Koolstofchemie 1: alkanen

• Chemie
• Secundair onderwijs

Op het einde van het hoofdstuk kan ik

- de naam geven van alkanen

- de structuurformule tekenen

- de fysische eigenschappen van alkanen kunnen verklaren

- de chemische eigenschappen van alkanen kunnen verklaren

- reacties van alkanen vervolledigen

- de belangrijkste alkanen bespreken

Alkaan

Alkeen

Alcohol

alkanen

• verzadigde koolwaterstoffen (KWS)
• enkel enkelvoudige bindingen
• verzadigd = max aantal waterstoffen
• molecuulformule = bruto formule
• = aantal koolstoffen en aantal waterstoffen
• vb C2H6

is een ...... alkaan

1. vertakt
2. onvertakt

Wat voor alkaan is dit?

1. Vertakt
2. Onvertakt

Is dit een alkaan of alkeen?

1. Alkaan
2. Alkeen

Wat voor alkaan is dit?

1. Vertakt
2. Onvertakt

teken een willekeurig alkaan, en bepaal de molecuulformule.

Wie is hier de alkaan?

1. C4H8
2. C13H24
3. CO3
4. C24H50

Wat is hier de alkaan?

1. C7H14
2. C8H17
3. C13H28
4. C18H40

C₁₂H₂₆ is een alkaan

1. juist
2. onjuist

alkanen vertonen ketenisomerie. Wat zou dit willen zeggen?

teken 2 isomeren en bepaal van elk de molecuulformule

homologe reeks

regels naamgeving

• Zoek de langste koolstofketen.

De langste koolstofketen wordt beschouwd als de hoofdketen waaraan eventuele zijgroepen bevestigd zitten.

• Zoek de stamnaam.

De stamnaam is de naam van de hoofdketen. De naam van de hoofdketen wordt bepaald door het aantal koolstofatomen.

• Benoem alle zijketens.

De naam van de zijketen wordt afgeleid van het overeenkomstige alkaan door de uitgang –aan te vervangen door de uitgang –yl.

regels naamgeving vervolg

• Nummer de zijketens.

Het nummer van de zijketen wordt bepaald door de plaats van de zijketen in de hoofdketen. De nummering gebeurt steeds zo laag mogelijk.

De nummers worden onmiddellijk vóór de naam van elke zijketen geplaatst. De zijketens worden gerangschikt volgens alfabetische volgorde van hun beginletters.

• Plaats de namen van de zijketens in alfabetische volgorde van hun beginletters.

• Als dezelfde zijketen meermalen voorkomt aan de hoofdketen dan worden alle plaatsnummers vóór de naam gegeven. Het aantal keren dat dezelfde zijketen voorkomt, wordt aangeduid met het numerieke voorvoegsel di-, tri-, tetra- enz. Dit voorvoegsel komt niet in aanmerking bij de alfabetische rangschikking.

Wat is de naam van dit alkaan?

1. 4-methylpentaan
2. 2-methylpentaan
3. 2-propylpropaan
4. ik heb de stamnamen niet geleerd

Wat is de naam van dit alkaan?

1. 3-methylbutaan
2. 2-ethylpropaan
3. 2-methylbutaan

Wat is de naam van dit alkaan?

1. 5-methylpentaan
2. 1-methylpentaan
3. hexaan
4. heptaan