Caesar Staatsman en Schrijver

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Gaius Julius Caesar

Geboren: Rome, 

12 of 13 juli 100 v. Chr.

Overleden: Rome

Idus van Maart (15-3), 44 v. Chr.

De Romeinse Republiek, 100 v. Chr.

Historische achtergrond

• Caesar wordt geboren in een invloedrijke familie 
• Zijn oom Gaius Marius is een belangrijk politiek leider en succesvol generaal, leider van de populares
• Marius' onderbevelhebber is L. Cornelius Sulla, later leider van de optimates
• Caesar claimt af te stammen van 2 goden: Mars en Venus

• Tweedeling in de Romeinse politiek:
• Populares: voorstanders van hervormingen
• Optimates (of: Boni): suprematie van de rijken
• Optimates blijven dominant tot 107:
• Popularis Gaius Marius consul (homo novus!)
• Heeft succes als generaal in Noord-Afrika
• Onderbevelhebber: optimaat Sulla

Legerhervormingen

• Tot 100 BC: vrijwilligersleger in Rome
• Nadeel: eigen uitrusting, op tijd terug voor de oogst
• Marius stelt beroepsleger in
• Soldaten zijn nu trouw aan generaal i.p.v. de Senaat
• Zowel Marius als Sulla hebben nu een eigen leger!

Burgeroorlog

• 88: conflict over commando in oorlog tegen Mithridates
• Sulla neemt Rome in, Marius vlucht
• Sulla dood veel populares en vertrekt naar Asia
• Marius keert terug en dood veel optimates
• Marius consul VII(!), Cinna mede-consul; Marius sterft
• 83: terugkeer van Sulla; verslaat de populares
•  Krijgt hierbij hulp van Cn. Pompeius en M. Licinius Crassus

Sulla Dictator

• Proscriptie-lijsten: 
• tegenstanders vogelvrij, bezittingen geconfisqueerd
• 5000 Romeinse burgers gedood
• 1 juni 81: proscripties gesloten.
• 79: Sulla treedt vrijwillig af (en overlijdt kort daarna)

Pompeius en Crassus

• Na Sulla: weer problemen met Mithridates
• Daarnaast: piraten, slavenopstand van Spartacus, Parthen
• Pompeius en Crassus overwinnen en buiten dit uit
• Kiezen de kant van de populares
• 70: consulaat van Pompeius en Crassus
• Macht van volksvergadering wordt hersteld

Pompeius en Crassus

• Nieuwe strijd tussen populares en optimates
• 66-62: Pompeius  leidt laatste veldtocht tegen Mithridates
  
• Pontus en Syrië toegevoegd als nieuwe provincies
• Ondertussen: politieke opkomst Gaius Julius Caesar

Gallië, omstreeks 50 v. Chr.

G. Julius Caesar

• Caesar: afkomstig uit patriciërs, maar popularis
• 60: Triumviraat tussen Caesar, Crassus en Pompeius
• 59: Caesar Consul, daarna gouverneur Gallia Cisalpina
• tot 52: onderwerping van Gallië
• 53: Crassus sneuvelt tegen de Parthen
• Senaat benoemt Pompeius tot consul sine collega
• Caesar wordt als ambtloos burger teruggeroepen

Alea iacta est...

• 49: Caesar steekt met zijn leger de Rubicon over
• Pompeius vlucht met de Senaat uit Rome naar Griekenland
• 48: Slag bij Pharsalus, overwinning van Caesar
• Pompeius vlucht naar Egypte, wordt gedood
• Caesar slaat verzet in Noord-Afrika en Spanje neer
• 45: terugkeer in Rome, dictator voor het leven
• Idus maart 44: vermoord door o.a. Brutus en Cassius

Caesar als schrijver

• Caesar moet een goed spreker geweest zijn, anders kom je niet ver in de Romeinse politiek 
• Helaas: geen toespraken overgeleverd
• Wel twee literaire werken:
• Commentarii de bello Gallico (Verovering Gallië)
• Commentarii de bello civi (Strijd tegen politieke tegenstanders)

De bello Gallico

• Doel: maatregelen en oorlogshandelingen rechtvaardigen
• Daarnaast: overtroeven van rivaal Pompejus
• Opmerkelijk: geen "ik" maar "Caesar" => objectiviteit...
• Totaal 7 boeken, elk één jaar.
• "Feiten" zorgen voor rechtvaardiging van de oorlog.