les 10,11 H3.4 Analoge reacties

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H3 Organische Verbindingen

NOVA 4VWO

les 10  H3.4 Organische chemie

                     

Aan het eind van deze les

Kun je aan de hand van een gegeven reactie een reactie met een analoge verbinding beschrijven.

Organische synthese = maken van een product 

kunststoffen

geneesmiddelen

kleurstoffen

smeermiddelen

Een organische synthese vindt meestal plaats in meerdere stappen

kleurstoffen

Bij de reacties maak je gebruik van de reactiviteit van de karakteristieke groepen.

Aspirine

Analoge verbinding

Een verbinding die analoog is aan salicylzuur, bijvoorbeeld een benzeencarbonzuur met de hydroxylgroep op een andere plek, zal vergelijkbaar reageren. 

Voorbeeldopdracht 1

Voor de productie van aceton laat je zuurstof, benzeen en propeen reageren.

De reactievergelijking in structuurformules is:

Geef de structuurformule van de stof zal worden gevormd, als  3-methylbut-1-een wordt gebruikt in plaats van propeen

Aanpak:

stap 1: Noteer de nieuwe beginstof op dezelfde manier als in de voorbeeld reactie:

gegeven:

gevraagd:

Gegeven:

Analoge beginstof:

Eerst deze beginstof even vergelijkbaar noteren:

3-methyl-but-1-een

Aanpak:

Kijk naar de beginstof in de voorbeeld reactie:

• Welke onderdelen blijven gelijk?
  
• Welke onderdelen veranderen?  Omcirkel deze.
• Welke atoombindingen worden  verbroken en gevormd?
• Welke karakteristieke groepen zijn betrokken?

gegeven:

gevraagd:

Aanpak:

Kijk naar de beginstof in de voorbeeld reactie:

• Welke onderdelen blijven gelijk?
• Welke onderdelen veranderen? Omcirkel deze.
• Welke atoombindingen worden verbroken en gevormd?
• Welke karakteristieke groepen zijn betrokken?

-> keten met drie C-atomen blijft 

-> de dubbele binding verdwijnt, 

het C-atoom van de dubbele binding dat niet op het einde van de keten zit krijgt een dubbelgebonden O, 

een H-atoom verplaatst.

Gegeven:

Analoge beginstof:

Eerst deze beginstof vergelijkbaar noteren:

Aanpak:

-> keten met vier C-atomen en vertakking blijft.

-> de dubbele binding verdwijnt, 

het C-atoom van de dubbele binding dat niet op het einde van de keten zit krijgt een dubbelgebonden O, 

een H-atoom verplaatst.

3-methyl-but-1-een

Gegeven:

Analoge beginstof:

Eerst deze beginstof vergelijkbaar noteren:

Aanpak:

-> de dubbele binding verdwijnt, 

het C-atoom van de dubbele binding dat niet op het einde van de keten zit krijgt een dubbelgebonden O, 

een H-atoom verplaatst.

3-methyl-but-1-een

uitwerking

geeft met 3-methylbut-1-een het volgende reactieproduct:

Voorbeeldopdracht 2

Voor het maken van een organische stof met ananasgeur wordt de volgende reactie uitgevoerd:

Via dezelfde reactie wordt een organische stof met appelgeur gevormd. De structuurformule van deze stof is:

Geef de structuurformules van de beginstoffen waaruit de stof met appelgeur gevormd is.

Aanpak:

Kijk naar de beginstof in de voorbeeld reactie:

• Welke onderdelen blijven gelijk?
  
• Welke onderdelen veranderen?  Omcirkel deze.
• Welke atoombindingen worden  verbroken en gevormd?
• Welke karakteristieke groepen zijn betrokken?

Maak voorbeeldopdracht 2 af.

gegeven:

gevraagd:           ?                   +            ?         -->

Aanpak:

Kijk naar de beginstof in de voorbeeld reactie:

• Welke onderdelen blijven gelijk?
• Welke onderdelen veranderen? Omcirkel deze.
• Welke atoombindingen worden verbroken en gevormd?
• Welke karakteristieke groepen zijn betrokken?

Gegeven:

Analoog reactieproduct

Waar zijn de beginstoffen aan elkaar gekoppeld?

Gegeven:

Analoog reactieproduct

Gegeven:

Uitwerking:

                                      + H₂O

dus de beginstoffen zijn:

Eigen werk

Maken + nakijken opgave 1, 2, 3 en 8

volgende les: Maken + nakijken opgaven stencil 

Bestudeer H3.4 blz 164 t/m 166

Leer de blauw begrippen

Het onderdeel kunststoffen (H3.4 vanaf blz 167) slaan we nu over, komt in 5V en 6V.