2.1 Grondwetswijziging

2.1 Grondwetswijziging

Stelling: Nederland is een modern land waar het goed en eerlijk geregeld is.

1. Mee eens
2. Niet mee eens

Programma

• Doelen
• Vorige les
• Belgische Opstand
• Filmpje
• Grondwet

Doel(en)

Aan het eind van deze les kun je uitleggen waarom er in Nederland door de grondwetwijziging van 1848 een parlementaire democratie ontstond

KA = De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme

Vorige les

Beantwoord de vragen!

Noem de doel(en) van het Congres van Wenen in 1815

Waar of niet waar: Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden was een constitutionele monarchie in 1815

1. Waar
2. Niet waar

Industrie, oude adel, katholiek past beter bij

1. Het Noorden
2. Het Zuiden

Willem I begon een eenheidspolitiek. Zonder succes. Op welke aspecten benadeelde Willem I het Zuiden?

1. Religieus, economisch en politiek
2. Religieus, economisch en onderwijs
3. Economisch, politiek, milieu
4. Religieus, politiek en transport

Onvrede groeit

• Hongersnood en economische problemen 
• Opera De stomme van Portici  --> opstand
  
  
• 'Heilige liefde voor het vaderland,
  Geef ons de moed en trots;
  Aan mijn land dank ik mijn leven.
  Het zal aan mij zijn vrijheid te danken hebben.'
  

Opstand

 Noorden: Tien Daagse Veldtocht

Door wegvallen Belgische industrie  grote economische problemen in noorden

1830: onafhankelijkheid België

1839: officiële afscheiding Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

Waarom scheidde België zich af in 1830?

Grondwet

• Grondwet: belangrijkste rechten en plichten van overheid en burgers:
• 1814: Eerste Nederlandse grondwet
• Willem I  absoluut vorst --> steun van conservatieven
• 
  - benoemen en ontslaan eigen ministers
  - fouten door hem gestrafd
  - volk geen invloed

Grondwet 

• 1848: revoluties --> liberalen eisen vrijheden van Franse Revolutie
  
• Willem II en Thorbecke

Doelen Thorbecke's grondwet

1. Vergroten van de volksinvloed door de invoering van rechtstreekse verkiezingen en de mogelijkheid om zowel de Eerste als de Tweede kamer te ontbinden en nieuwe verkiezingen te houden.
2. Vergroten van de macht van de volksvertegenwoordiging (parlement; in NL de Eerste en Tweede kamer) en verkleinen van de macht van de koning en de regering

Hoe deed hij dat?

Grondwet

• 1. Ministeriële verantwoordelijkheid: ministers zijn verantwoordelijk voor beleid
• 2. Koning is onschendbaar
• 3. Rechtstreekse verkiezingen Tweede Kamer
• 4. Uitbreiding grondrechten
• Inspraak burgers via censuskiesrecht en districtenstelsel
• Willem III probeert zijn macht te herstellen --> Luxemburgse kwestie 1867

Vind jij dat Thorbecke's grondwet modern is? Leg je antwoord uit.

Wie: individueel

Wat: vraag beantwoorden en DDU

Hoe: op schrift

Hoe lang: 5-10 minuten

Resultaat: antwoord met onderbouwing

Klaar: aan de slag met domein opgaven

Film over armoede

• De eerste 6 minuten
• Wat heeft dit te maken met liberalen en conservatieven? Wie is wie?

Afsluiting

• Conservatieven zijn de oude rijken
  
• Liberalen de kanslozen 
• Hoe zit dat vandaag? Minder erg, hetzelfde, erger? 
• Nederland: 1% van de bevolking bezit 10% van al het geld
• Boodschap: dit speelt vandaag de dag nog steeds een grote rol!

Conservatisme

Liberalisme

Anti Franse Revolutie

Vrijheid

Eerste Kamer

Behoudend

Burgers

Vooruitstrevend

Ongelijkwaardig

Pro Franse Revolutie

Tweede Kamer

Aristocraten

Liberalisme

• John Locke : basis van het liberalisme:
• Ieder heeft het recht zijn privébezit te beschermen tegen de overheid
• Echter: bezit mag niet groter zijn dan behoefte
• Adam Smith  vrije markt reguleert zichzelf --> concurrentie houdt prijzen laag
• Gevolg: overheid mag geen invloed hebben op economie
• Goedheid mens zorgt ervoor dat het systeem niet wordt uitgebuit

Klopt de stelling van Adam Smith als we aan de industriële revolutie denken?

Liberalen

• Rijke burgers en industriëlen zijn liberaal: hogere winsten zonder sociale wetten
• Dankzij censuskiesrecht is ook de regering liberaal: inkomen bepaald stemrecht
• Gevolg: rijken stemmen op liberalen
• Gevolg: géén sociale wetgeving