V6 - Herhaling Cultuur van de Kerk & Massacultuur

• Kunst
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

V6 - Herhaling Cultuur van de Kerk & Massacultuur & Cultuur van het Moderne

Je maakt eerst korte vragen om de stof te herhalen en daarna oefen je met examenvragen. 

Cultuur van de Kerk gaat over de periode

1. 1000 tot 1400
2. Geboorte van Christus tot 1000
3. De 17e eeuw

Wie was de voornaamste opdrachtgever voor kunst in de Cultuur van de Kerk

1. Rijke mensen
2. De kerk
3. God
4. Kunsthandelaren

Het doel van kunst in deze tijd is

1. Mensen bekeren
2. Het geloof begrijpelijk maken
3. God eren

Kenmerken van Romaanse architectuur

1. Groot, skeletbouw, veel ramen, goddelijk licht
2. Klein, compact en knus
3. Groot, sober, kleine ramen en dikke muren
4. Hoog, decoratief, Latijns kruis en weinig ramen

Wat zien we hier?

1. tongewelf
2. rondboog
3. arcaden
4. kruisribgewelf

Het kruisribgewelf is vooral kenmerkend voor welke stijlperiode?

1. Romaans
2. Gotisch

Wat wordt hier afgebeeld?

1. Het laatste oordeel
2. De annunciatie
3. Het huwelijk van Maria
4. Geboorte van Jezus

Wat wordt hier afgebeeld?

1. Het laatste oordeel
2. De annunciatie
3. Het laatste avondmaal
4. Opstanding van Jezus

Deze kunstwerken zijn Romaans (vroege ME) en Gotisch (late ME)

VORMGEVING van deze kunstwerken verschilt. Wat klopt NIET?

1. Het Gotische werk is realistischer door meer details
2. Het Gotische werk is realistischer door dieptewerking
3. Het Gotische werk heeft dikke contouren, het Romaanse werk niet

Wat is een liturgisch drama?

1. Bijbelverhaal uitgevoerd in de kerk
2. Bijbelverhaal uitgevoerd op straat

Wat is het "Mysteriespel"?

1. Straattheater over zondaars en wonderen
2. Straattheater over het bijbelverhaal

Wat waren neumen in de context van
middeleeuwse muziek notatie?

1. Geavanceerde muzikale instrumenten
2. Korte gezongen gebeden
3. Rituele dansen tijdens kerkdiensten
4. Grafische symbolen voor het aanduiden van melodieën

Wat is GEEN kenmerk van Gregoriaanse muziek?

1. Zonder begeleiding, alleen zang
2. Meerstemmigheid
3. Een niet-maat-gebonden ritme

Waarom bestond in de middeleeuwen een angst voor dans?

1. Dansen werd geassocieerd met het verliezen van verstand (bezeten door de duivel)
2. Dansen werd geassocieerd met losbandigheid en lust (terrein van de duivel)
3. Dansen zou men vrolijk kunnen maken terwijl het leven in de middeleeuwen moest draaien om boete doening

Leg uit wat het laatste oordeel is en noem drie overeenkomsten in de voorstelling

Koning Alfonso X (1221-1284), bijgenaamd de Wijze, bevorderde de kunsten en wetenschappen aan zijn hof in Toledo (in het huidige Spanje). Aan zijn hof kwam de gedichten- en liedverzameling Cantigas de Santa Mana (Lofliederen op de heilige Maria) tot stand.

In geluidsfragment 1 hoor je een uitvoering van Pois que dos reys Nostro Sennor uit deze verzameling. De lederen in de Cantigas zijn religieus van aard en komen voort uit de traditie van het gregoriaans, maar ze bevatten ook kenmerken die afwijken van deze traditie.

(2p) Geef, aan de hand van geluidsfragment 1, twee kenmerken van de muziek die afwijken van de traditie van het gregoriaans.

In geluidsfragment 1 hoor je een uitvoering van Pois que dos reys Nostro Sennor uit deze verzameling. De lederen in de Cantigas zijn religieus van aard en komen voort uit de traditie van het gregoriaans, maar ze bevatten ook kenmerken die afwijken van deze traditie.

Geef, aan de hand van geluidsfragment 1, twee kenmerken van de muziek die afwijken van de traditie van het gregoriaans.

Het portaal op afbeelding 5 Is zowel versierd met dierfiguren als met geometrische patronen. In het Christendom hebben er vanaf de vroege middeleeuwen discussies plaatsgevonden over het wel of niet toestaan van afbeeldingen in de christelijke kunst.

