1.8 Globalisering en het voedselvraagstuk

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Paragraaf 1.8

Globalisering en het voedselvraagstuk

Honger in de wereld

Bron afbeelding

https://www.globalhungerindex.org/results.html

voedselvraagstuk = verdelingsvraagstuk

Er is genoeg, maar niet goed verspreid over de wereld. 

Hoe werkt die wereldmarkt?

Hoe meer aanbod, hoe lager de prijs. 

Westerse landen: beschermen eigen productie en markt, subsidiëren de landbouw en werken efficiënter -> lagere prijs

Ontwikkelingslanden: kopen die producten, want die zijn goedkoper en zij zijn arm. 

Handel in voedsel

Ontstaat door uitwisseling door complementariteit & comparatieve voordelen:

Bv: NL produceert goedkoop aardappels, maar duur soja / Brazilië produceert goedkoop soja en duur aardappels  --> handel.

Landen gaan specialiseren = regionale specialisatie

Beïnvloeding door klimaat, subsidies, lage lonen, etc.

Comparatieve voordelen

Elk land heeft wel unieke kenmerken die een voordeel bieden ten opzichte van een ander land

Bijvoorbeeld:

1. Laag loon

2. Geen arbeidswetgeving

3. Geschikt klimaat

Etc..

Exportlandbouw

Vergroten comparatieve voordelen door middel van landbouwsubsidies.

--> is vaak gemechaniseerd: hierdoor kan er snel, goedkoop en veel geproduceerd worden

Subsidies

Subsidies vaak voor export landbouw

Vooral in de centrumlanden --> maken productie goedkoper in vergelijking met andere landen

Vaak in innovaties: robots etc. die goedkoper produceren dan mensen

Twee valkuilen voor zeer arme landen waar exportlandbouw opkomt:

• Minder grond beschikbaar voor voedsellandbouw
• Traditionele landbouw kan de concurrentie met veel hogere productiviteit per hectare en per persoon van exportlandbouw niet aan.

Valkuilen

• Hoe meer grond voor exportlandbouw, hoe minder grond voor voedsellandbouw.
• Efficiënte en goedkope productie verslaat traditionele landbouw. Import wordt goedkoper dan voedsellandbouw. 

Hoe zag je in de video de valkuilen van de exportlandbouw terug?

Wat is genetische modificatie?

1. Het bestrijden van ziektes met bestrijdingsmiddelen die slecht zijn voor het milieu.
2. Het gebruik van kunstmest zodat planten sneller groeien.
3. Het telen van plantenrassen die beter zijn voor onze gezondheid.
4. Het veranderen van erfelijke eigenschappen van planten.

Genetische modificatie/manipulatie. Kies de stelling die niet waar is.

1. Hiermee kan je ideale gewassen creëren.
2. Minder bestrijdingsmiddelen nodig.
3. De machtspositie multinationale ondernemingen neemt toe.
4. Het is meestal goedkoper.

Twee beweringen
1. De Groene Revolutie heeft het meeste opgeleverd voor de kleinschalige bedrijven
2. Bij genetische modificatie worden eigenschappen van planten en

1. Beide beweringen zijn juist
2. Beide beweringen zijn onjuist
3. Bewering 1 is juist, 2 onjuist
4. Bewering 2 is juist, 1 onjuist

Kies de stelling die fout is.

1. Genetische modificatie droeg bij aan de groene revolutie
2. De Groene Revolutie maakte gebruik van high yield varieties
3. Voor de nieuwe gewassen waren er meer bestrijdingsmiddelen en water nodig
4. De groene revolutie kan leiden tot minder voedsel voor inwoners.

Wat zijn voedselgewassen?

1. Producten die bestemd zijn voor export
2. Producten die bestemd zijn voor het vee
3. Producten die bestemd zijn voor de boeren
4. Producten die bestemd zijn voor eigen gebruik

Wie profiteren van de technologische ontwikkelingen?

Grote en rijke boerenbedrijven

Wat is het gevolg hiervan?

Sociale ongelijkheid

Hoe lossen we dit op?

FAO

Voedsel- en landbouworganisatie van de VN

De FAO steunt overheden die kleinschalige boeren helpen.  

(Deze produceren 60% van de voedselproductie. Dus hier ligt oplossing voedselvraagstuk)

Technologische ontwikkelingen

• Groene revolutie: gewassen kweken met een hogere opbrengst.

• Genetische modificatie: eigenschappen van planten en dieren veranderen door nieuwe genen in het DNA aan te brengen.

Toetsvraag

Zwitserland behoort tot het achterland van de havens van Rotterdam en Amsterdam.

Met behulp van welk begrip uit de theorie van Ullman kun je het beste verklaren dat de grootste vervoersstroom vanuit Zwitserland juist naar deze twee havens loopt? Motiveer je keuze voor het gebruikte begrip. 

Met behulp van welk begrip uit de theorie van Ullman kun je het beste verklaren dat de grootste vervoersstroom vanuit Zwitserland juist naar deze twee havens loopt? Motiveer de keuze voor het begrip

Antwoord

transporteerbaarheid 

Uit de motivering moet blijken dat Rotterdam en Amsterdam vanuit Zwitserland uitstekend bereikbaar zijn via de Rijn