H5.3 Een leven voor God

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

De stad in de Middeleeuwen

Een leven voor God

Geschiedenis - Kader 1

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

...ken je het begrip kathedraal. (R)

...weet je waarom het geloof voor mensen in de Middeleeuwen zo belangrijk was. (R)

...kan je zes kenmerken noemen waarom mensen gebonden zijn aan tijd en plaats. (T1)

Wat is wat?

Dikgedrukt = een begrip

schuin = moeilijk woord

uitleg van begrip

Hierin staat de uitleg van het begrip. Schrijf het begrip en de betekenis op in je schrift.

uitleg van moeilijk woord

Hierin staat de uitleg van het moeilijke woord. Schrijf het op in je schrift.

uitleg

Hierin staat de uitleg over een bepaald onderwerp.

Deelvraag

Waarom was het geloof voor mensen in de Middeleeuwen zo belangrijk?

Leven na de dood...

In de Middeleeuwen geloofden mensen dat het leven op aarde maar kort was. Het eeuwige leven wachtte op je na je dood. 

• Hemel
• Hel

geloof

Hoe je over iets denkt. 

De hemel

• Prachtige plek.
• Dicht bij God.
• Altijd gelukkig. 

De hel

• Afschuwelijke oord van de duivel.
• Mishandelde mensen tot in de eeuwigheid.

De straf van God

Alleen als je als een goede christen had geleefd, kon je naar de hemel gaan. De kerk bepaalde dat door: 

• Veel bidden
• Geld aan de kerk en armen geven
• Goed voor andere mensen zorgen

christen

Volgeling van Jezus Christus. 

De straf van God

Als je niet leefde volgens de regels van de kerk, dan kon je naar de hel gaan óf worden gestraft door God. Een straf van God kon zijn: 

• Ziek worden (bijvoorbeeld de pest krijgen)
• De stad brandde af
• De oogst mislukt
• Enig ander ongeluk of ramp

oogst

Het plukken van rijpe planten.

Clip van kruistocht in spijkerbroek > spiers waarbij de kerk afbrand en de bewoners daarna eten komen brengen. Ze denken dat het een straf van god is. 

Gebonden aan tijd en plaats

Hoe we denken en wat we van iets vinden, heeft te maken met de tijd waarin we leven én de plaats we wonen. Maar ook met:

• hoe oud je bent (leeftijd)
• wat je gelooft (geloof)
• man/vrouw (of ergens daar tussenin)
• arm of rijk
• welke school/werk (etc.)
• land waarin je woont

Dit noemen we gebonden zijn aan tijd en plaats. 

gebonden aan tijd en plaats

Hoe je denkt over iets komt doordat je het atlijd bekijkt vanuit de tijd waarin je leeft en de plaats waar je woont.

Waarom denken mensen anders in een andere tijd?

1. Omdat mensen in een andere tijd dom waren.
2. Omdat mensen nu anders leven dan toen.
3. Omdat mensen nu slimmer zijn.
4. Omdat mensen nu niet meer geloven in God.

Waarom denken mensen anders in een andere plaats/land?

1. Omdat daar andere dingen belangrijk zijn.
2. Omdat mensen daar dommer zijn.
3. Omdat mensen daar slimmer zijn.
4. Mensen denken overal hetzelfde.

Noem drie dingen waardoor iemand anders kan denken dan jij.

Hoger, beter, mooier

Om God te eren bouwden mensen grote kerken. De belangrijkste kerk stond in de stad waar de bisschop woonde, deze noemen we een kathedraal. 

Voor het bouwen van zo'n kerk was véél geld nodig (materialen en het loon). Als het geld op was lag de bouw stil.

kathedraal

Hoofdkerk van een bisdom, het gebied dat een bisschop bestuurde.

clip van brug naar de hemel?

