Les 4 §4.4 Het IJzeren Gordijn gaat open

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom!

Terugblikje

Voordat we beginnen: 

een korte terugblik naar de

 Koude Oorlog en zijn kookpunt,

 de Cubacrisis.

Wat heb je nog onthouden?

Wie was er in Cuba aan de macht in 1959?

1. Fidel Castro
2. Che Guevara
3. Fulgencio Batista
4. Nixon

Wat voor regering had Cuba?

1. Kapitalistisch
2. Communistisch

Door welk land werd Cuba gesteund?

1. Verenigde Staten
2. Sovjet-Unie
3. Ze werden gesteund door de VN

Wanneer was de Cubacrisis?

1. 1960
2. 1961
3. 1962
4. 1963

Welke twee leiders waren er aan de macht tijdens de Cubacrisis?

1. Kennedy en Stalin
2. Kennedy en Chroetsjov
3. Reagan en Chroetsjov
4. Reagan en Gorbatsjov

Welke uitspraak over de Cubacrisis is juist?
De Cubacrisis is

1. de aanleiding voor de communistische revolutie op Cuba.
2. de oorzaak van het invoeren van hervormingen in communistisch Cuba.
3. de reden voor militaire steun van de Verenigde Staten aan Cuba.
4. het gevolg van het plaatsen van raketinstallaties op Cuba.

Maar na het kookpunt van de Cubacrisis begint de Koude Oorlog te ontdooien, in de tweede helft van de jaren '80

Waarom?

• Reagan wordt herkozen als president van de VS in 1984: hij kan nu iets vriendelijker richting de Sovjet-Unie zijn

• De nieuwe leider voor de Sovjet-Unie, Mikhail Gorbatsjov, brengt een ander geluid. Hij gaat over op een 'lichtere aanpak' binnen de Sovjet-Unie
  

Mikhail Gorbatsjov

• Gorbatsjov wil de Sovjet-Unie hervormen:
• Glasnost: openheid op politiek gebied
  

• Perestrojka: economische hervormingen
  

• Bezuinigen op militaire activiteiten: minder wapens, minder soldaten.

• Vrijheid van meningsuiting

• Betere verstandhouding met de Verenigde Staten en het Westen

• Vergeet dit ook niet: wat betreft Gorbatsjov is de wapenwedloop voorbij. De Sovjet-Unie doet in ieder geval niet meer mee.
  

Let op! Gorbatsjov wilde het communisme in de S.U. hervormen, niet afschaffen.

Gebruik de vorige dia's, de tekst van het handboek (blz. 77) en HB bron 2.

(1) Geef minimaal twee redenen waarom Gorbatsjov streefde naar een verdrag met de Verenigde Staten.

Gevolgen van Gorbatsjov's nieuwe aanpak

De nieuwe aanpak van de Sovjet-leider bracht vele gevolgen met zich mee..

(2) Bedenk, zonder de tekst gelezen te hebben, welke gevolgen de 'zachte' Sovjet-aanpak van Gorbatsjov voor de Koude Oorlog kan hebben?

• Gorbatsjov wil een betere relatie hebben met de Westerse landen

• Verschillende, belangrijke ontmoetingen tussen Reagan en de Gorbatsjov

• Eenzijdige ontwapening van de Sovjet-Unie
  

• Terugtrekking van de Sovjet-troepen uit Afghanistan
  

• Vergeet dit ook niet: Gorbatsjov wil graag dat zijn ideeën ook in andere communistische landen van Oost-Europa worden ingevoerd. Deze landen willen, kunnen en durven dit niet.
  

 

• De nieuwe ideeën van Gorbatsjov (glasnost, perestrojka)...
  

• ...botsen met de oude, vastgeroeste, ideeën van de Oosteuropese leiders...
  

• ...maar zijn wél populair bij het volk van die landen!
  

Spotprent Gorbatsjov, situatie DDR 1989

(3) Bekijk de spotprent op de volgende dia.

a. Hoe worden de plannen van Gorbatsjov hier uitgebeeld?

b. Wat toont de bron over de reactie van de DDR-leiders?

'Tear down this wall! '

Ook in het Westen begonnen ze door te krijgen dat Gorbatsjov toenadering zocht. In een toespraak van Reagan, de Amerikaanse president, in 1987 riep hij Gorbatsjov op om de Berlijnse Muur te laten vallen. Deze woorden zijn over de hele wereld bekend geworden en hebben veel indruk gemaakt, zowel in het Westen als in het Oosten.

1989

De voormalig Oostbloklanden beginnen in te spelen op de vernieuwde 'Oosterse aanpak'

Onder invloed van de hervormingen in de Sovjet-Unie

komen er in de lente van 1989 vrije verkiezingen in Polen

In oktober 1989 wordt Hongarije een democratie

Dit was voorheen ONDENKBAAR

Ook in Berlijn begon het te rommelen...

Val van de Berlijnse Muur

9 november 1989

Ook vandaag de dag staan op verschillende plekken op de wereld muren en grenzen, die mensen op gewelddadige manier van elkaar scheiden. Denk bijvoorbeeld aan de Israëlische Westoeverbarrière, die Jeruzalem van de Westelijke Jordaanoever scheidt. 

(4)

a. Kennen jullie nog andere muren?

b. Met welke argumenten worden muren opgericht?

c. Wat vinden jullie van deze argumenten? Verzamel redenen voor en tegen zulke muren.

Gevolgen van de val van de Berlijnse Muur

Lees in het handboek de volgende teksten (blz. 78/79):

- De val van de Muur

- Ossi's en wessi's

(5)

a. Beschrijf drie gevolgen van de val van de Muur voor de mensen in de Oostbloklanden

b. Leg uit dat de Duitse eenwording voor- en nadelen had.

Welke drie dingen heb je geleerd in deze les?

Wat is er na het volgen van deze les nog onduidelijk voor je?