Normen en Waarden

• Mentorles
• MBO
• Studiejaar 1,2

Doe normaal!

Dit hoor je best vaak. Maar ‘normaal’ gedrag is niet overal hetzelfde.

Binnen elke groep en op elke plek zijn er ongeschreven gedragsafspraken. Sommige dingen kunnen wel, andere doe je niet.

Voorbeeld: Niemand gaat in bikini naar de supermarkt. En bij je oma zit je niet op tafel een tosti te eten, hoewel je dat in de voetbalkantine misschien wél doet.

Normen zijn de regels en afspraken die je aanvoelt en overneemt van de rest van een groep. Dit gebeurt in elke groep en in elke situatie.

Praten in de stiltecoupé van de trein

Ja

Nee

Een leeg blikje op straat gooien

Ja

Nee

Op de stoep spugen

Ja

Nee

Insta checken terwijl je in de les zit

Ja

Nee

Te laat komen voor de les

Ja

Nee

"Kanker" roepen
of schelden met "kanker"

Ja

Nee

Door iemand anders heen praten

Ja

Nee

Geluidjes maken tijdens een les

Ja

Nee

Ongevraagd aan iemand anders zijn spullen zitten.

Ja

Nee

Iemand belachelijk maken omdat hij / zij een goed antwoord geeft.

Ja

Nee

Voeten op de stoel of tafel leggen.

Ja

Nee

Kauwgom in de mond bij ons op de afdeling.

Ja

Nee

Telefoon gebruiken op de afdeling.

Ja

Nee

Waarden

Een waarde is iets dat belangrijk is, iets van ‘waarde’. Iets dat je wenselijk vindt, iets wat je na wilt streven. Een waarde is meestal één enkel woord, bijvoorbeeld: eerlijkheid, hulpvaardigheid, vriendelijkheid enz.

Waarden kun je omschrijven als de idealen of overtuigingen van een groep mensen. Zaken die belangrijk worden gevonden en het nastreven waardig zijn. Vanuit waarden ontstaan gedragsregels (normen). Vandaar dat deze twee woorden zo vaak samen worden gebruikt.

Normen

Normen

Als je de waarde nastreeft dan gedraag je je op een bepaalde manier. Dat noemen we dan de norm, bijvoorbeeld:

Waarde = eerlijkheid -> Norm = niet liegen

Waarde = hulpvaardigheid -> Norm = anderen helpen

Waarde = vriendelijkheid -> Norm = aardig zijn

Er kunnen meerdere normen (gedragsregels) worden toegeschreven aan een bepaalde waarde.  

Voorbeeld beleefdheid -> 

1 . Als iemand je helpt met iets, bedank je die persoon. 

2. Als er oudere mensen in de trein instappen sta je voor diegene op. Enzovoort

Wat zijn waarden?

1. Wat JIJ belangrijk vindt in het leven
2. Hetzelfde als normen
3. Regels die de wet bepaalt
4. Wat anderen belangrijk vinden

Waarden zijn cultuur- en persoonsafhankelijk 

Wat zijn normen?

1. Gezondheid
2. Waarden
3. Alles in de maatschappij
4. Geschreven en ongeschreven regels

Noem een aantal waarden
die voor jou persoonlijk
belangrijk zijn

Bespreek waarom deze waarde belangrijk zijn voor de studenten en welke normen hieraan verbonden zijn. Wat nemen zij hiervan mee naar de praktijk?