de oudere zorgvrager en multimorbiditeit

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Thema 11

De oudere zorgvrager en multimorbiditeit

Even opfrissen

Hoeveel cliënten/ bewoners heb je met multimorbiditeit in zorg?

Hoeveel cliënten/ bewoners met co-morbiditeit heb je in zorg?

Terminologie

Co-morbiditeit: er zijn meerdere aandoeningen gerelateerd aan een (chronische) ziekte

(bijvoorbeeld depressie bij dementie) 

 Multi-morbiditeit: er zijn meerdere aandoeningen/ziekten tegelijk aanwezig (bijvoorbeeld

parkinson en incontinentie) 

vormen van multimorbiditeit

1. de zorgvrager heeft verschillende  ziekten met dezelfde oorzaak
2. de ene ziekte is een complicatie van een andere
3. een groep ziekten komt vaak gezamenlijk voor, maar het is nog niet bekend hoe dat komt
4. een multimorbiditeit kan niet verklaard worden en lijkt op toeval te berusten

ad 1: vb door roken : hart en vaatziekten en copd

ad 2: vb nierfalen door chronische diabetes

ad 3 (aids, hiv, gemeenschappelijke oorzaak was)

Hartfalen en diabetes

o Hartfalen en COPD (astma) 

o COPD en eczeem 

o Depressie en angst

co morbiditeit

zintuiglijke problemen: visus en gehoorafwijkingen

psychologische/psychiatrische resp. psychosociale problemen en aandoeningen zoals angst,

depressie, eenzaamheid

 chronische progressieve aandoeningen die van invloed zijn op de levensverwachting zoals DM,

COPD, HF, nierfunctiestoornissen, oncologische aandoeningen

reumatische en degeneratieve aandoeningen zoals reumatoïde artritis, polymyalgia rheumatica en

coxarthrose en gonarthrose

cognitie verlies c.q. dementie

 restgroep

gevolgen van multimorbiditeit

grote invloed op kwaliteit van leven

en

vermindert de mogelijkheid om EIGEN REGIE te blijven voeren

sprake van complexe behandeling en zorg en toenemend gebruik van

zorg en polyfarmacie

polyfarmacie

wanneer een zorgvrager 5 of meer verschillende geneesmiddelen chronisch gebruikt.

uit verschillende medicijngroepen (ACT)

Nadelen polyfarmacie

de werking van medicatie bij gebruik door ouderen is weinig bekent, daar de onderzoeken gaan over groepen van 18 tot 65 jaar

bijwerkingen van medicatie kunnen medicatie gebruik toenemen

contra indicaties van medicaties ( samen effectievere werking, of net een vertraagde werking)

de afbraak van medicatie is verstoort, ivm enzymsystemen in de lever die langzamer werken.

gebruik van alcohol en drugs

kans op fouten bij beheer en inname

het overzicht kwijt raken

Zorg voor chronisch zieke zorgvragers

- primaire preventie (gericht op de hele bevolking om chronische ziekten te voorkomen of de gevolgen te verminderen)

- zorg voor chronisch zieken, gericht op de specifieke groep die door een chronische ziekte beperkingen ondervindt

- zorg bij multimorbiditeit, gericht op de zorgvragers met meerdere chronische ziekte tegelijk.

De zorg voor chronische zieke zorgvrager

specialisatie en diseasemanagement

ketenzorg

zelfmanagement en empowerment

transitiezorg

ondersteuning van mantelzorg

toegang tot maatschappelijke diensten

Evenwicht tussen draagkracht-draaglast

(Wat je meemaakt en copingvaardigheden)

Draagkracht en draaglast

Gezondheid en ziekte hebben ook te maken met de balans tussen draagkracht en draaglast. Er wordt ook wel gesproken van belastbaarheid en kwetsbaarheid

Ouderen zijn kwetsbaar omdat ze (meestal) een verminderde draagkracht hebben en een verhoogde draaglast. 

Hierbij spelen lichamelijke, psychische, sociale en functionele factoren een rol.

Rol van verpleegkundige

De zorgvragers moeten telkens beoordelen wat het beste past bij deze specifieke situatie

niet pluis gevoel

ACP Levenswensverklaring

Een proces waarbij de patiënt met zijn behandelend arts zijn wensen, doelen en voorkeuren voor zorg rond het levenseinde bespreekt en vastlegt, vooruitlopend op het moment dat de patiënt zelf niet meer in staat is om beslissingen te nemen

Advanced Care Planning

NTVG 14-02-2015, Kwetsbare ouderen en advance care planning, Ott, van Thiel, de Ruiter, van Delden

Wanneer ACP?

• Patiënten die zelf komen met vragen over     zorg rondom het levenseinde 
• Kwetsbare ouderen 
  
• Patiënten die naar verwachting binnen een     jaar zullen overlijden (Surprise Question) 
• Bij opname/ontslag ziekenhuis, opname           zorginstelling 
• Ongeneeslijke of progressieve ziekte 
  

Wensen, doelen en voorkeuren bespreken mbt

de toekomstige zorg en evt tot keuzes komen

over speciefieke behandelingen, o.a:

• wel/niet behandelen in de laatste levensfase?
• wel/niet reanimeren?
• wel/niet 112 bellen in acute situaties
• vertegenwoordiger

ACP

Opdracht in groepjes

Kies een bewoner die is opgenomen in de crisisopvang

* Wat was de thuissituatie: Welke informatie is nodig om extra zorg of crisis opname in te zetten, denk hierbij ook de te nemen stappen

* Welke rollen en taken heeft iedereen? Denk aan de thuissituatie, maar ook in verblijfsituatie

* Hoe lang heeft de situatie geduurd?

* Wat waren de indicaties?

* Hoe zwaar was de zorg en waardoor was het zwaar?

* Wat was de situatie na de crisis? 

01:28

welk advies krijgt mw van de fysio?

02:04

welk advies krijgt mw Nelissen van de cardioloog en wat zegt de fysio een dag eerder over deze activiteit?