Werktuigen

• nask
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 6

Werktuigen

herhaling 3e klas

Wat gaan we deze les doen?

Binas oefenen
Aan het einde van de les kun je uitleggen wat een hefboom is

Het moment berekenen
De krachten van werktuigen berekenen

0

Rekenen aan hefbomen

• Bij een hefboom heeft elke
  kracht zijn eigen arm.
• We kunnen de grootte van de
  kracht en de lengte van de arm
  met elkaar vermenigvuldigen 
  Hefboomregel:
  arm 1 * kracht 1 = arm 2 * arm 2
  
  

Moment   M = F x l (kracht x arm)

• Het moment M van een kracht is gelijk aan de grootte van de kracht F x de lengte van de arm l.
• De arm van een kracht is de afstand tussen de werklijn van de kracht en de draaias van de hefboom.
• Een hefboom is in evenwicht als de momenten linksom gelijk zijn aan de momenten rechtsom.

0

paragraaf 1 soorten kracht

De zwaartekracht grijpt altijd aan in het massamiddelpunt van een voorwerp, persoon of dier.

het massamiddelpunt bevindt zich (zoals het woord al doet vermoeden) in het midden van alle massa van een voorwerp. Bij wiskundige figuren is dit middelpunt heel precies te vinden/aan te geven d.m.v. het aanbrengen van symmetrielijnen (zie afbeelding hieronder waar alle lijnen kruisen, dat is het massamiddelpunt). bij sterk onregelmatige figuren dien je dit zo nauwkeurig mogelijk te schatten. Het massamiddelpunt kan ook buiten een object liggen. (zie massamiddelpunt van de voor over gebogen mens en de letter O)

De zwaartekracht grijpt altijd aan in het massamiddelpunt van een voorwerp, persoon of dier en werkt loodrecht naar beneden!
Weergeven met Z.

Het massamiddelpunt bevindt zich (zoals het woord al doet vermoeden) in het midden van alle massa van een voorwerp. Bij wiskundige figuren is dit middelpunt heel precies te vinden/aan te geven d.m.v. het aanbrengen van symmetrielijnen.
Bij sterk onregelmatige figuren dien je dit zo nauwkeurig mogelijk te schatten.

Wat gaan we deze les doen?

Terugblik

Doelen:
-Aan het einde van de les kun je uitleggen hoe katrollen werken en hiermee rekenen

Uitleg

Aan de slag

De vaste katrol

Een vaste katrol draait de kracht om. Je herkent een vaste katrol aan het feit dat hij VAST zit.

Kracht verandert niet! maar richting kan wel veranderen

De losse katrol

• Een losse katrol maakt ons sterker.
• De last wordt verdeeld over het aantal touwen waaraan de katrol hangt.
• In dit geval moet je met
  50N trekken om 100N omhoog te krijgen.
• 
  

Takel

Vaste katrol met losse katrol: verdeelt het gewicht over hoeveel katrollen je toevoegd. 

Winst:

Takel maakt hijskracht 2x zo groot

Verlies:

2m touw trekken = 1m hoog

Katrol / Takel

Als een voorwerp aan N stukken touw hangt;

 -> hijskracht wordt N keer zo groot

 -> hijsafstand wordt N keer zo klein

Rekenvoorbeeld

Je hebt een takel met 6 katrollen.

Je wil een massa van 75 kg, 8,0 m omhoog trekken

Hoe hard moet er aan het touw getrokken worden en hoeveel meter touw wordt er binnengehaald?

Gegevens: zes katrollen dus 6 stukken touw. N=6

m=75 kg

h=8,0m

Fz=mxg

Fz=75x10=750N

Benodigde spierkracht: F:N=750:6=125N

Benodigde touw: FxN=8x6=48m

Aan de slag

Maak de opdrachten in je werkboek 6.3 

Zelfstandig of klassikaal 

Klaar? Laat controleren en kijk de opdrachten na

Volgende lessen: 6.4
hoofdstuk 5+6 samenvatten

Wat gaan we deze les doen?

Terugblik

Doelen
-Aan het einde van de les kun je rekenen met druk en onderbouwen hoe je druk vergroot en verkleint

Uitleg

Aan de slag 

Druk

Kracht werkt op een voorwerp

Kracht/druk wordt verdeelt over een voorwerp

De kracht per cm2 noem je druk

Druk=Kracht/oppervlakte

Door het oppervlakte te verkleinen, neemt de druk toe

Rekenen aan druk

• Druk is kracht per oppervlakte.
• Hoe groter het oppervlak, hoe lager de druk en andersom.
• Je kunt de druk verhogen of verlagen door het oppervlakte te veranderen
• In formule p = F / A
• De standaard eenheid van F is N, en van A is m².
• Hiermee is de standaard eenheid van druk N/m². 
• 1 N/m²  noemen we 1 Pa (Pascal).
• 1,0 N / cm² = 1,0 10⁴ N/m² = 10 kN / m²

Voorbeeld opgave

Stel je hebt een blok beton van 4 m2, dit beton weegt 1000 kg. Bereken de druk.

p=F/A

p=?

F=mxg=1000x10=10.000N

A= 4m2

p= 10.000/4= 2.500 N/M2 of 2.500 Pa

Aan de slag

Maak de opdrachten in je werkboek

Eerst: berekeningen klassikaal

Maak de rest van de opdrachten af, laat controleren en kijk de opdrachten na

Volgende les: samenvatten