Week 6: GHZ Communicatie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Communicatie GHZ

Programma:

• Leerdoelen 
• Uitleg over Communicatie
• Opdracht communicatie

Lesdoelen

• Na deze les kun je de basiscontactprincipes noemen van communicatie met mensen met een verstandelijke beperking
• Je heb kennis opgedaan over het communiceren met mensen met een verstandelijke beperking passend bij de verschillende niveaus, 
  
• 
  

Terugblik

Geef een korte samenvatting van wat we de vorige lessen behandeld hebben.

Wat is communiceren eigenlijk?

Onder ’communicatie’ wordt verstaan:

Een activiteit waarbij levende wezend betekenissen uitwisselen door op elkaar signalen te reageren.

Het Latijnse woord ‘communicare’ slaat terug op ‘iets gemeenschappelijk maken’.

Verbale communicatie : uitgesproken informatie, die je kunt uitschrijven. (horen)

Non-verbale communicatie : onuitgesproken informatie, die je alleen tussen de regels door kunt lezen. (mimiek van gezicht of blik van de ogen)

Op welke niveaus kan je communiceren?

Inhoud / wat er gezegd wordt:

Het met elkaar uitwisselen van informatie, kennis, ervaringen en belevingen.

Relatie / hoe het gezegd wordt

Gebaren

Mimiek

Uiterlijk

Stemtaal

Lichaamshouding

Waar houd je rekening mee met communiceren binnen de GHZ?

Communiceren in de GHZ

Je ondersteunt de zorgvrager bij het communiceren :

- mensen begrijpen

- eigen gevoelens en gedachten overbrengen

- eigen wensen en behoeften overbrengen

Je houdt hierbij rekening met de specifieke kenmerken van de zorgvrager:

- zijn ontwikkelingsniveau

- communicatieve beperkingen, bv. visuele problemen

- andere problemen en beperkingen

Communicatie

De vijf basiscontactprincipes voor het maken van contact met cliënten met een meervoudige beperking.

1. Een optimale positie: op ooghoogte
2. Echte aandacht: geef de cliënt je volle aandacht
3. Ruimte geven om te reageren
4. Positieve reactie: laat op positieve manier blijken dat je hem gehoord/gezien hebt
5. Initiatief nemen: vaak kunnen cliënten dat zelf niet, neem dus zelf initiatief om contact te maken en te houden

Non-verbale communicatie is

1. Dat wat je met woorden zegt.
2. Dat wat je met je lichaamshouding zegt.
3. Alle vormen van communicatie samen.
4. Communiceren via de telefoon.

Waar staat het begrip Totale Communicatie voor?

1. Alles inzetten om communicatie met anderen te optimaliseren
2. Praten met je hele lichaam
3. Alleen communiceren op een manier die de cliënt begrijpt
4. In je communicatie gebruik maken van braille en gebarentaal

Geef een voorbeelden
van totale communicatie
en wanneer zet je het in?

Voorbeelden van totale communicatie

• Gebaren
  
• Pictogrammen
  
• Foto's
  
• Voorwerpen
  
• Verbale taal
  

Voor mensen met een handicap geeft dit houvast en structuur.

Afstemming is belangrijk

Wees kort en duidelijk

Biedt de zorgvrager veiligheid en rust

Totale communicatie

Is het bewust, tegelijkertijd en op maat gebruik maken van alle uitingsvormen zals:

Mimiek, expressie, gebaar, toon, beweging, uitstraling, uiterlijke verschijningsvorm, pictogrammen, afbeeldingen, kleuren, voorwerpen, foto's, tekeningen, verwijzers

Totale communicatie

Voor wie?

• Alle zorgvragers met communicatie beperkingen
  
• Zorgvragers met een verstandelijke beperking
  

1. Trage ontwikkeling
2. Cognitieve en sociaal laag niveau
3. Bijkomende handicaps

Totale communicatie

doel

• Bevorderen van communicatie en vaardigheden van zorgvrager en omgeving
  
• Preventief werken ten aanzien van probleemgedrag
  

Opdracht

• Kijken met andere woorden
• Observeer: Olle, Frank, Laura en Thomas

Geef voor alle vier antwoord op de volgende vragen:

1. Op welke wijze wordt er gecommuniceerd?
   
2. Noem de zintuigen die worden gebruikt om te communiceren? 

Gebarentaal

Hoe ziet jouw naam eruit in gebarentaal?

