H4 §3

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

H4 §3 De vulkaan de Aso

Leerdoelen H4.3

1. Je weet uit welke onderdelen een vulkaan bestaat.
2. Je weet hoe een vulkaan ontstaat.
3. Je kan de verschillende soorten vulkanen herkennen.

   4. Je weet wat vulkanische verschijnselen zijn.

1. Je weet uit welke onderdelen een vulkaan bestaat.

Zie Basisboek nummer 103

2. Je weet hoe een vulkaan ontstaat.

Zie animaties van Basisboek nummer 101

1. Convergente beweging van een oceanisch- en een continentale plaat.

2. De oceanische plaat duikt onder de andere plaat (subductie).

3. De plaat smelt in de mantel en stijgt op als magma.

4. Het magma komt uit de aardkorst en er ontstaat een stratovulkaan.

3. Je kan de verschillende soorten vulkanen herkennen.

Op aarde zijn ongeveer 1.500 vulkanen. Wetenschappers onderscheiden verschillende soorten vulkanen, bijvoorbeeld op basis van hun opbouw, kracht van uitbarsten, het soort lava dat eruit komt en of er veel gas in het magma zit. Er zijn drie hoofdsoorten vulkanen. Je kunt ze op basis van hun vorm goed van elkaar onderscheiden.

Schildvulkaan

• Plaatbeweging: divergentie (twee platen bewegen van elkaar af)
• Rustige eruptie
• Flauwe helling

(zie animatie B101)

Stratovulkaan

• Plaatbeweging: convergentie (twee platen bewegen naar elkaar toe) 
• Explosieve eruptie
• Steile helling

Caldeiravulkaan

• Ontstaan uit stratovulkanen met grote magmakamer.
• Na uitbarsting stort het dak van de leeggelopen magmakamer in.
• In de oude krater vormt zich een kratermeer en (1 of meer ) nieuwe krater(s).

4. Je weet wat vulkanische verschijnselen zijn.

Wat krijgen we er op aarde allemaal bij een vulkaan? 

(moeilijke) begrippen: 

• Pyroclastische stroom 
• Mid-oceanische rug
• Geiser 
• Geothermie

4. Je weet wat vulkanische verschijnselen zijn.

Pyroclastische stroom =
Hete gassen vermengd met stenen en as die bij een vulkaanuitbarsting de helling afrazen. Heet ook gloedwolk.

Ziet eruit als een lawine die bestaat uit vulkanisch as ipv. sneeuw. 

4. Je weet wat vulkanische verschijnselen zijn.

Mid-oceanische rug =

Langgerekte bergrug onder in de zee, ontstaan doordat magma bij het uit elkaar drijven van oceanische platen naar boven komt.

Zie divergentie animatie van Basisboek nummer 101 .

4. Je weet wat vulkanische verschijnselen zijn.

Geiser =
Dat is een heetwaterbron die met tussenpozen heet water en stoom de lucht in spuit.

4. Je weet wat vulkanische verschijnselen zijn.

Geothermisch = een moeilijk woord voor aardwarmte.

4. Je weet wat vulkanische verschijnselen zijn.

Geothermisch = een moeilijk woord voor aardwarmte.

Bron die ontstaat door de geothermische verwarming van grondwater. Heet ook hot spring.

Divergent

Convergent

Transform

Geen bevingen, wel vulkanen

Hevige beving, veel vulkanen

Hevige beving, geen vulkanen

Wat betekend het woord eruptie?

1. Schildvulkaan
2. Vulkaanuitbarsting
3. Krater
4. Subductie

Bij welke plaatbeweging vind je explosieve vulkaanerupties?

1. Van elkaar af
2. Naar elkaar toe
3. Langs elkaar
4. Geen van deze drie

Uitspraak 1: De mantel is het heetste gedeelte van de aarde en in de mantel vinden we magma.
Uitspraak 2: De dunne zeeplaat is zwaarder dan de dikkere landplaat.

1. Uitspraak 1 = Juist Uitspraak 2 = Onjuist
2. Uitspraak 1 = Onjuist Uitspraak 2 = Juist
3. Beide juist
4. Beide onjuist