levenloos ding voor als een persoon, je kent menselijke eigenschappen toe aan een ' dood'  ding.  Bijvoorbeeld:

 

De zon streelde onze wangen

Het gevaar loerde op elke hoek van de straat
Schreeuwende kleuren
Papier is geduldig

Zuchtend en kreunend kwam mijn auto tot stilstand

De wind huilt...

1. metafoor
2. personificatie
3. vergelijking

De samenleving is ziek.

1. is een metafoor
2. is een vergelijking
3. is een personificatie

Vanavond is het "Sterren op het dansvloer". Laten we kijken!

1. vergelijking
2. personificatie
3. metafoor
4. wat anders.....

Vroeger

het leven opent haar hand

voor mijn ogen in de nacht: ik lach

zoals parels zijn wij gevonden en

als een parelsnoer vallen wij uiteen

ik schrijf een brief naar hem in 

verre landen, een oud liedje,

gaat er door mijn hoofd, een lik

van de postzegel echter en wij zijn vast

van statige woorden als een douche

wat zeep om schoon te worden

en ik droom van oude gedichten 

en ik droom van een oud boek.

personificatie 

Vergelijking met als

vergelijking met als

Geen personificatie

Analogie

Benoemt een relatie tussen verschillende zaken, op basis van overeenkomsten.

A en B is zoals C en D. 

Het leven is als een doos chocolaatjes. Je weet nooit wat je krijgt. 

Liefde is als een plant. Het heeft aandacht, zorg en tijd nodig om te groeien.

VEHICLE

TENOR

GROUND

De werkelijkheid

Het beeld

Het object waarover iets gezegd wordt

Het object waarmee vergeleken wordt

Gedeelde eigenschappen tussen object en beeld

Liefde is als een roos.

liefde

roos

schoonheid, breekbaarheid, pijnlijk

Beeldspraak (geen overeenkomst)

Metonymia: 

meer handen aan het bed (pars pro toto)
Nederland wint het W.K. (totum pro parte)
We hebben goud op de 200 meter (materiaal ipv product)

Ik heb zojuist een Rembrandt gekocht (maker ipv product)

Lekker die thee; doe mij maar een kopje. (servies ipv inhoud)

Doe mij maar een glas Chardonnay. (merk ipv product)