De gotiek

De bouwstijl van de late Middeleeuwen noemen we de gotiek. Deze kerken hebben altijd: 

• hele hoge, maar smalle muren
• hoge en spitse bogen
• van binnen en buiten prachtig versierd

gotiek

Een bouwstijl uit de late Middeleeuwen. Deze kerken hadden hoge muren, spitse bogen en rijkelijk versierde binnen en buitenkant.

Gotische kerk

Westminster Abby

Virtuele tour door het gebouw: https://www.westminster-abbey.org/nl/learning/virtual-tours

Wat bedoelen we met 'gebonden zijn aan tijd en plaats'?

1. Dat je altijd op dezelfde plek blijft wonen.
2. Dat mensen in verschillende tijden anders denken.
3. Dat mensen op verschillende plekken en tijden anders kunnen denken.
4. Dat mensen alleen op verschillende plekken anders denken.

Welke woorden ontbreken?
In de Middeleeuwen geloofden mensen dat je na de dood naar de ... of de ... zou gaan.

1. Hemel of hel
2. Hemel
3. Hel

Konden mensen van alle standen in de hel komen?

1. Ja, want niet iedereen leefde als goede christen.
2. Ja, want de duivel maakt geen verschil tussen mensen.
3. Nee, edelen en geestelijken kwamen altijd in de hemel.
4. Nee, edelen en geestelijken leefden altijd goed.

Op welke manier kon je in de hemel komen?

1. Door weinig te bidden.
2. Door al het geld voor jezelf te houden.
3. Door geld te geven aan de kerk en armen.
4. Door anderen hard te straffen.

Noem vier manieren waarop mensen konden leven als goede christenen.

Wanneer ging je naar de hel?

1. Als je leefde volgens de regels van de kerk.
2. Als je niet leefde volgens de regels van de kerk.
3. Als de bisschop zei dat je naar de hel zou gaan.
4. Als je niet genoeg geld betaalde aan de kerk.

Wat bedoelen we met 'gebonden zijn aan tijd en plaats'?

1. Dat je altijd op dezelfde plek blijft wonen.
2. Dat mensen in verschillende tijden anders denken.
3. Dat mensen op verschillende plekken en tijden anders kunnen denken.
4. Dat mensen alleen op verschillende plekken anders denken.

Welk gilde deed wat bij de bouw van een kathedraal?

Hiernaast zie je een afbeelding over de bouw van een kathedraal. Welk gilde doet wat bij deze bouw?

metselaars

glasblazers

klokkenmakers

beeldhouwers

Welke taak?	Gilde
Kerkdeuren maken.
Beelden maken voor in en buiten de kerk.
De muren metselen.
Een slot in de deur zetten.
Glas-in-loodramen maken.
Een klok voor in de toren gieten.

Welk gilde deed wat bij de bouw van een kathedraal?

Hieronder zie je een lijst met dingen die gedaan moeten worden voor de bouw van een kathedraal. Welk gilde doet wat?

slotenmakers

metselaars

klokkenmakers

timmerlieden

beeldhouwers

glasblazers

Is de kerk op de afbeelding een voorbeeld van de gotiek?

1. Ja
2. Nee

Welk kenmerk van de gotiek herken je op de afbeelding?

1. De smalle ramen.
2. De kerk is niet versierd.
3. De kerk is prachtig versierd.
4. De kerk is met ronde bogen gebouwd.

Is de kerk op de afbeelding een voorbeeld van een kathedraal?

1. Ja
2. Nee

Hoe noemen we de kerk die je op de afbeelding ziet?

1. Westminster Abby
2. Een kathedraal
3. Een gotische kerk
4. Geen van deze is goed.

Waarom was het geloof voor de mensen in de Middeleeuwen zo belangrijk?

Begrippen uit deze les

• Kathedraal 

De hoofdkerk van een bisdom, het gebied dat een bisschop bestuurde, noemen we ...

1. een kerk.
2. een kathedraal.
3. een moskee.
4. de hemel.

Stel 1 vraag over de lesstof die je niet goed hebt begrepen.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.