6.2 Karakteristieke groepen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

6.2 Karakteristieke groepen

Alkaanzuren

Alkanolen

Alkaanaminen

Halogeenalkanen

Halogeenalkanen

voorvoegsel:

nummeren!

• 3C = prop
• alkaan = propaan
• broom op 1
• 1-broompropaan 

• 4C = but
• alkeen, op 1 = but-1-een
• fluor op 2
• 2-fluorbut-1-een 

Er kunnen ook 2 of meer (dezelfde) karakteristieke groepen in een molecuul zitten. Hier gebruik je dan het Griekse voorvoegsel voor en geef je meerdere nummers:

• 3C = prop
• alkaan = propaan
• 2 broomgroepen = dibroom, op 1 en 3
• 1 joodgroep = jood, op 2
• broom en jood als voorvoegsel: in alfabetische volgorde!
• 1,3-dibroom-2-joodpropaan

Alkanolen

achtervoegsel: - ol

nummeren!

Voorbeeld

• 2C = eth
• alkaan = ethaan
• alcoholgroep, nummer 1
• ethaan-1-ol

• 5C = pent
• alkeen, dubbele binding op C3
• pent-3-een
• alcoholgroep, nummer 2
• pent-3-een-2-ol

• 3C = prop
• alkaan = propaan
• 3 alcoholgroepen = triol op 1, 2 en 3
• propaan-1,2,3-triol

LET OP!

LET OP! Karakteristieke groepen hebben voorrang op de plaatsnummering tov de dubbele binding, behalve bij halogeenverbindingen! Hier heeft de dubbele binding voorrang.

• buteen
• OH groep heeft voorrang
• but-3-een
• but-3-een-1-ol

• buteen
• dubbele binding heeft voorrang
• but-1-een
• 4-fluorbut-1-een

Wat is de naam van:

1. 2-broom-3-chloorbutaan
2. 2-chloor-3-broombutaan
3. 3-broom-2-chloorbutaan
4. 2-chloor-3-broompropaan

Wat is de naam van:

1. propaan-1,2-diol
2. propanol
3. propaan-2,2-diol
4. propaan-2,2-ol

Wat is de naam van:

1. 2-jood-3-broomprop-1-een
2. 1-broom-2-jood-prop-2-een
3. 2-jood-1-broomprop-2-een
4. 3-broom-2-joodprop-1-een

Wat is de naam van:

1. pent-3-een-2-ol
2. pent-2-een-4,4-diol
3. pent-3-een-2,2-diol
4. 4-ol-pent-2-een

Zijn dit
isomeren?

1. Ja
2. Nee

Wat is de naam:

1. propaan-1,2-diol
2. propaan-2,2-diol
3. propanol
4. propaan-1,2-ol

Alkaanzuren

achtervoegsel: -'zuur'

Voorbeeld

• 3C = prop
• alkaan: propaan
• zuurgroep
• propaanzuur

• karakteristieke groep heeft voorrang met nummering op dubbele binding!
• 4C = but
• dubbele op C3: but-3-een
• zuurgroep
• but-3-eenzuur

Alkaanaminen

achtervoegsel: -amine

nummeren!

Voorbeeld

• 3C = prop
• alkaan = propaan
• aminogroep, nummer 2
• propaan-2-amine

• 4C = but
• alkeen, dubbele op C2
• but-2-een
• aminogroep, nummer 1
• but-2-een-1-amine

Er kunnen ook 2 of meer (dezelfde) karakteristieke groepen in een molecuul zitten. Hier gebruik je dan het Griekse voorvoegsel voor en geef je meerdere nummers:

• 4C = but
• alkeen op 2 = but-2-een
• 2 zuurgroepen = dizuur op 1 en 4
• but-2-een-1,4-dizuur 

• 4C = but
• alkeen op 3 = but-3-een
• 2 aminogroepen = diamine op 2 en 2
• but-3-een-2,2-diamine

Wat is de naam van:

1. methaanzuur
2. etheenzuur
3. ethaanzuur
4. ethanol

Wat is de naam van:

1. ethaanamine
2. methaanamine
3. etheenamine
4. propaanamine

Wat is de naam van:

1. but-1-een-1,3-diamine
2. pent-3-een-2,4-diamine
3. pent-2-een-2,4-diamine
4. pent-3-een-2,4-amine

Wat is de naam van:

1. but-1-eenzuur
2. but-3-eenzuur
3. but-1-een-4-zuur
4. but-3-een-1-zuur