Gebarentaal

Gebarentaal

Zoek in een tweetal een origineel gebaar op van een woord dat jij in je omgang met zorgvragers zou kunnen gebruiken.

Wat neem je mee naar de praktijk?

Welke rol heb jij als verpleegkundige/verzorgende t.a.v. communicatie binnen de GHZ?

• Hoe communiceert de zorgvrager
  
• Wees eenduidig
  
• Gebruik ondersteunende materialen
  
• Wat de zorgvrager zelf kan, hem zelf laten doen
  
• Wees je ervan bewust, iedereen communiceert
  
• Zoek contact met de logopedist

• Geduld, aandacht, empatisch, alert zijn
  
• Beschikbare omgeving
  
• Aansluiten bij het niveau van functioneren
  
• Bewust eigen communicatie en omstandigheden
  
• Stimuleren van reageren en eigen initiatief zorgvrager
  
• Stimulerende omgeving
  
• Noodzaak tot communicatie zijn
  

Opdracht - communicatie met picto's

Opdracht: Canvas: communicatie met picto's 

Individueel maken en mailen naar mij

Communicatiemethoden

Active support methode

Bij de methodiek Active Support staan de talenten, voorkeuren, interesses en vaardigheden van de zorgvrager centraal. Active Support gaat niet uit van niveaus van functioneren van de zorgvrager, maar van niveaus van ondersteuning. Er worden vijf niveaus van ondersteuning onderscheiden. Deze methode is geschikt voor alle zorgvragers, ongeacht hun ontwikkelingsniveau of leeftijd.

Oplossingsgericht werken

Oplossingsgericht Werken richt zich niet op de oorzaken van de problemen van de zorgvrager maar op de gewenste toekomst.

ASS wijzer

De ASSwijzer is geschikt voor zorgvragers met een verstandelijke beperking en een autismespectrumstoornis (ASS). De ASSwijzer helpt de zorgvrager om orde aan te brengen in de prikkels die chaos veroorzaken in zijn hoofd

ARGOS

Beperking en een hechtingsstoornis

Methode Urlings

Respectvol en methodisch begeleiden van ouderen

Hooi op je vork

Niet aangeboren hersenletsel (NAH)

Vlaskamp

Bij Zeer Ernstig Meervoudig beperking.

De methode leidt tot betere interpretatie van het gedrag van mensen met EMB en tot ondersteuning die beter aansluit bij hun behoeften.

Methoden bij leren

Doedels

Vanaf 12 jaar

Bijvoorbeeld ramen lappen, banden plakken en baby's verzorgen

Foutloos leren

Vaardigheden aanleren bij mensen met geheugenstoornissen

Op eigen benen

LVB: eigen probleemoplossend vermogen 

Op gebied van wonen, ouderschap, werk

Eigen initiatief model

Zelfredzaamheid vergroten en aanleren van vaardigheden

Triple P /stepping stones

Opvoedvaardigheden

Vragen?

Opdracht

Active Support bestaat uit verschillende stappen. De interesses en talenten van de zorgvrager staan centraal. De stappen zijn:

 

Een talentenposter maken waarop talenten in kaart worden gebracht.

De positieve kenmerken, voorkeuren, interesses en vaardigheden van de zorgvrager (positieve beeldvorming) in kaart brengen.

Een ondersteuningsplan maken waarin toekomstplannen, invullingen van het leven, wensen en behoeften worden beschreven (het sociale netwerk wordt hierbij benut).

Een activiteitenplan opstellen waarin voorspelbare dagprogramma’s worden opgenomen.

Een gelegenheidsplan opstellen waarin nieuwe mogelijke ervaringen en activiteiten worden opgenomen (dit vergroot de eigen regie, de belevingswereld en keuzemogelijkheid van de zorgvrager).

Een instructieplan ontwerpen waarin wordt opgenomen wat de zorgvrager wil leren en hoe hij zich kan ontwikkelen (de aan te leren vaardigheden worden opgedeeld in deelstapjes).