Grammatica WS: betrekkelijk vnw

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Welkom!

Ga rustig zitten, pak je leesboek en start met lezen!

Lesdoel(en)

Aan het eind van deze les...

• ... kun je het betrekkelijk voornaamwoord herkennen en benoemen.

Terugblik

Over welke woordsoorten hebben we het vorige week gehad?

Kun je een voorbeeld bedenken bij iedere woordsoort?

Tot welk woordsoort hoort 'negentien'?

Betrekkelijk 

voornaamwoord

De e-mails die ik voor Nederlands moest schrijven.

• Waar verwijst 'die' naar?

Het schrift dat ik van de docent heb gekregen.

• Waar verwijst 'dat' naar?

Dominique had de hele dag buiten gespeeld, wat ze echt heerlijk vond.

• Waar verwijst 'wat'  naar?

Betrekkelijk 

voornaamwoord

• Het betrekkelijk voornaamwoord (betr. vnw) verwijst terug naar een woord of woordgroepje dat er vlak voor staat, het antecedent.
• De bekendste betrekkelijke voornaamwoorden zijn die, dat, wie en wat.

Betrekkelijk voornaamwoord

1.  Die verwijst naar de-woorden.

2. Dat verwijst naar het-woorden.

3. Wat verwijst naar:

• een overtreffende trap na ‘het’:

       - Het noorderlicht is het mooiste wat ik ooit heb gezien.

• 'vage' woorden als alles, datgene, diegene, het enige, iets, niets, veel, weinig:
  

        - Alles wat op de site staat, is uit voorraad leverbaar.

• een hele zin of een deel van een zin:
  

       - Max is een ijverige leerling, wat niet gezegd kan worden van Wesley.

Betrekkelijk voornaamwoord

4.  Voorzetsel + wie verwijst naar een persoon (van wie, door wie, voor wie etc.)

       - Tessa, van wie ik dit huisje huur, maakt een rondreis door Chili. 

Let op: dus niet met waar + voorzetsel: waarover, waarvoor enz.

Ingesloten antecedent

• Bij een ingesloten antecedent wordt het antecedent niet genoemd.

• Het antecedent zit al in het betrekkelijk voornaamwoord.

• Je kunt het ingesloten antecedent vervangen door: diegene die/datgene wat.

Betr.vnw m.i.a.  :-)

Je kunt het ingesloten antecedent vervangen door: 

Wat = dat wat of Wie = degene die 

Wat je zegt ben je zelf. - Dat wat je zegt ben je zelf.

 

Wie dat zegt, begrijpt het niet. - Degene die zoiets zegt, begrijpt het niet. 

Voorbeeld...

Verschil?

• De woorden die en dat kunnen zowel betrekkelijk voornaamwoord als aanwijzend voornaamwoord zijn. 

• Die kast is mooi.
  
• De kast die daar staat is te koop.

• Een aanwijzend voornaamwoord staat vóór het zelfstandig naamwoord het betrekkelijk voornaamwoord staat achter het zelfstandig naamwoord.

Zelf aan de slag

Maak Cursus 5, par. 14, opdr. 1, 4 & 5

Stel vragen als je iets niet begrijpt!

Ben je klaar?

1. Huiswerk ander vak afmaken.

2. Lezen in je leesboek.

3. Leren voor een toets.

Lesdoelen: behaald?

- Welke woordsoorten kun je al goed herkennen?

- Met welk woordsoort/welke woordsoorten wil je nog oefenen?