Antipsychotica

• FP
• MBO
• Studiejaar 3

Antipsychotica

Doel van de les

Weten wat bedoeld wordt met 'een psychose' 

Weten welke geneesmiddelen bij een 

psychotische aandoening worden voorgeschreven

Werking, gebruik en medicatiebewaking bij 

Antipsychotica kennen

Waaraan herken je een psychose?

Schizofrenie

Oorzaak Psychotische aandoening

Meerdere factoren kunnen een rol spelen....

• Aanleg
• Ziekten, b.v. Ziekte van Parkinson
• Belastende factoren
• Hormonale factoren
• Drugs / Alcohol.....

Antipsychotica

• Klassieke antipsychotica

       Remmen neurotransmitter Dopamine

• Atypische Antipsychotica

       Remmen meerdere neurotransmitters, 

       o.a.  Dopamine en Serotonine

www.apotheek.nl

Bijwerking Antipsychotica

Bewegingsstoornissen!

Spiertrekkingen

Stijfheid

Krampen

....

www.brainwiki.nl

www.thuisarts.nl

www.farmacotherapeutischkompas.nl

Bipolaire stoornis

Wisselende stemmingen

Bipolaire stoornis wordt gekenmerkt door extreme stemmingswisselingen tussen:

    Manie (of hypomanie): een periode van overdreven opgewektheid, verhoogde energie, en soms impulsief gedrag.
    Depressie: een periode van neerslachtigheid, vermoeidheid, en verlies van interesse in dagelijkse activiteiten.

Bij bipolaire I-stoornis zijn de manische episodes intenser, terwijl bij bipolaire II-stoornis de manische episodes milder (hypomanie) zijn, maar de depressieve episodes meestal langer en ernstiger.

Symptomen van Manie en Depressie

Manische symptomen: prikkelbaarheid, overmatig zelfvertrouwen, verminderde slaapbehoefte, spraakzaamheid, risicovol gedrag (zoals impulsieve aankopen, seksuele risico's, etc.).

Depressieve symptomen: gebrek aan energie, gevoelens van waardeloosheid of schuld, moeite met concentreren, verandering in eetlust of slaap, en soms suïcidale gedachten.

Medicatietrouw

Veel patiënten met bipolaire stoornis worden behandeld met stemmingsstabilisatoren, antipsychotica of antidepressiva. 

Als apothekersassistent moet je alert zijn op het belang van medicatietrouw, omdat het overslaan of stoppen met medicatie manische of depressieve episodes kan veroorzaken.

Lithium en valproïnezuur zijn veelgebruikte stemmingsstabilisatoren.

    Antipsychotica zoals olanzapine of quetiapine worden ook vaak voorgeschreven.
    Antidepressiva kunnen bij sommige patiënten worden toegevoegd, maar ze worden voorzichtig gebruikt om manie te voorkomen.

Bijwerkingen van Medicatie

    Lithium: dorst, veel plassen, gewichtstoename, tremoren.
    Valproïnezuur: gewichtstoename, tremoren, maagklachten.
    Antipsychotica: slaperigheid, gewichtstoename, veranderingen in metabole functies.

Wat is een belangrijk kenmerk van een bipolaire stoornis?

1. Stabiele stemming zonder schommelingen
2. Extreme stemmingswisselingen tussen manie en depressie
3. Alleen manische episodes
4. Alleen depressieve episodes

Welke van de volgende medicijnen is een veelgebruikte stemmingsstabilisator voor de behandeling van bipolaire stoornis?

1. ibuprofen
2. paroxetine
3. lithium
4. diazepam

Wat is een veelvoorkomende bijwerking van lithium, dat vaak wordt gebruikt voor de behandeling van bipolaire stoornis?

1. hartkloppingen
2. droge mond
3. gewichtstoename
4. hoofdpijn

Waarom is het belangrijk voor een apothekersassistent om alert te zijn op interacties tussen lithium en andere medicijnen?

