H5 PTA 6 L2 Van afspraken naar blokkade

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom in de geschiedenisles!

Doelen

Leerdoelen:

8. Je kent de topografie van Europa in 1938 (R) en van Europa in 1945-1949 (R) en in 1949-1989(R)

9. Je (her)kent en begrijpt de acht kenmerkende aspecten van dit tijdvak en het K.A. Koude Oorlog na 1945. (R, T1)

Lesdoelen: 

•  je begijpt waarom Duitsers na 1945 te maken kregen met een enorme migratie van Heimatvertriebene. (T1)
• Je kan uitleggen dat verschillende opvattingen over de toekomst van Duitsland leidde tot ruzie onder de Geallieerden 
• Je (her)kent ideologische verschillen tussen de Westerse Geallieerden en de Sovjet-Unie

Een vraag:
Historici zijn het niet eens over het beginpunt van de Koude Oorlog. Twee mogelijke beginpunten zijn:
1 de Russische Revolutie
2 de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki


Geef voor de keuze van ieder mogelijk beginpunt een argument.

De Trumandoctrine: uitgangspunt in buitenlands beleid vanaf 1947 van President Truman dat elk Europees land dat zich bedreigd voelde door het communisme, kon rekenen op Amerikaanse steun. 

Overal waar de Sovjet-Unie druk uitoefende, zou Amerika tegendruk geven. Dat kon op verschillende manieren zoals met geld, propaganda of militaire kracht. 

Heimatvertriebenen

12 miljoen Duitsers uit het voormalige Oost-Duitse rijk zocht hun toevlucht in Duitsland.

Kriegsende...

Na de Tweede Wereldoorlog ligt Duitsland economisch en mentaal in puin.

13 miljoen Duitstaligen worden uit verloren gebieden verjaagd: Heimatvertriebenen.

Democratie - Communisme

Vrijemarkt-economie -  planeconomie

Kapitalisme - Planeconomie

Vrrijemarkteconomie - 5-jarenplan

Wantrouwen

Het "ijzeren gordijn"

IJZEREN gordijn

Ideologische verschillen

Invloedssferen

Hoe moest het verder met Duitsland?

• Conferentie van Jalta + Potsdam:
  

Duitsland in 4 bezettingszones 

• Afspraak:

Duitsland moet weer een democratie worden... 

• Maar...

De Sovjet-Unie dacht hier anders over: communistisch bestuur.

Berlijn is, net als Duitsland, verdeeld in 4 bezettingszones. Omdat Berlijn in de Sovjet-zone ligt, liggen de Berlijn-bezettingszones van Frankrijk, Engeland en de Verenigde Staten dus ook in de Sovjet-zone.

Stalin' zijn buitenlandse politiek

• Beschermen tegen westerse agressie  

• Bufferzone opbouwen via invloedssfeer en satellietstaten: ondersteunen communistische partijen in Oost-Europa 

• Actief de Oost-Duitse zone economisch leeghalen voor wederopbouw Soviet-Unie

Amerikaanse buitenlandse politiek na 1945

• Vanaf 1947: Overkoepelend: Voorkomen dat meer landen communistisch worden (Containmentpolitiek)

• Via: 1947: Beschermen van vrijheid en democratie (Trumanleer)

• Via: 1947: Actief helpen bij de wederopbouw van Europa (Marshallplan)

Wat past bij:

Oost                                                          en wat bij West?

communisme

kapitalisme

NAVO

Warschaupact

Comecon

DDR

BRD

Wirtschaftswunder

Volksdemocratie

Democratie

Marshallhulp

planecononomie

staatssicherheitsdienst

Adenauer

Ulbricht

Gebeurtenis: De Blokkade van Berlijn

mei 1948 - juni 1949

Wat was de aanleiding voor de Blokkade van Berlijn?

1. Het Westen werkte samen tegen Stalin
2. Stalin wilde een oorlog met het Westen uitlokken
3. Er vertrokken te veel mensen via West-Berlijn naar het Westen
4. Het invoeren van een nieuwe munt de D-Mark

Wat was de dieperliggende oorzaak van de Blokkade van Berlijn?

Wat was de reactie van het Westen op de Blokkade van Berlijn?

1. Ze zetten een luchtbrug op
2. Ze vielen de Russische zone binnen
3. Ze gaven West-Berlijn op
4. Ze gaven economische sancties aan de S.U.

Wat is er hand?

• Spanning over Berlijn loopt hoog op.

• Stalin wil West-Berlijn toevoegen aan de Sovjet-zone.

• Westelijke bezettingszones steeds meer één gebied.

• Directe aanleiding: invoering van de D-Mark in westelijke bezettingszones.

Wat gebeurt er?

• Stalin blokkeert alle aanvoerwegen naar West-Berlijn om zo de stad tot overgave te dwingen: Blokkade van Berlijn
  

• Het Westen gaat West-Berlijn via de lucht bevoorraden: de luchtbrug

(Een jaar lang landt er iedere 3 minuten een vliegtuig in West-Berlijn)

Gevolgen Blokkade van Berlijn

• Oprichting BRD + DDR
• Oprichting NAVO
• Wirschaftswunder
• Warschaupact

Doelen

Leerdoelen:

8. Je kent de topografie van Europa in 1914 (R) en van Europa in 1918 (R) en in 1945 (R)

9. Je (her)kent en begrijpt de acht kenmerkende aspecten van dit tijdvak en het K.A. Koude Oorlog na 1945. (R, T1)

Lesdoelen: 

•  je begijpt waarom Duitsers na 1945 te maken kregen met een enorme migratie van Heimatvertriebene. (T1)
• Je kan uitleggen dat verschillende opvattingen over de toekomst van Duitsland leidde tot ruzie onder de Geallieerden 
• Je (her)kent ideologische verschillen tussen de Westerse Geallieerden en de Sovjet-Unie