Elektriciteit en magnetisme

• Nask / Techniek
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 2

Waar denk je aan bij Elektriciteit?

Wat staat er altijd aan in een elektriciteit centrale ?

1. water
2. vuur
3. stoom
4. gas

Hoe heten die kleine bolletjes

1. leukotronen
2. neutronen
3. protonen
4. elektronen

Stroomkringen

Een stroomkring is een klein cirkeltje van een +pool naar een -pool. Kijk maar naar de batterij hiernaast. 

Om het lampje te laten branden heb je een spanningsbron, weerstand en elektriciteitsdraden nodig.

Serie?                                 Parallel?

Serie-schakeling ----- Parallel-schakeling

x

Voor een stroomkring heb ik nodig;

1. Elektriciteitsdraad
2. Een weerstand
3. Spanningsbron
4. Alle drie

Een stroomkring loopt van de...

1. -pool naar de +pool
2. +pool naar de -pool

 Schakelaars

Een stroomkring moet dus dicht zitten om een lampje te laten branden. Een schakelaar zorgt ervoor dat de stroomkring even onderbroken wordt, waardoor het lampje uit gaat. De stroom kan dan niet van de +pool naar de -pool gaan.

Serie of parallel schakeling?

1. Serie
2. Parallel

Kees wilt drie lampjes parallel schakelen. Hierbij wilt hij dat ieder lampje apart aan of uit te zetten is door een schakelaar. Welk schakelschema moet Kees gebruiken?

1. 
2. 
3. 
4. 

Geleiders

Geleiders.

Geleiders zijn stoffen waar elektrische energie doorheen kan 'lopen'. Alle metalen zijn geleiders voorbeelden hiervan zijn: koper, aluminium, staal, zilver, goud enz enz. Maar ook je potlood is een goede geleider. In potlood zit grafiet. 

ISOLATOREN 

Isolatoren zijn stoffen waar geen elektrische energie doorheen kan 'lopen'.  Denk aan plastic, glas, hout, lucht, rubber en de 

niet metalen zoals: zuurstof, stikstof, chloor

LES 3: Elektriciteit en Magnetisme

Fossiele brandstoffen zijn spanningsbronnen

1. Juist
2. Onjuist

Noem minstens één reden waarom fossiele brandstoffen geen duurzame energiebronnen zijn:

Gaat het lampje branden?

1. Ja, want de stroomkring is gesloten
2. Ja, want de stroomkring is gesloten en een gum is een geleider
3. Nee, een gum is een isolator dus er gaat geen stroom lopen
4. Nee, want de spanning van de batterij is te laag

Hopelijk ging dat goed!

Deze les gaat over:  Elektriciteit en Magnetisme   

 

Dan gaan we nu beginnen aan het volgende onderwerp: 
"Elektriciteit en Magnetisme"

Vul op de volgende slide in waar je aan denkt bij magnetisme

Magnetisme

Zet de naam van de magneet bij de juiste afbeelding. Als je het niet weet, kijk dan op blz. 153 van je tekstboek
 

Naaldmagneet

Hoefijzermagneet

Staafmagneet

Hoe werkt een magneet?

Een magneet heeft een Noord- en Zuidpool

Noord + Zuid = aantrekken

Noord + Noord = afstoten

Zuid + Zuid = afstoten

Onthoud: 

Bij een magneet stoten gelijke polen elkaar af en ongelijke polen trekken elkaar aan.   

Een magneet heeft altijd deze twee polen! Wanneer je een magneet in tweeën breekt, krijg je twee magneten met beide een Noord- en Zuidpool. 

 

In een magnetisch veld ordenen magnetische deeltjes zich:  Aan de noordkant van de magneet liggen deeltjes met hun zuidpool gericht op de magneet. Aan de zuidkant is dit andersom. Wanneer je de magneet omdraait, draait het veld zich dus ook om. 

Een magneet kan je aanzetten

1. Juist
2. Onjuist

Onjuist! Een magneet is altijd magnetisch, je kan een magneet dus niet aan of uitzetten. 

Met behulp van elektriciteit kunnen we wel een magneet maken die aan en uit kan. Dat noemen we een elektromagneet. 

Met behulp van elektriciteit kunnen we een magneet maken die aan en uit kan worden gezet. Dat noemen we een elektromagneet. 

Waar denk jij dat elektromagneten voor gebruikt kunnen worden?

Elektromagneten kunnen worden gebruikt bij het sorteren van afval:

Voor elektrische deursloten worden

ook elektromagneten gebruikt

De elektromagneet "vist" de magnetische spullen uit het afval en kan ze weer ergens anders loslaten door de magneet uit te zetten

Maar hoe werkt een elektromagneet? Kijk daarvoor het volgende filmpje!

Wanneer er een stroom door een draad loopt ontstaat er ook een magnetisch veld. Dit veld kan versterkt worden. Wanneer je de elektrische stroom weer uitzet gaat de magneet ook weer uit. 

De sterkte van de elektromagneet hangt af van:

- aantal windingen spoel
>> hoe meer windingen (windingen = aantal "rondjes" dat het draad maakt); hoe sterker de elektromagneet

- grote van stroom door spoel
>> hoe groter de stroom; hoe sterker

de elektromagneet

- ijzeren kern in spoel
>> hoe dikker deze ijzeren kern (spijker in
de foto hiernaast); hoe sterker de elektro-
magneet

De elektromotor

Met een elektromagneet kunnen we elektriciteit omzetten in beweging. Dat is heel erg handig, denk maar aan de elektrische fiets en auto, de elektrische tandenborstel, mixers en boren. 

In het volgende filmpje zie je hoe zo'n elektromotor werkt! 

Op de volgende pagina nog een fimpje van een simpele elektromotor. Kijk naar het filmpje en probeer te snappen wat er gebeurt.