Het Oog

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 4

De ogen

Bouw van het oog

• Wenkbrauwen: bescherming tegen zweet/vocht. 
• Wimpers: bescherming tegen vuil en fel licht. 
• Traanklier: maakt traanvocht 
• Traanvocht: zorgt ervoor dat je ogen niet uitdrogen
• Ooglid: verspreidt traanvocht over de ogen
• Traanbuis: brengt traanvocht naar de neusholte

Alle onderdelen in het oog zijn er op gericht om het licht zo goed mogelijk op het netvlies te laten vallen!

Hoe worden je ogen beschermd?

wenkbrauwen

oogleden

wimpers

traanklier

oogkassen

wenkbrauw

traanklier

traanbuis

pupil

wimper

iris

ooglid

harde oogvlies

Binnenkant van het oog

• Lens: zorgt ervoor dat je dingen scherp kan zien (beeld scherp op netvlies plaatsen)
• Glasachtig lichaam: het oog is gevuld met geleiachtige vloeistof, houdt alles op zijn plek
• Oogzenuw: vervoert impulsen naar de grote hersenen
• Oogspieren: laten je oog draaien

Binnenkant van het oog

Het oog bestaat uit 3 lagen:

• Netvlies: binnenste laag (geel). Hierin liggen de zintuigcellen die lichtprikkels opvangen en impulsen vormen.

• Vaatvlies: middelste laag (rood). Bevat veel bloedvaten die zorgen voor de voeding van het oog en afvoer van afvalstoffen

• Harde oogvlies: buitenste laag (wit)

Route van het licht:

hoornvlies → pupil → lens → glasachtig lichaam → netvlies

buitenaanzicht en lengtedoorsnede

pupilreflex

• Zintuigcellen netvlies beschermen 
  
  
• Pupil groot = donkere omgeving = lengte spieren trekken samen
• Pupil klein = lichte omgeving = kringspieren trekken samen

Scherp zien

Je kan scherp zien doordat je je ooglens boller en platter kunt maken (= accomoderen).

Bol = dichtbij scherp zien

Plat = veraf scherp zien

Het oog - netvlies

Je netvlies is bedekt met zintuigcellen:

kegeltjes en staafjes.

Scherpste beeld op gele vlek

Beeld omgekeerd en verkleind

Oogzenuw verlaat oog bij blinde vlek

Gele vlek:

Licht op het netvlies

Alleen maar kegeltjes

Blinde vlek:

Op het netvlies

Geen staafjes en kegeltjes:

Oogzenuw gaat hier het oog uit!

Aantekeningen

Lens: Buigt, samen met het hoornvlies, de lichtstralen af.

Accommoderen: Het aanpassen van de sterkte van de ooglens.

Kringspieren: Lopen rondom de pupil; maken de pupil kleiner.

Lengtespieren: Lopen van de pupil naar de buitenrand van de iris; maken de pupil groter.

Kegeltjes: Nemen kleur waar; geven alleen impulsen af als er veel licht is.

Staafjes: Nemen zwart-wit waar; geven ook impulsen af als er weinig licht is.

Uitwendige bouw van het oog

Wenkbrauwen voorkomen dat zweet in de ogen loopt.

Wimpers houden zand tegen en beschermen tegen fel licht.

Traanvocht voorkomt uitdroging, spoelt vuil weg en remt de groei van bacteriën.

Traanbuizen voeren traanvocht af naar de neusholte.

Oogspieren: hierdoor kunnen de ogen naar alle kanten bewegen.

Harde oogvlies (=oogwit), iris (=regenboogvlies) en pupil maken deel uit van de oogbol. Door de pupil komt het licht naar binnen. De iris regelt hoeveel licht naar binnen mag...

Het glasachtig lichaam houdt het oog in vorm en het netvlies op zijn plaats

Het glasachtig lichaam houdt het oog in vorm.

Het hoornvlies en de ooglens helpen samen een scherp beeld te vormen.

Doorsnede van het oog

Het glasachtig lichaam houdt het oog in vorm.

Het hoornvlies en de ooglens helpen samen een scherp beeld te vormen.

Het netvlies is het binnenste vlies. Hierop liggen de lichtgevoelige zintuigcellen. De meeste lichtgevoelige zintuigcellen liggen op de gele vlek.

Proefje voor blinde vlek

Aantekening - De ogen

• blinde vlek: hier verlaat de oogzenuw het oog.
• gele vlek: het deel waarmee je het scherpst ziet.
• glasachtig lichaam: helpt het netvlies op zijn plaats te houden.
• harde oogvlies: buitenste, beschermlaag van het oog.
• hoornvlies: doorzichtig deel van het harde oogvlies.
• netvlies: hierin liggen de zintuigcellen.
• vaatvlies: bevat veel bloedvaten.
• wenkbrauwen + wimpers: beschermen oog tegen zweet/ vuil en/of fel licht.

Buitenkant van het oog

• Harde oogvlies: het witte deel, beschermt de binnenkant van het oog 
• (4) Iris: gekleurde deel van het oog, beschermt het oog tegen te veel licht
• (3) Pupil: zwarte rondje in de iris, hier komt het licht binnen 
• (1) Hoornvlies: doorzichtig laagje, beschermt de iris