Havo 5: Kubisme | Expressionisme

• Tekenen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

KUBISME

startpunt kubisme

analytisch

analytisch

synthetisch

synthetisch

hoe heet de techniek de de synthetische kubisten toepassen?

door welke culturen waren de kubisten geiintereseerd

1. Franse cultuur
2. Afrikaanse cultuur
3. Egyptische cultuur
4. Arabische cultuur

Bekijk afbeelding 3.1. Toen Picasso zijn Les Demoiselles d’Avignon in 1907

schilderde, bestond de term kubisme nog niet. Kenners beweren dat het

schilderij grote invloed heeft gehad op het ontstaan van het kubisme.

1.Welke kenmerken zijn al kubistisch? Geef aan waar je die herkent. 

Picasso zit met Les Demoiselles d’Avignon op het snijvlak van twee stijlen:

kubisme en expressionisme.

3.Leg uit dat het schilderij expressionistische kenmerken heeft. Noem drie

kenmerken.  

De hoekige en scherpe lichaamsvormen van de vrouwen, hun priemende blikken en de koele kleurstelling werden als bijzonder aanstootgevend ervaren. Deze vervormingen relateren het schilderij aan het fauvisme en expressionisme

De basiskenmerken van het expressionisme zijn dionysisch(chaotisch), felle en onnatuurlijke kleuren, grillige beelden, vervormingen, grof geschilderd, plat vlak, geen perspectief. Er wordt meer geschilderd vanuit het gevoel (het kind) dan vanuit de ratio (verstand).

De compositie van Stilleven met mandje van Cézanne is niet statisch.

5.Waardoor maakt de compositie een levendige indruk? Noem twee aspecten.  

compositie: plaatsing van objecten en verschillende diagonalen

Kleur: grote hoeveelheid verschillende kleuren, felle kleuren, licht/donker

voorstelling: rommelig geheel door fruit dat alle kanten uitgaat, gefrommelde doek op de tafel, voorwerpen op kast.

Bekijk afbeelding 3.2 en 3.3. In vergelijking met Stilleven met mandje van Cézanne is Stilleven met tazza van Claesz heel realistisch geschilderd.

Het stilleven van Claesz valt op door de beheersing van de licht-en donkereffecten.

7.Noem drie aspecten van de voorstelling waar je Claesz’ beheersing van

licht- en donkereffecten ziet. 

Bekijk afbeelding 3.4. Viool van Picasso lijkt een abstract reliëf. Er is sprake van ruimtesuggestie.

8.Waardoor wordt de ruimtesuggestie veroorzaakt? Geef aan waar je dat ziet.  

overlapping van de verschillende vlakken en elementen ( snaren overlappen vlakken) en de schaduw onder de lijnen/vlakken. (bijvoorbeeld links naast de F sleutel)

Bekijk afbeelding 3.1. Op de voorgrond van Les Demoiselles d’Avignon zie je een klein stilleventje met fruit.

15.In hoeverre sluit het stilleventje meer aan bij het synthetisch kubisme dan bij het analytisch kubisme? 

Rond 1960 heeft Pablo Picasso een hele reeks van schilderijen gemaakt geïnspireerd op Manets Picknick op het gras. Een exemplaar hiervan zie je op afbeelding 3.9. Net als Manet werd Picasso ook beschouwd als een controversiële kunstenaar: hij brak met de gangbare kunstopvattingen. Bekijk afbeelding 3.7 en 3.9. Picasso heeft duidelijk een heel andere stijl dan Manet. 22. Wat herken je nog wel in zijn versie van het werk? Noem twee elementen van de voorstelling.  

Fruit op de voorgrond,

Naakte dame

Natuur als achtergrond

Eurocentrisch blik op de wereld. 

onderzoek naar relatie tussen vorm/ruimte op plat vlak

hoekig

gefragmenteerd

fascinatie Afrikaanse sculpturen

analytisch kubisme

-experiment waarbij werkelijkheid wordt geanalyseerd

-verschillende aanblikken in een beeldvlak

-gefragmenteerd

-geometrische vormen

alle onderdelen even belangrijk

-monochroom kleurgebruik aard en grijs tinten

-stillevens/mensfiguren/landschappen

synthetisch kubisme

-beelden samenstellen uit verschillende onderdelen

-gebruik van collage techniek van gevonden voorwerpen zoals kranten behang gekleurd papier tekeningen enz.

beeldhouwkunst

-ruimtelijke collages( assemblage)

Expressionisme

blogspot info

http://kunst-modernisme.blogspot.com/p/expressionisme.html

dans

muziek

theater

beeldend

film

Tijdlijn 20e eeuw

Expressionisme

1905-1920

Expressionisme

Otto Muller: Vier Akte 1920

Die Brucke

Gabriele Munter Landschaft mit Sonnenblumen 1910

Der Blaue Reiter

Beeldanalyse

• Voorstelling

Wat zie je?

