1.2 Onvrede in de Nederlanden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

1.2 Onvrede in de Nederlanden

1.2 Onvrede in de Nederlanden

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat rond het begin van de 16e eeuw de bestuurlijke situatie in de Nederlanden was en wat Karel V daaraan wilde veranderen.  
  
  
• Je kunt drie redenen benoemen waarom bewoners van de Nederlanden zich tegen de Spaanse koning begonnen te verzetten.   
  
  
• Je kunt uitleggen waarom de Beeldenstorm uitbrak en wat daarvan het gevolg was.  

Streven naar centraal bestuur 

• Spaanse koning Karel V regeerde over de Nederlanden. 
  
  
• De Nederlanden bestond uit 17 gewesten.
  - Eigen regels en wetten
  - Eigen munt
  - Eigen bestuurders. 
  - Eigen identiteit
  
  
• Spaanse keizer had hierdoor weinig invloed en gezag.

Situatie De Nederlanden binnen het Habsburgse rijk

Centraal bestuur van Karel V

• Karel V voerde een centraal bestuur in: dezelfde regels, dezelfde belastingen; Spaanse ambtenaren.  
  
  
• 1555: Filips II volgt vader op. 
• 1559: verhuisd naar Madrid --> Aanstelling van een landvoogd(es): plaatsvervanger van de koning. 
  
  
• Gewestelijke stadhouder:  o.a. Willem van Oranje (Holland, Utrecht en Zeeland)

Bestuur in Nederland 

Landvoogdes Margaretha van Parma 'heerste' over Nederland. 

In naam van broer Koning Filips II

Verzet tegen de Spaanse koning

1. Bestuurders van de gewesten wilden geen centraal bestuur: minder macht.
2. Nieuwe belastingen kostte de bevolking veel meer geld. 
3. Katholieke Filips II ging over tot bloedige vervolging van protestanten in de Nederlanden. 

• 1566 Smeekschrift der edelen. 
  - Nederlandse edelen ''smeken'' om te stoppen met de inquisitie.  

De beeldenstorm (1)

• Door smeekschrift werden protestanten even niet vervolgd en hoefden dus ook niet stiekem bijeen te komen. 
  
  
• Er werden hagenpreken georganiseerd. 
  
  
• 1566: Predikanten maken zich kwaad over de heiligen verering in de katholieke kerk. 
  Zij vinden (als protestanten) dat de katholieken ketters zijn en bestreden moeten worden 

De Beeldenstorm (2)

• Boze gelovigen trokken naar de kerk en vernielden alle beelden en namen de kostbaarheden mee.
  
  
• Meer van deze plunderingen verspreidden zich als een olievlek door de Nederlanden.
   
• Als reactie stuurt Filips de hertog van Alva en zijn leger naar de Nederlanden om de orde te herstellen. 

npo.nl