Havo H10 Schenken en erven

• Bedrijfseconomie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Havo H10 Schenken en erven 

10.1 Schenken civiel

10.2 Schenken fiscaal

10.3 Erven civiel

10.4 Afwikkeling nalatenschap 

10.5 Erven fiscaal 

Lesdoelen

Je kunt de wettelijke en fiscale gevolgen bij schenking als gevolg van de
schenkovereenkomst noemen én berekenen. 

Begrippen

Civiel recht is burgerlijk recht. Deze rechten zijn opgenomen in het Burgerlijk Wetboek. 

Fiscaal recht is belastingrecht

Wat is een schenking?

https://www.estateplanningexpert.nl/p/43/96/boek-7,-titel-3-bw,-schenking.html

Wat is een schenking?

• overeenkomst 
• om niet  >> er is geen tegenprestatie
• verarming schenker, verrijking begiftigde 
• bevoordelingsbedoeling >> vrijgevigheid  

Opgave 10.1

Verschil schenking en gift 

• Bij een gift kan er sprake zijn van een tegenprestatie 
• Bij gift is er geen sprake van een overeenkomst  

Overeenkomst is vormvrij

• Mondeling 
• Schriftelijk 
• Notarieel 

Waarom notarieel? 

• Bewijskracht is groter, soms van belang bij overlijden binnen 180 dagen na schenking, wordt schenking bij erfenis geteld (en moet er erfbelasting worden betaald) 
• Bewijs dat schenker handelingsbekwaam was, notaris heeft verplichting te controleren of iemand weet wat hij/ zij doet 

Opgave 10.4 

Schenken fiscaal 

De ontvanger is verantwoordelijk voor de schenkbelasting. 

Niet altijd is er schenkbelasting verschuldigd, doordat er vrijstellingen zijn. 

Tarieven schenk- en erfbelasting 

https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/nl/schenken/content/tarieven-schenkbelasting

Vrijstelling schenkbelasting

https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/nl/schenken/schenken-en-schenkbelasting

Rekenvoorbeeld 

Sjors krijgt een bedrag van € 10.000 geschonken van zijn oma. Hoeveel schenkbelasting is hij hierover verschuldigd. 

stap 1: wat is het geschonken bedrag?

stap 2: wat is de vrijstelling? 

stap 3: bereken de belaste verkrijging = schenking - vrijgesteld bedrag 

stap 4: bepaal tarief schenkbelasting 

stap 5: schenkbelasting = tarief schenkbelasting x belaste verkrijging 

Rekenvoorbeeld - uitwerking 

Sjors krijgt een bedrag van € 10.000 geschonken van zijn oma. Hoeveel schenkbelasting is hij hierover verschuldigd. 

stap 1: € 10.000 

stap 2: Relatie met schenker is andere verkrijger 

stap 3: belasten verkrijging = € 10.000 - € 2.129 = € 7.871

stap 4: bepaal tarief schenkbelasting = 18% 

stap 5: schenkbelasting = 0,18 x € 7.871 = € 1.416,78

ANBI

Algemeen nut beogende instelling 

- "Goede doelen"

- meestal een stichting

Schenking vrijgesteld van schenkbelasting

+ (deels) aftrekbaar voor de inkomstenbelasting van de schenker (blz. 136) 

SBBI

Sociaal belang behartigende instelling 

- Voor een specifieke (beperkte) groep mensen

- meestal een vereniging 

Schenking vrijgesteld van schenkbelasting 

Schenken aan ANBI

Algemeen nut beogende instelling 

• zet zich voor minimaal 90% in voor algemeen nut 
• geen winstoogmerk 
• beloning bestuurders is beperkt tot onkostenvergoeding 
• openbaarmaking gegevens op website 

Voorbeelden: musea, theaters, WNF, Kankerfonds 

https://www.belastingdienst.nl/rekenhulpen/anbi_zoeken/

Schenking ANBI fiscaal aftrekbaar

• periodieke gift is volledig aftrekbaar (minimaal 5 jaar) 
• gewone gift: deel boven 1% drempelinkomen tot 10% drempelinkomen is aftrekbaar.  

Voor culturele ANBI wordt het geschonken bedrag met 25% verhoogd voor de berekening van het aftrekbare bedrag, je krijgt hierdoor dus meer terug van de belasting dan bij een gift aan een "normale" ANBI. 

Zelfstandig maken opgaven 

10.5 t/m 10.8

Opgave 10.9 Klassikaal bespreken

10.3 Erven civiel

Lesdoelen

Je kunt de financiële en wettelijke consequenties van erven noemen en berekenen.

Belangrijke begrippen: 

testament - erfgenamen - onterven - legitieme portie -verwerpen - beneficiair aanvaarden - zuiver aanvaarden

successierechten - vrijstellingen

Heeft de overledene een testament op laten stellen?

Nee: wettelijk erfrecht 

https://www.rijksoverheid.nl/contact/contactgids/centraal-testamentenregister-ctr

Wettelijk erfrecht 

4 Groepen

1. Echtgenoot en kinderen - ieder gelijk deel 
2. Ouders, broers en zussen - ouders ieder 1/4, rest evenredig
3. Grootouders
4. Overgrootouders

Wettelijk erfrecht 

Plaatsvervulling: (klein-) kinderen nemen de plaats in, wanneer een erfgenaam is overleden

Wettelijk erfrecht 

Waardig om te erven? 

#doeslief

• Ouders kunnen kinderen onterven 
• Je houdt recht op je legitieme portie: de helft waarvan je volgens het wettelijk erfrecht recht op hebt  

Stiefoudergevaar

Bij overlijden van een ouder krijgt langstlevende

ouder de beschikking over het vermogen. 

Kind krijgt een vordering op de langstlevende ouder. 

Wilsrechten inroepen bij hertrouwen!

Codicil of testament

Opgaven

A: Versterferfrecht

B: Ja, door plaatsvervulling

C: Andries heeft recht op 1/5 

D: Ook 1/5; binnen een groep heeft ieder persoon recht op gelijk deel 

E: Ieder kleinkind heeft recht op 1/2 x 1/5 = 1/10

A: Het erfdeel van  Marjolein, Wessel en Sep is 1/3 van het vermogen van Guss. Omdat Guus en Marjolei in GvG waren getrouwd is de waarde van de nalatenschap 1/2 x € 420.000 = € 210.000. Ieders erfdeel is daarom 1/3 * € 210.000 = € 70.000

Opgaven

A: Versterferfrecht

B: Ja, door plaatsvervulling

C: Andries heeft recht op 1/5 

D: Ook 1/5; binnen een groep heeft ieder persoon recht op gelijk deel 

E: Ieder kleinkind heeft recht op 1/2 x 1/5 = 1/10

Opgaven

A: Scipio en Bruce

B: Er zijn twee erfgenamen. De aanspraak is € 580.000 - € 332.000)/ 2 = € 122.500

C. De legitieme massa is € 580.000 + € 10.000 + € 3.000 - € 335.000 = € 258.000 

D. De legitieme portie is 1/2 x 1/2 x € 258.000 = € 64.500 

E. De legitimaire aanspraak van Scorpio is € 64.500 - € 10.000 = € 54.500 

F. De legitimaire aanspraak is € 64.500 

Opgaven