Les 1: H13S1 collaterale raden S2 gewesten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Nederland in 1350

Nederland in het jaar 1350

Hoofddoel 3: Ik kan uitleggen op welke manier Karel V het Nederlandse bestuur reorganiseerde.

S3.2: Ik kan uitleggen welke rechten een gewest had in Nederland rond het jaar 1350.
S3.1: Ik kan uitleggen wat de Collaterale Raden was en waarom deze werd opgericht. (r)

gewesten

Nederland bestond in 1350 uit verschillende gebieden, gewesten genaamd.

Bestuur gewesten

Deze gewesten hadden ieder een eigen bestuur, eigen wetten en regels en eigen munten.

Zelfstandigheid

De gewesten wilden graag zelfstandig blijven. Ze waren tevreden met hun eigen privileges, wetten en regels.

S3.2: Ik kan uitleggen welke rechten een gewest had in Nederland rond het jaar 1350.

- Gewesten waren wat nu provincies zijn: specifieke gebieden die horen bij Nederland.

- Elk gewest had een eigen landsheer, graaf of hertog. Die bestuurden het gewest met behulp van edelen of geestelijken.

- Elk gewest had het recht om belastingen te heffen en zelf regels en wetten te maken. 

- De gewesten maakten ook samen afspraken, over: defensie en buitenlandse politiek. Dit gebeurde in de Staten-Generaal. Een persoon uit elk gewest kwam naar deze vergadering.

In 1506 wordt Karel V de heer van de Nederlanden. 

In 1516 breidt hij zijn

macht uit en wordt ook

koning van Spanje. In 1519

wordt hij zelfs Duits keizer. 

Het besturen van al deze gebieden

is lastig voor Karel V om alleen te doen. 

Hij stelt landvoogdes aan, plaatsvervang-

ende bazen. In Nederland wordt

dit Margaretha van Parma. 

Karel V wil het bestuur van de gewesten reorganiseren.

Hij wil het bestuur centraliseren: één plek van waar er 

wordt bestuurd. Om dit te doen noemt hij de Collaterale 
raden op. 

S3.1: Ik kan uitleggen wat de Collaterale Raden was en waarom deze werd opgericht. (r)

De Geheime Raad, die adviseert over binnenlandse wetgeving.

De Raad van State, die adviseert over buitenlandse bestuurlijke zaken en oorlogsvraagstukken.

De Raad van Financiën, die adviseert over de financiën van de Habsburgse gewesten.

Werden opgericht door Karel V, om meer controle te krijgen op de Nederlandse gewesten. De Raden gaven advies aan de koning of landvoogdes.

Hoofdstuk 4: opschudding in de Nederlanden

Paragraaf 4.3: Keizerlijke Karel

Opdracht: allemaal

Filips de Goede

De Franse Filips de Goede wilde meer invloed uitoefenen op de Nederlandse gewesten. 

S2: Ik kan uitleggen hoe Filip de Goede meer invloed wilde uitoefeningen in het Nederlands gebied

1. Stadhouders

Filips de Goede stelde stadhouders aan die een gewest controleerden als hij zelf niet aanwezig was.

2. Staten-Generaal

Elk gewest had een eigen bestuur. Filips de Goede verzamelde al deze besturen samen tot 1 vergadering: de Staten-Generaal.

In dit overleg werd besproken over het beleid van alle gewesten samen. Ook deed hij een bede: officieel verzoek om belasting te mogen vragen aan de gewesten.

3. Brussel als hoofdstad

Filips de Goede maakte van Brussel de hoofdstad, de bestuurstaal werd Frans.

4.2 Ik kan het conflict in Nederland dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat uitleggen.

S1: Ik kan uitleggen wat een gewest is in Nederland rond het jaar 1350.

S2: Ik kan uitleggen hoe Filip de Goede meer invloed wilde uitoefeningen in het Nederlands gebied

S3: Ik kan uitleggen waarom Nederland nog geen eenheidsstaat werd