Een van de tien geboden in de Bijbel is “Maak geen godenbeelden, geen enkele afbeelding van "iets dat in de hemel hierboven Is of van iets beneden op de aarde of in het water onder de aarde”.

Een argument vanuit de Kerk ter ondersteuning van dit verbod was dat een afbeelding een inferieure weergave Is van Gods schepping.

Geef nog twee argumenten (vanuit de Kerk) ter ondersteuning van dit verbod in de Bijbel.

Geef vervolgens een voor de Kerk belangrijk argument om afbeeldingen wél toe te staan.

Afbeelding 5 

Een argument vanuit de Kerk ter ondersteuning van dit verbod was dat een afbeelding een inferieure weergave Is van Gods schepping.

Geef nog twee argumenten (vanuit de Kerk) ter ondersteuning van dit verbod in de Bijbel.
Geef vervolgens een voor de Kerk belangrijk argument om afbeeldingen wél toe te staan.

Hoe ga je te werk?

Stap 1. Je maakt de twee sleepvragen. Welke kernconcepten horen bij welk examenonderwerp? (massacultuur vs cultuur van het moderne)

Stap 2. Tel hoeveel fouten je maakt

Stap 3. Kies daarna je route

- Kernconcpten herhalen 

- Examenvragen oefenen 

Tekst

Tekst

Cultuur van het Moderne

Massacultuur

Verwerping realisme

Breuk met het verleden

Expressie kán een belangrijk uitgangspunt zijn

(stijl) Citeren

Hedonisme

Multidisciplinair

Op zoek naar het primitieve, het echte

Pragmatisme

Zoektocht naar originaliteit

Cultuur van het Moderne

Massacultuur

Op zoek naar grondslagen van elke discipline

Idealisme: kunst kan de maatschappij veranderen

Kunstenaars-collectieven

Individualisme

Sterrendom

Eclecticisme

SW week 7

ROUTE 1

Je hebt nog wat herhaling nodig van de basisstof Cultuur van het Moderne (1900-1945) en Massacultuur (1950-nu).

Lees de twee KERN VAN... documenten (zie studiewijzer)

Beantwoord daarna de volgende vragen.

Bron 1. De Franse schilder Paul Gauguin
ging naar Tahiti en raakte geïnspireerd door de schoonheid
van de natuur en de puurheid van het leven op het
afgelegen eiland. Van welk kernconcept
is bron 1 een voorbeeld? Leg uit WAAROM?

Moderne muziek

1900-1950

Muziek

vóór 1900

Tonale muziek

veel dissonanten

atonaliteit

duidelijke harmonie en melodie

1

2

3

4

Noem de kernconcepten die passen bij de begrippen die je net (in de vorige sleepvraag) hebt ingedeeld. Leg uit WAAROM je die link legt.

Leg uit waarom de toenemende populariteit van festivals past bij het kernconcept hedonisme. Welk kernconcept past het nog meer bij?

ROUTE 2

Als je maximaal 1 fout hebt gemaakt bij de kernconcepten kun je ze gaan toepassen. Dat doe je in twee examenvragen. Éen over de Cultuur van het Moderne en één over de Massacultuur. 

Examenvraag Cultuur van het Moderne

De componist Arnold Schönberg is een belangrijke vertegenwoordiger van het expressionisme. De gedichtencyclus Pierrot Lunaire van Albert Giraud zet hij op verzoek van de sopraan Albertine Zehme op muziek. 

Bekijk de video: Enthauptung uit Pierrot Lunaire 

van Arnold Schönberg. 

>>>

1. Noem voor zowel tekst als muziek een kenmerk van expressionisme dat je kunt horen/zien in de video.
2. Leg vervolgens aan de hand van 2 kenmerken (kernconcepten) van de Cultuur van het Moderne uit waarom deze compositie zo kenmerkend is voor zijn tijd. Laat expressie buiten beschouwing.

Examenvraag Massacultuur

De popzanger Harry Styles maakte in 2022 het nummer Music For a Sushi Restaurant. Aube Perrie regisseerde de videoclip. Er wordt gezegd dat de videoclip heel kenmerkend is voor de tijd waarin deze is gemaakt: de massacultuur.

Bekijk de video >>>>>

Leg aan de hand van twee aspecten van de videoclip van Music For a Sushi Restaurant (Harry Styles 2022) uit waarom dit typisch is voor de massacultuur. Gebruik twee verschillende kenmerken (kernconcepten) van de massacultuur.