Paragraaf 1.3 Vulkanisme

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

1.3 Vulkanisme

Wat gaan we doen vandaag?

- geheugen opfrissen

- theorie en opdrachten 1.3

Een aardbeving is een trilling van de

De plaats aan het aardoppervlak boven het begin van een aardbeving waar de meeste beweging plaatsvindt noemen we het

De schaal waarmee de zwaarte van aardbevingen wordt aangegeven heet de schaal van

De schaal van Richter gaat van

1. 1-12
2. 1-10
3. 2-12
4. 5-10

Aardbevingen komen vooral voor aan de ... van de platen.

Je kunt op een kaart met aardkorstplaten aangeven waar aardbevingen voorkomen.

1. ja kan ik al
2. nee kan ik nog niet
3. kan ik al meer wel dan nog niet
4. kan ik meer nog niet dan al wel

Leerdoelen paragraaf 1.3

Je weet wat een vulkaan is en wat de gevolgen van vulkaanuitbarstingen kunnen zijn.

Je begrijpt hoe vulkanen ontstaan en waarom de gevolgen voor mensen in arme landen verschillen van die voor bewoners van rijke landen.

Je kunt op een kaart met de aardkorstplaten de gebieden aanwijzen met een groot aardbevingsrisico.

https:

Hoe ontstaat een vulkaan?

Op een plek waar twee tektonische breuken zijn.

Hier verdwijnt een oceanische plaat naar beneden. Deze gaat de hete, vloeibare magma in. Daar smelt de plaat uiteindelijk. Die magma komt dan weer naar boven en naar buiten (dan heet het lava) (magma zit nog in de aardmantel).

Helemaal bovenaan barst het door de aardkorst heen. Er ontstaat een vulkaan.

Hoe ontstaat een vulkaan?

- Op plekken in bijv. de oceaan waar platen uit elkaar bewegen. --> Hier ontstaat een midoceanische rug.

IJsland ligt op een midoceanische rug.

0

00:55

Welke 3 dingen komen uit een vulkaan?

Samen lezen 'hoe ontstaat een vulkaan'

Maak opdracht 2 (blz 12)

Probeer de opdracht zelfstandig te maken, in stilte

Vraag 2a

Welke uitspraken zijn waar?

A. Magma is vergeleken met ander mantelgesteente licht van gewicht.

B. Een krater is magma dat zich in de aardmantel verzamelt en onder grote druk komt.

C. Bij een midoceanische rug tref je jonge aardkorst aan. 

D. Magma is de naam voor lava die door een vulkaanuitbarsting aan de oppervlakte is gekomen. 

E. Vulkanisme komt vaak midden onder een aardkorstplaat voor.

F. Vulkanisme komt vaak voor op plaatsen waar de ene aardkorstplaat onder de andere duikt.

G. Vulkanisme komt voor op plekken in de oceaan waar aardkortsplaten uit elkaar gaan.

• A - C - F - G
  

Vraag 2B

Vul de tabel in.

Was dit moeilijk?

Vraag 2C

Waarom is de vulkaan van bron 11 geen onderdeel van een

midoceanische rug?

• deze vulkaan, de Merapi, ligt op het land, aan de rand van twee botsende platen

welke gevolgen van vulkaanuitbarstingen ken je?

https:

Aan de slag

Lees eerst voor jezelf 'Gevolgen van een vulkaanuitbarsting'

Maak opdracht 3 en 6

Vraag 3A

Wat komt er bij een vulkaanuitbarsting naar buiten, en in welke volgorde?

• as, gas en dan lava

Vraag 3B

De opbouw van een vulkaankegel kun je vergelijken met

lasagne omdat ze allebei

• ontstaan door een opstapeling van lagen, bij een vulkaan zijn dat lagen as en lava

Vraag 3C

Bij heel krachtige uitbarstingen kan een deel van de

vulkaan worden weggeblazen. Zet de plaatjes op de juiste volgorde.

• E, F, A, D, C, B.

Vraag 3D

Bekijk nogmaals figuur 6 en je antwoord bij vraag 3c. De foto van bron 11 past het beste tussen:

A plaatje B en C.

B plaatje C en D.

C plaatje D en E. 

D plaatje E en F.

• A

Vraag 6A

Op welke twee plaatsen tref je vooral vulkanen aan?

• Bij plaatranden waar de platen botsen en waar de plaatranden uit elkaar gaan.

Vraag 6B

Waarom komt bij botsende platen gesmolten gesteente (magma) naar boven en waarom wil dat naar buiten?