V3 - Taalverzorging

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

V3 - Taalverzorging

H2

spellingcontrole

Hoeveel spelfouten vind je in dit bericht?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

In welk antwoord staat een spelfout?

1. Lewis Hamilton rijdt in een Mercedes.
2. De Middeleeuwen duurde ongeveer duizend jaar.
3. Het boek 'Turks fruit' is geschreven door Jan Wolkers.
4. Peter van Dam is loodgieter van beroep.

H3 - Stijlfiguren

repetitio - anafoor - tricolon - climax - anticlimax

eufemisme - hyperbool – understatement 

antithese - paradox - litotes - retorische vraag - chiasme

ironie - sarcasme - cynisme

Repetitio

Anafoor

Tricolon (drieslag)

Climax

Anticlimax

herhaling

Als je een voldoende wil halen, moet je oefenen, oefenen en nog eens oefenen.

herhaling van hetzelfde woord of dezelfde woordgroep aan het begin van opeenvolgende zinnen of zinsdelen

Niemand zag iets, niemand deed iets, niemand wist iets.

opsomming in drieën

ziek, zwak en misselijk 

een serie van drie (of meer) tekstelementen waarvan de inhoud steeds sterker wordt

in een reeks is de laatste stap een 'tegenvaller'

Dat wordt lachen, gieren, brullen.

De held vocht tegen draken, redde prinsessen en… struikelde over een steen.

Benoem de stijlfiguur

1. De fans gingen compleet uit hun dak toen Adele het podium betrad.

2. Vroeger was Frans slank, maar nu is hij weldoorvoed.

3. Game jij tien uur per dag? Dat is aardig wat.

4. Tijdens de lessen werden we doodgegooid met huiswerk.

eufemisme

under-statement

hyperbool

antithese (tegenstelling)

litotes

paradox

retorische vraag

chiasme (kruisstelling)

in een tegengestelde volgorde plaatsen van overeenkomstige elementen in twee zinnen of zinsdelen (ABBA)

Je moet niet leven om te werken, maar werken om te leven.

Dat begrijpt toch iedereen?

omschrijving van een woord door het ontkennen van het tegenovergestelde

schijnbare tegenstelling

een vraag waarbij het niet de bedoeling van de vragensteller is dat er een antwoord gegeven wordt

Hoe meer je weet, hoe meer je beseft dat je niets weet.

samenvoeging van tegengestelde woorden

Dat was niet de beste keuze!

SNS-bank

groot geworden door klein te blijven

sarcasme

cynisme

ironie

'We gaan hem nu opereren. Als hij blijft leven, hadden we het bij het rechte eind; als hij sterft, hebben we toch wat bijgeleerd', zegt de specialist over een patiënt.

 'Je kletst me de oren van het hoofd', zegt de leraar tegen het stille, verlegen meisje.

'Je moet vooral zo doorwerken, dan kom je er in ieder geval', zegt de mentor tegen de leerling die zijn taak weer niet gemaakt heeft.

H4 - Beeldspraak

 - Metaforen: vergelijking met verbindingswoord - zuivere metafoor - personificatie - synesthesie - Homerische vergelijking

  - Metonymia: pars pro toto - totum pro parte - abstractum pro concreto - concreto pro abstractum - eponiem

vergelijking met verbindingswoord

Zuivere metafoor

personificatie

Synesthesie

De storm huilde om het huis.

Hij is zo trots als een pauw op zijn werk.

Die ezel laat zich alweer beetnemen.

Zij heeft haar kamer in schreeuwende kleuren geschilderd

'Die Rembrandt vind ik mooier dan die Van Gogh.'
Welke vorm van metonymia is dit?

1. eponiem
2. pars pro toto
3. totum pro parte
4. concreto pro abstractum

H5 - Uitdrukkingen

spreekwoorden - zegswijzen - gezegden

spreekwoord

zegswijze

gezegde

zinsdeel zonder werkwoorden

dat niet aangepast mag worden

hele zin die een wijze les bevat

zinsdeel met werkwoorden, mag aangepast worden

Spreekwoord

Zegswijze

Gezegde

Oefening baart kunst.

Praatjes vullen geen gaatjes.

De tijd heelt alle wonden.

De sigaar zijn 

Dertien in een dozijn 

Een addertje onder het gras 

Een leugentje om bestwil 

Van uitstel komt afstel.

Een oogje in het zeil houden

Voor niets gaat de zon op. 

H6 - Creatief met taal

Letters: 

 acrostichon - ambigram - anagram - lipogram - pangram

Woorden:

neologisme - portmanteau - palindroom - woordspelingen

'Ha Jaap, draaft daar Jans paard?' 'Ja maat, dat prachtpaard gaat maar langzaam van Baarn langs Zaandam naar Landgraaf, alwaar Jans stal staat.'

anagram

acrostichon

ambigram

lipogram

pangram

coronakapsel hoestschaamte lockdownkilo's

Brexit vlog bionade

neologisme

portmanteau

palindroom

woordspeling

Maak een zin waarin je een stijlfiguur verwerkt. Zet erbij welke.
Kies uit: repetitio - anafoor - tricolon - climax - anticlimax
eufemisme - hyperbool – understatement
antithese - paradox - litotes - retorische vraag - chiasme
ironie - sarcasme - cynisme

Ik beheers de leerstof van taalverzorging.

😒🙁😐🙂😃