Tutoraat hersenen en mindset

• Leren-leren
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

Studeren en geheugen

Hoe werkt het brein? 

1: Wat verwacht je? 

Wanneer je denkt aan leren, dan denk je ook aan het (werk)geheugen.

In je geheugen liggen al je herinneringen en kennis opgeslagen.

Het geheugen is eigenlijk een soort supercomputer; het pikt informatie op, slaat het vervolgens op en kan de informatie wanneer je deze nodig hebt weer terughalen. Het geheugen bevindt zich overal in je hersenen.

Nieuwe kennis die je opdoet past de informatie in je langetermijngeheugen aan. Zo wordt leren mogelijk.

1: Wat verwacht je? 

Hoe doe je het nu?

We starten dit onderdeel iets anders dan gewoonlijk. We gaan straks een spel spelen!
Stap 1: Speel het spelletje en probeer een zo hoog mogelijke score te halen

Stap 2: Pak een blaadje. Schrijf op hoe jij probeert de woorden die langskomen te onthouden

Stap 3: Leg uit aan je buurman/buurvrouw hoe jij de woorden die langskomen zo goed mogelijk probeert te onthouden

Klik hier voor het spel!

2. Hoe doe je het nu? 

Als we het hebben over geheugen, hebben we het over 3 verschillende soorten geheugen:

• Sensorisch geheugen (Zintuigelijk)
• Kortetermijngeheugen (Werkgeheugen valt hier ook onder)
• Langetermijngeheugen

Sensorisch Geheugen

Zien, voelen, horen, proeven en ruiken

Korte Termijn Geheugen

Hier valt ook je werkgeheugen onder. 

Lange termijn geheugen

Dingen die je heel lang onthoudt. 

3.1 - Geheugensysteem      

Instructie:

• Vind paren
• Kies steeds twee tegels
  
  Lukt het jou om alle paren te vinden

Klik hier voor het spel! Ga naar de rechter balk en klik op 'Matching pairs'

Opdracht 1: Memory 

Wanneer je informatie niet goed begrijpt, kun je deze ook niet onthouden. 

De informatie zal niet worden opgeslagen in je langetermijngeheugen. 

Het heeft dan ook niet veel zin om informatie die je niet goed begrijpt uit je hoofd te leren. Om informatie te onthouden moet de informatie voor jou betekenis hebben. 

Bekijk de 5 tips in het filmpje. 

Theorie 2 - Informatie onthouden     

Theorie 2 - Informatie verbinden     

Om informatie beter te onthouden, kun je nieuwe informatie aan bestaande kennis koppelen. 

Wanneer je iets nieuws moet leren, is het handig om te bedenken wat je al over het onderwerp weet. Zo kan de nieuwe informatie worden verbonden aan de al bestaande kennis die je hebt. 

Op deze manier kan je de informatie makkelijker terughalen uit je langetermijngeheugen.

Om informatie beter te verbinden:

• Voorspellen eerst waar een tekst over gaat, voordat je het leest.
• Wat weet jij al van dit onderwerp af?
• Wat wil je graag nog meer van dit onderwerp weten?

- Bij welk vak ga jij deze tips gebruiken?

TIP

Theorie 1: Hoeveel onthoud jij?

Zoals je eerder al hebt geleerd, wordt informatie eerst opgeslagen in het werkgeheugen (kortetermijngeheugen). Om de informatie in je langetermijngeheugen te krijgen, moet je actief leren. 

Je moet wat met de informatie doen. Bijvoorbeeld door je huiswerk te maken, de informatie samen te vatten, flitskaarten te maken of de informatie die je hebt geleerd aan je ouders te vertellen. 

Door de informatie op deze manier te herhalen, wordt de informatie opgeslagen in je langetermijngeheugen en kun je de informatie op het moment dat je een toets hebt terughalen en gebruiken.

3.2 - Informatie herhalen     

Instructie:

• Werk in tweetallen
• Een goede manier om actief te leren is informatie die je hebt geleerd uit te leggen aan iemand anders. 
• Klik links op een kaart, een begrip verschijnt. Leg dit begrip uit in je eigen woorden aan je klasgenoot.
• Wissel na elk begrip van rol.
  
  Klik hier voor het spel

Opdracht 2: Actief leren       

Hoe zit het met jou?
Onthoud je goed, luister je liever of lees je liever?

Wat is een belangrijke voorwaarde
om iets goed te kunnen onthouden?

1. Dat je goed geslapen hebt
2. Dat je dat wat je moet onthouden ook begrijpt
3. Dat je goed eet en drinkt
4. Dat je genoeg sport en beweegt

Wat is een handig hulpmiddel
om informatie beter te kunnen onthouden?

1. Dat je goed geslapen hebt
2. Opschrijven zodat je het kunt opzoeken
3. Herhalen, herhalen, herhalen!
4. Dat je genoeg sport en beweegt

Wat heeft denk je
het meeste geheugen?

1. Een menselijk brein
2. Een walvis brein
3. 10 computers bij elkaar
4. Google-maps

Bekijk goed!

Noem zoveel mogelijk plaatjes 

op die je net zag:

Extra informatie

De check is er om de huidige aanpak van de leerlingen te ontdekken. Het kan een vraag, opdracht of test zijn en er zijn geen goede of foute antwoorden. Het is puur om te ontdekken welke strategieën of technieken de leerlingen nu gebruiken. 

Voor meer informatie over de check kan je kijken op pagina 10 van het slim jezelf zijn boek of lezen over de check in de quick start guide.

Kun je slimmer worden?
Waarom wel/niet?

• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.
• Vraag door op één of meer voor jou interessante antwoorden.

Kun je overal beter in worden?
Waarom wel/niet?

• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.
• Vraag door op één of meer voor jou interessante antwoorden.

Extra informatie

Tijdens het ervaren krijgen leerlingen wetenschappelijke theorie en slimme leertips uitgelegd waar ze volgens mee aan de slag gaan. Het doel is dat ze ontdekken hoe de aangeboden kennis, technieken en/of strategieën voor hen werken. Hierin is het belangrijk dat de leerlingen zelf gaan ervaren. Alleen dan kunnen ze zelf kiezen of en wat ze willen met de opgedane ervaring. Voor meer informatie over het ervaren kan je kijken op pagina 10 van het slim jezelf zijn boek of lezen over het ervaren in de quickstart guide.

Zonnebril vouwen

Pak een leeg A4'tje en doe mee 

met het filmpje op de volgende slide.

• Zorg dat alle leerlingen een leeg A4'tje voor zich hebben.
• Lees de slide voor en klik door naar de volgende slide.

0

• Speel het filmpje af.

Wat dacht je allemaal
tijdens het vouwen?

• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.

Welke gedachten zorgen ervoor
dat je beter je best gaat doen?

• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.

Welke gedachten zorgen ervoor
dat je minder je best gaat doen?

• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.

Gedachten

Gedachten die helpen tijdens

 het leren horen bij de growth 

mindset, gedachten die niet 

helpen bij de fixed mindset. 

• Lees de slide voor en klik door naar het filmpje op de volgende slide.

Extra informatie

Leerlingen komen tijdens het leren veel uitdagingen tegen. Een growth mindset helpt hen om bezig te zijn met het proces van leren. Hierdoor gaan ze makkelijker moeilijke uitdagingen aan, geven ze minder snel op en leren ze meer van fouten. Leerlingen met een fixed mindset tijdens het leren zijn meer gericht op het resultaat. Daarom hebben ze in het algemeen meer negatieve emoties  als het leren niet lukt, leren ze minder van fouten en geven ze sneller op.

• Klik op het tandwieltje en zet de 'subtitels' op 'Nederlands'.
• Speel het filmpje af.

Extra informatie

De mindset theorie van Carol Dweck onderscheidt dus twee manieren waarop je naar intelligentie, talenten en capaciteiten kan kijken. De essentie van een 'growth mindset' is dat je de overtuiging draagt dat je je intelligentie, talenten en capaciteiten kunt vergroten. Bij een 'fixed mindset' geloof je dat dat niet het geval is en deze dingen dus vaststaan.

Maak tweetallen

Bespreek hoe de growth/fixed 

mindset nu terugkomt in jouw leven. 

Bijvoorbeeld op school, sport of werk.

• Laat de leerlingen tweetallen maken.
• Lees de opdracht voor en start de timer.

Extra informatie

Een growth of fixed mindset kan op verschillende vlakken terugkomen. Vaak zien we dat leerlingen bij bepaalde vakken het idee hebben dat ze daar nooit beter in zullen worden (en daarin worden ze vaak bevestigd door anderen). Ook op andere vlakken in het leven kan de growth- of fixed mindset terugkomen. Tijdens deze opdracht is het leuk om ook een voorbeeld uit je eigen leven te vertellen.

Waar herkende jij de
growth mindset bij jezelf?

• Zorg dat de leerlingen de vraag beantwoorden.
• Bespreek enkele antwoorden.
  

Extra informatie

Bij deze vraag gaat het enkel om het bewust worden van je eigen mindset op verschillende vlakken. Er is dus geen 'fout' of 'goed'. 

Waar herkende jij de
fixed mindset bij jezelf?

• Zorg dat de leerlingen de vraag beantwoorden.
• Bespreek enkele antwoorden.
  

Extra informatie

Bij deze vraag gaat het enkel om het bewust worden van je eigen mindset op verschillende vlakken. Er is dus geen 'fout' of 'goed'. 

Extra informatie

Mijn experiment is de laatste stap van het proces. Bij de check is de huidige aanpak duidelijk geworden. Bij het ervaren zijn ze aan de slag gegaan met een andere manier van leren. Nu is het tijd voor de leerlingen om te bedenken wat ze hiervan mee willen nemen om uit te proberen, verder mee te oefenen of een nieuwe, waardevolle gewoonte van te maken. Het helpt om dit plannetje zo concreet mogelijk te maken, dat zorgt ervoor dat het makkelijker wordt om het experiment ook daadwerkelijk uit te voeren. De invulpagina in het slim jezelf zijn boek aan het eind van elke module (bijv pagina 23 voor de module hersenen) geeft hiervoor handvatten. Voor meer informatie over mijn experiment kan je kijken op pagina 10 van het slim jezelf zijn boek of lezen over mijn experiment in de quickstart guide.

Wat wordt jouw experiment?

• Zorg dat de leerlingen de vraag beantwoorden.

Wat vond je van
deze les?

• Zorg dat de leerlingen de vraag beantwoorden;

Extra informatie

Het platform LessonUp slaat de antwoorden van de leerlingen automatisch op. Zodoende gebruiken we de feedback van de leerlingen voor het continu aanscherpen van ons materiaal en het ontwikkelen van nieuwe lessen.

• Sluit de les af.