1. Omdat lithium de bloeddruk kan verlagen
2. de lithiumspiegels kunnen verhogen, wat toxiciteit kan veroorzaken
3. Omdat lithium altijd veilig te gebruiken is met andere medicijnen
4. Omdat lithium geen enkele interactie heeft met andere geneesmiddelen

ADHD

symptomen adhd

ADHD wordt gekenmerkt door drie hoofdcategorieën van symptomen:

    Aandachtsproblemen: moeite met concentreren, snel afgeleid zijn, taken niet afmaken, slordigheid, moeite met luisteren en organiseren.
    Hyperactiviteit: constant in beweging zijn, moeite hebben om stil te zitten, overmatig praten.
    Impulsiviteit: snel en zonder na te denken handelen, moeite met wachten, anderen onderbreken.

Er zijn drie subtypes van ADHD:

    Overwegend onoplettend type (vooral concentratieproblemen).
    Overwegend hyperactief/impulsief type (vooral hyperactiviteit en impulsiviteit).
    Gecombineerd type (een mix van beide).

Behandeling medicatie

ADHD wordt vaak behandeld met medicatie die onder te verdelen is in:

Stimulerende middelen: Dit zijn de meest voorgeschreven medicijnen voor ADHD en omvatten:
        Methylfenidaat (zoals Ritalin, Concerta)
        Dexamfetamine

   

 Niet-stimulerende middelen: Als stimulerende middelen niet geschikt zijn, kunnen artsen andere medicijnen voorschrijven, zoals:

        Atomoxetine (Strattera)

Welke van de volgende symptomen hoort bij ADHD?

1. Overmatige concentratie en perfectionisme
2. Moeite met concentreren, hyperactiviteit en impulsiviteit
3. Overmatige vermoeidheid en passiviteit
4. Emotionele vlakheid en apathie

Wat is een veelvoorkomende bijwerking van stimulerende middelen zoals methylfenidaat?

1. Slaapproblemen en verminderde eetlust
2. Gewichtstoename en constipatie
3. Vermoeidheid en slaperigheid
4. Spierkrampen en jeuk

Wat kun je als apothekersassistent adviseren om misselijkheid bij het gebruik van ADHD-medicatie te verminderen?

1. Medicatie ’s avonds voor het slapengaan nemen
2. Medicatie innemen tijdens een maaltijd
3. Medicatie overslaan als misselijkheid optreedt
4. Medicatie met vruchtensap innemen

Welke van de volgende combinaties kan een mogelijke geneesmiddeleninteractie veroorzaken bij patiënten die ADHD-medicatie gebruiken?

1. Methylfenidaat en NSAID's
2. Methylfenidaat en antidepressiva
3. Methylfenidaat en paracetamol
4. Methylfenidaat en multivitamines

Tot welke farmacotherapeutische groep hoort Lithium?

1. Antidepressiva
2. Antipsychotica
3. Benzodiazepinen
4. Stemmingsstabilisator

Tot welke farmacotherapeutische groep hoort Fluoxetine?

1. Antidepressiva
2. Antipsychotica
3. Benzodiazepinen
4. Stemmingsstabilisator

Tot welke farmacotherapeutische groep hoort Quetiapine?

1. Antidepressiva
2. Atypische antipsychotica
3. Benzodiazepinen
4. Klassieke antipsychotica

Tot welke farmacotherapeutische groep hoort Methylfenidaat?

1. ADHD medicatie
2. Antidepressiva
3. Antipsychotica
4. Benzodiazepinen

Tot welke farmacotherapeutische groep hoort Temazepam?

1. Antidepressiva
2. Antipsychotica
3. Benzodiazepinen
4. Stemmingsstabilisator

Tot welke farmacotherapeutische groep hoort Clomipramine?

1. Antipsychotica
2. Benzodiazepinen
3. SSRI's
4. Tricyclische antidepressiva

Tot welke farmacotherapeutische groep hoort Haloperidol?

1. Antidepressiva
2. Atypische antipsychotica
3. Benzodiazepinen
4. Klassieke antipsychotica

Einde van de les