• Vormgeving

Hoe is het gemaakt?

• Functie

Waarom is het gemaakt?

Henri Matisse: Het open raam 1905

Henri Matisse was een fauvist. Een criticus zei dat de schilderijen op wilde dieren (fauves) leken, en deze geuzenaam namen de schilders aan.

Beeldanalyse

• Voorstelling

Raamkozijn, uitzicht op heen haven, bloembakken, planten, deuren

• Vormgeving

Henri Matisse: Het open raam 1905

Henri Matisse was een fauvist. Een criticus zei dat de schilderijen op wilde dieren (fauves) leken, en deze geuzenaam namen de schilders aan.

Beeldanalyse

• Vormgeving
  

grove penseelstreken, felle kleuren, onnatuurlijke kleuren, lijnenrichting, warme kleuren, contrasterend, olieverf

• Functie

Henri Matisse: Het open raam 1905

Henri Matisse was een fauvist. Een criticus zei dat de schilderijen op wilde dieren (fauves) leken, en deze geuzenaam namen de schilders aan.

Beeldanalyse

• Functie

Uitdrukken van gevoelens, blije gevoelens

Henri Matisse: Het open raam 1905

Henri Matisse was een fauvist. Een criticus zei dat de schilderijen op wilde dieren (fauves) leken, en deze geuzenaam namen de schilders aan.

Beeldhouwkunst en Architectuur

Beeldhouwkunst

• gevoel uitdrukken
• geometrische vormen
• invloed van Afrikaanse beeldhouwkunst

Architectuur

• Gevoel en Functionaliteit
• Organische vormgeving
• Rudolph Steiner

Rudolph Steiner: Goetheanum II, 1913

Quiz

Wat is expressionisme?

1. De INDRUK van licht en van het moment weergeven.
2. De wereld wordt ontleed in FRAGMENTEN en tijdseenheden.
3. Uitdrukking van GEVOEL, vooral door kleur en de toegepaste techniek.
4. Onderdelen van de VOORSTELLING dragen een diepere betekenis uit.

In het expressionisme geldt het volgende:

1. subjectiviteit van de waarneming
2. objectiviteit van de waarneming
3. verzelfstandiging van beeldaspect kleur
4. uiting van persoonlijk gevoelens

Noem een stijlkenmerk van het expressionisme

1. Geen contouren
2. Zachte en grauwe kleuren
3. Realistische kleuren
4. Simpele vormen, weinig diepte

De expressionisme houden zich bezig met....

1. het nauwkeurig weergeven van de werkelijkheid
2. het vastleggen van een bepaald moment
3. het verbeelden van hun gevoelens
4. de verheerlijking van technologie

Wat hoort niet bij het expressionisme?

1. kunst als tegengif tegen vervreemding, materialisme en burgerlijke orde
2. Die Brücke: persoonlijke expressie, het intuïtieve, stad en natuur, naaktheid als antiburgelijkheid
3. voortborduren op de de heersende schildertraditie
4. Der Blaue Reiter: weg van materialisme en vervreemding, naar spiritualiteit en abstractie

Wat is GEEN kenmerk van het expressionisme?

1. zware, donkere contourlijnen
2. grove penseelstreken
3. onnatuurlijke felle kleuren
4. geometrische vormen in plaats van organische, natuurlijke vormen

Expressionisme of Impressionisme?

1. Impressionisme
2. Expressionisme

Expressionisme of Impressionisme?

1. Impressionisme
2. Expressionisme

Expressionisme of Impressionisme?

1. Impressionisme
2. Expressionisme

GOED OF FOUT?
Expressionisme in de Bouwkunst

1. De antroposofie en de Amsterdamse school zijn voorbeelden van het expressionisme in de bouwkunst.
2. Binnen de Amsterdamse school wordt radicaal gebroken met de huidige internationale trend om alle decoratie en ornamenten binnen de bouwkunst te mijden.
3. Bij de Antroposofische bouwkunst wordt veel gebruik gemaakt van geometrische vormen
4. Bij de bouwkunst staat over het algemeen het verstand centraal waardoor er minder sprake is van expressionistische uitingen.