§3.2 Een kruitvat wordt gevuld, 1874-1914

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

"De oorlog die alle 

oorlogen zou beëindigen"

Leerdoel

Aan het eind van deze les:

- kun je herkennen en uitleggen op welke manier de Eerste Wereldoorlog verliep en:

-  waarom er in de Eerste Wereldoorlog zoveel doden vielen.

Wij gaan winnen!

Overal in Europa is er veel enthousiasme om

te gaan vechten én vertrouwen om te winnen: 

met Kerst zijn we weer thuis zijn!

Deze oorlog is goed:

ein frischer fröhlicher Krieg

Totale oorlog

• De Eerste Wereldoorlog was een totale oorlog: iedereen had last van de gevolgen, ook als je niet vocht:
• Vrouwen namen banen van mannen over
• Regering overtuigde volk met propaganda over de vijand (roddels) en jezelf (alleen maar positief).
• Regering deed aan censuur: slecht nieuws niet zeggen, dus nederlagen mogen niet in het nieuws.

Nieuwe wapens

Nieuwe wapens

Welke kleur heeft Nederland?

In volgende dia oorzaken WOI.

Oorzaak 1

Nationalisme

Extreme trots op het eigen volk en land

'Ons land is het beste!'

Hierna: filmpje 'wat is Nationalisme? - Clipphanger (+ 1 min).

Oorzaak 2

Militarisme

Trots op alles wat met het eigen leger te maken heeft

Vertrouwen in de kracht van het eigen leger

Oorzaak 3

Wapenwedloop

Vooral tussen Engeland en Duitsland ontstaat 

een felle strijd om wie de sterkste en meeste wapens heeft

Alle oorzaken zorgen voor een eplosieve situatie in Europa

Het wachten is op het aansteken van de lont...

Vier jaar lang vanuit de loopgraven kijken naar 

hetzelfde stuk, kapotgeschoten, niemandsland...

Loopgraven

• De wapens (bv gifgas, vlammenwerpers en tanks)  zijn zo krachtig geworden, dat vechten op een open veld zelfmoord zou zijn

• Loopgraven zorgen voor meer beschutting

• In totaal wordt er aan het Westfront 40.000km aan loopgraven aangelegd

In volgende dia: '13-in-de-oorlog' - de aanval.

De Franse 14-jarige Gilbert.

Hierna: uitleg kijkopdracht - Thierry Gilbert - kleine handen in een grote oorlog 

We gaan zo een filmpje kijken over het startsignaal van de WOI (= Eerste Wereldoorlog).

Tijdens het kijken beantwoord je onderstaande vragen. De antwoorden lever je later in via Lesson Up:

1. Uit welk land komt hoofdpersoon Thierry Gilbert?

2. Welke rol speelt de plaats Sarajevo bij het ontstaan van de WOI?

3. Om welke reden mag Thierry Gilbert eigenlijk niet meedoen met de WOI?

4. Welk rol speelt de Franse provincie Elzas-Lotharingen bij het ontstaan de de WOI?

5. Welk geheime wapen wordt genoemd wat de Fransen willen inzetten in de WOI?

6. Waarom zijn de Fransen in het nadeel op het slagveld als je kijkt naar de kleur van hun uniformen?

7. Wat houdt het Schlieffenplan in? 

8. Waarom krijgt hoofdpersoon Thierry Gilbert de kogel?

9. Om welke reden worden in de eerste maanden van de WOI meer dan 400 Franse soldaten door de Fransen doodgeschoten?

Van wanneer tot wanneer duur de Eerste Wereldoorlog?

1. Van 1917 tot 1921
2. Van 1940 tot 1945
3. Van 1914 tot 1918
4. Van 1905 tot 1909

Op het plaatje hiernaast wordt in Sarajevo de Oostenrijkse troonopvolger vermoord.

Deze gebeurtenis ....

1. is het startmoment van de Eerste Wereldoorlog
2. geeft een verklaring waarom Nederland neutraal bleef.
3. zorgde ervoor dat de Tweede Wereldoorlog ten einde kwam
4. Geen van de genoemde antwoorden is juist

Deze zin werd na ongeveer 3 minuten letterlijk genoemd:
"Jonge mannen in heel Europa willen dolgraag vechten, omdat ze van hun land houden en denken dat hun niets kan overkomen. Ze zien de oorlog als een groot avontuur."

Deze zin is een voorbeeld van ....

1. militarisme
2. nationalisme
3. wapenwedloop
4. bondgenootschap

Welke persoon mocht meedoen met de Eerste Wereldoorlog?

1. Een 32-jarige man van 1,65 meter lang
2. Een 17-jarige man van 1,80 meter lang
3. Een 41-jarige man van 1,70 meter
4. Een 24-jarige man van 1,55 meter lang

De hoofdpersoon in de aflevering heet Gilbert en komt uit Frankrijk.
Frankrijk hoorde bij de Geallieerden.

Welke drie landen hoorden ook bij de Geallieerden?

1. Het Ottomaanse Rijk, het Duitse keizerrijk en Engeland
2. Rusland, het Ottomaanse Rijk en Engeland.
3. Rusland, Oostenrijk-Hongarije en de Verenigde Staten
4. Engeland, Frankrijk en Rusland

Bekijk hiernaast een print screen van 9:30.

Uit welk land komt de soldaat?

1. Uit Engeland
2. Uit Frankrijk
3. Uit het Duitse keizerrijk
4. Uit Rusland

Twee uitspraken:

I. Het Schlieffenplan (zie plaatje hiernaast) is een aanvalsplan van Duitsland om de Fransen via België in de rug aan te vallen.

I. Duitsland hoorden bij 'de Centralen'.

1. Alleen uitspraak I is juist
2. Alleen uitspraak II is juist
3. Beide uitspraken zijn juist
4. Beiden uitspraken zijn onjuist.

Welke oorzaak van het ontstaan van de Eerste Wereldoorlog wordt in het plaatje hiernaast uitgebeeld?

1. Nationalisme
2. Modern imperialisme
3. Wapenwedloop
4. Geen van de genoemde antwoorden is juist.

Welk woord heeft NIETS te maken met militarisme?

1. soldaat
2. volkslied
3. uniform
4. medailles

De tank werd tijdens de Eerste Wereldoorlog voor het eerst als wapen ingezet.
Voor welke wapens geldt hetzelfde?

1. de atoombom, de auto, de duikboot
2. het vliegtuig, de auto, de duikboot
3. het gifgas, het vliegtuig, de duikboot
4. de atoombom, het gifgas, de duikboot

In welk jaartal hebben de Duitsers in de Eerste Wereldoorlog de hoofdstad Parijs ingenomen?

1. 1914
2. 1916
3. 1917
4. Dat is niet gebeurd in de Eerste Wereldoorlog

Sleep de onderstaande drie woorden naar de juiste plek in de legenda:

Neutraal

Geallieerden

Centralen

Eerste Wereldoorlog

Tweede Wereldoorlog

Sleep de 6 plaatjes naar de juiste kolom:

Lever hieronder in de antwoorden op de vragen die je hebt gemaakt tijdens het filmpje: