Vrijheid en rechten

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 2

Vrijheid en rechten

Orientatie

Je mag in Nederland je mening geven en zelf bepalen welk geloof je aanhangt.

Je kunt in Nederland in vrijheid leven. Dat komt door de rechten die je hebt. 

Maar welke rechten zijn dat? En hoe worden ze beschermd in Nederland en in de rest van de wereld?

Lesdoel

Wat het betekent om in vrijheid te leven;

Wat het belang is van de vrijheid van meningsuiting;

Wat discriminatie betekent en waarom dit verboden is;

Welke grondrechten je in Nederland hebt en waarom ze belangrijk zijn;

Wat mensenrechten zijn en wat het betekent als ze geschonden worden.

vrijheid

Wat betekent vrijheid voor jou?

Werk in tweetallen

A: Wat is belang van vrijheid van meningsuiting?

B: Waarom is discriminatie verboden?

C: Wat is het belang van grondrechten?

D: Wat zijn mensenrechten?

E: Wanneer is er sprake van mensenrechtenschending?

Vrijheid

In Nederland heb je veel vrijheid. Vrijheid betekent dat je zelf kunt beslissen wat je wel en wat je niet doet. Je hebt in Nederland bijvoorbeeld de vrijheid om te kiezen welke kleding je draagt en wat voor werk je gaat doen.

Dat je vrijheid hebt, komt doordat je bepaalde rechten hebt. Een recht is iets wat je mag doen of wat je moet krijgen. Je hebt bijvoorbeeld het recht om je eigen geloof te kiezen en naar dat geloof te leven. Dat recht heet daarom ook wel de vrijheid van godsdienst.

Waaraan kun je in Nederland merken dat je veel vrijheid hebt?

Geef een voorbeeld wanneer je je minder vrij voelde

Hoe vrij voel jij je in Nederland?
(1 = helemaal niet vrij - 10 = heel erg vrij)

010

Welke rechten zie je hier?

Welk recht is voor jou het belangrijkst?

1. het recht om je eigen geloof te kiezen
2. het recht om te demonstreren
3. het recht om te stemmen tijdens verkiezingen
4. het recht op een eerlijke rechtspraak

Vrijheid van meningsuiting

Een belangrijk recht is het recht om te zeggen wat je vindt. Dit recht heet de vrijheid van meningsuiting. Dankzij de vrijheid van meningsuiting kunnen problemen in de samenleving besproken en opgelost worden.

Stel dat de overheid besluit om studeren duurder te maken, waardoor niet iedereen meer een opleiding kan betalen. Dan kun je laten weten dat je het daar niet mee eens bent, bijvoorbeeld door mee te doen aan een demonstratie tegen dit plan. De overheid kan dan besluiten om van het plan af te zien en een andere oplossing te zoeken.

Grenzen aan de vrijheid van meningsuiting

De vrijheid van meningsuiting betekent niet dat je alles mag zeggen. Er zijn namelijk grenzen aan de vrijheid van meningsuiting. Zo is het verboden om mensen te bedreigen of aan te zetten tot geweld.

filmpje 

Belang van de vrijheid van meningsuiting

en maak opdracht 1 en 2

Gelijke behandeling

Naast vrijheid van meningsuiting heeft iedereen ook recht op gelijke behandeling. Dat betekent dat iedereen in gelijke gevallen gelijk behandeld moet worden. 

Een werkgever moet zijn vrouwelijke werknemer bijvoorbeeld evenveel betalen als haar mannelijke collega, als zij hetzelfde werk doet en evenveel ervaring heeft.

Discriminatie

Het recht op gelijke behandeling betekent ook dat discriminatie verboden is. 

Discriminatie betekent dat mensen ongelijk worden behandeld vanwege persoonlijke kenmerken als geslacht, afkomst, seksuele voorkeur of religie. 

Een voorbeeld van discriminatie is als iemand geweigerd wordt bij een discotheek vanwege zijn huidskleur.

Maak opdracht 3

Bekijk het filmpje

Discriminatie in Nederland

en maak opdracht 4

Grondrechten 

De vrijheid van meningsuiting, het recht op gelijke behandeling en andere belangrijke rechten staan in de Grondwet. Deze rechten noem je grondrechten. 

Grondrechten gelden voor iedereen, of je nu rijk of arm bent, wit of zwart, man of vrouw.

Grondrechten zorgen ervoor dat je in vrijheid kunt leven. 

Ze beschermen je tegen de macht van de overheid en tegen andere burgers. 

Dankzij de grondrechten kan de overheid je bijvoorbeeld niet zomaar oppakken. En andere burgers kunnen je niet ongestraft discrimineren.

--> bekijk het filmpje Nederlandse grondrechten en maak opdracht 5 en 6

k

Mensenrechten

De meeste landen hebben net als Nederland een Grondwet met grondrechten. 

Landen hebben daarnaast ook onderling afspraken gemaakt over de rechten van mensen. Dit zijn de mensenrechten. Mensenrechten moeten ervoor zorgen dat iedereen ter wereld in vrijheid kan leven. 

Mensen mogen volgens de mensenrechten bijvoorbeeld niet uitgebuit of gemarteld worden. 

UVRM

De mensenrechten staan beschreven in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM). 

Bijna alle landen ter wereld hebben de UVRM ondertekend. Daarmee hebben ze verklaard dat ze zich aan de mensenrechten willen houden.

maak opdracht 7

Mensenrechtenschendingen

Hoewel bijna alle landen ter wereld hebben verklaard dat ze zich aan de mensenrechten willen houden, komen er nog altijd mensenrechtenschendingen voor. 

Zo worden vrouwen onderdrukt, journalisten zonder geldige reden opgesloten en bevolkingsgroepen verjaagd en vermoord. Mensenrechtenschendingen komen vooral voor in landen waar bijvoorbeeld grote armoede heerst of oorlog is, en waar geen democratie is.

Maak opdracht 8