het hormonale stelsel deel 1

• Biologie
• Secundair onderwijs

Wat weten jullie al over hormonen?

zenuwstelsel

hormonaal stelsel

aard  signaal    snelheid    duur effect

chemisch

chemisch-elektrisch

zeer snel

korte duur

trager

lange duur

hormonen ...

• zijn signaalstoffen die traag maar lang werken
• kunnen orgaanfuncties remmen of activeren
• beïnvloeden gedrag en emoties
• werken in op specifieke cellen (sleutel-slot principe)
• verdwijnen na een tijd uit het bloed
• Stofwisseling, groei, de ontwikkeling en de voortplanting
  
• transport via bloed
• productie door endocriene klieren

Wat verstaat men onder hormoon?

1. Een onmisbare bouwstof
2. Een onmisbare voedingsstof
3. Een product van een klier met externe secretie
4. Een chemische stof

Hormonen worden vervoerd via…

1. de darmen
2. de bloedbaan
3. de zenuwen

Hoe komt het dat hormonen enkel op specifieke cellen inwerken?

belangrijke hormoonklieren

belangrijke hormoonklieren

Welke organen bereikt de hypofyse allemaal?

In welk orgaan worden GEEN hormonen gevormd?

1. In de alvleesklier
2. In de bijschildklier
3. In de galblaas
4. In de nier

Hormonen en groei

Groeihormoon: gevormd in hypofyse

Stimuleert de groei van kraakbeenweefsel en beenweefsel + eiwitvorming

Tekort/teveel

Wat is juist met betrekking tot het groeihormoon?

1. Het bevordert de celdeling
2. Het wordt afgescheiden door de hypofyse-achterkwab
3. Het wordt uitsluitend afgescheiden bij kinderen

Wat gebeurt er in de lente bij een hamster?

Hormonen en groei

Schildklierhormoon

Thyroxine stimuleert de stofwisseling in de cellen.

Geslachtshormonen

Testosteron

oestrogeen

De schildklier heeft invloed op

1. Energiebehoefte van het lichaam
2. Lichaamsstofwisseling
3. Warmteproductie van het lichaam
4. Alle bovengenoemde

Waar is de schildklier gelegen?

1. Hoog boven in de keel
2. In de ruimte tussen beide longen voor de splitsing van de luchtpijptakken
3. Voor het bovenste gedeelte van het borstbeen
4. Voor het strottenhoofd en bovenste deel van de luchtpijp

Voorstelling van de afgifte van groeihormoon gedurende het leven

Hormonen en puberteit

Hypofyse -->gonadotrope hormonen

FSH: regelt de ontwikkeling van zaadcellen en eicellen

LH: stimuleert de voortplantingsklieren, teelballen en eierstokken, tot de vorming van geslachtshormonen. (vrouw: eisprong + werking geel lichaam)

ONTWIKKELING SECUNDAIRE GESLACHTSKENMERKEN!

Oestrogeen en progesteron

Borsten ontwikkelen, bekken verbreedt. (oestrogeen)

Veranderingen slijmvlies baarmoeder + schede , menstruatie.

Testosteron

Haargroei op borst, benen en aangezicht, ontwikkeling spieren. Strottenhoofd wordt groter , stembanden lager, stem zwaarder.

Productie en kwaliteit van de sperma. (1ste zaadlozing)

Twee beweringen over hormonen en hun werking:
1. hormonen spelen pas vanaf de puberteit een rol
2. bij het produceren van een te grote hoeveelheid van een bepaald hormoon treden afwijkingen of ziekteverschijnselen op. Welke beweringen zijn juist?

1. Beide juist
2. Beide onjuist
3. Alleen 1 is juist
4. Alleen 2 is juist

Hormonen en energieproductie

https://www.bioplek.org/animaties/homeostase/eilandjesvlx.html

Hormonen en energieproductie

Glucosegehalte in bloed te hoog

B-cellen vormen insuline

Insuline via bloed naar lever

Levercellen zetten glucose om in glycogeen

Glucosegehalte in bloed daalt

Hormonen en energieproductie

Glucosegehalte in bloed te laag

 

&-cellen vormen glucagon en bijniermerg vormt adrenaline

Glucagon en adrenaline via bloed naar lever

Levercellen zetten glycogeen om in glucose

Glucosegehalte in bloed stijgt

Welke stof werkt bloeddrukverhogend?

1. Adrenaline
2. glucagon
3. thyroxine
4. insuline

Waar wordt insuline gevormd?

1. In de alfacellen van de eilandjes van Langerhans
2. In de bètacellen van de eilandjes van Langerhans
3. In de schors van de bijnier
4. In het merg van de bijnier

Beoordeel de juistheid van de volgende stellingen
I Insuline is een enzym
II Insuline wordt gevormd in de pancreas

1. I en II zijn juist
2. Alleen I is juist
3. Alleen II is juist
4. I en II zijn niet juist

In welk orgaan wordt glucagon gevormd?

1. Alvleesklier
2. Bijnier
3. Galblaas
4. Lever

Hormonen en stress

Hormonen en melkejectie

Deels via hormonen

Deels via zenuwimpulsen

De hypofyse

TSH: zet de schildklier aan tot thyroxine

Prolactine : melksecretie stimuleren

Groeihormoon: in samenwerking met de schildklier

ACTH :stimuleren aanmaak cortisol

Gonadotrope hormonen:

FSH : eicellen rijpen in eierstokken (follikel zelf: oestrogeen) en aanmaak van spermatozoïden.

LH: geel lichaam (progesteron) en aanmaak testosteron (in teelballen).

(terugkoppelingssysteem!)

Hypofyseachterkwab

Vormt GEEN hormonen. Laat volgende vrij:

ADH: stimuleert waterreabsorptie in de nieren + bloedvaten samentrekken + regeling bloeddruk

Oxytocine: samentrekken van de baarmoeder en melkklieren stimuleren.

Welke endocriene klieren liggen in de buik-/bekkenholte

1. Epifyse en bijnieren
2. Bijnieren en hypofyse
3. Eilandjes van Langerhans en epifyse
4. Eilandjes van langerhans en ovaria

Welke endocriene klier staat niet onder invloed van de hypofyse?

1. Bijnierschors
2. Bijschildklier
3. Geslachtsklier
4. Schildklier

Voordat een hormoon uit de hypofyse zijn doelorgaan bereikt is het tenminste een maal welk orgaan bereikt?

1. De lever
2. De nier
3. Een bijnier
4. De longen

Beoordeel de juistheid van de volgende stellingen
I De bijnier ligt als een piramide op de nier
II Iedere bijnier bestaat uit twee afzonderlijke functionerende endocriene klieren

1. I en II zijn juist
2. Alleen I is juist
3. Alleen II is juist
4. I en II zijn niet juist

Welke van de hier opgesomde organen vormt/vormen GEEN hormonen?

1. De eilandjes van Langerhans
2. In de schildklier
3. In de speekselklier
4. In de hypofyse

Via welk orgaan of welke organen wordt glucose bij een suikerpatiënt uitgescheiden?

1. Via de darmen
2. Via de huid
3. Via de lever
4. Via de nieren

De productie van geslachtshormonen wordt bij de volgende vrouwen vergeleken.
Ans, 8 jaar oud
Birgit, 18 jaar oud
Nina, 58 jaar oud
Tena, 78 jaar oud
Bij wie zal de productie het hoogst zijn?

1. Ans
2. Birgit
3. Nina
4. Tena

Welke van de volgende hormonen zorgt (of zorgen) voor een daling van het glucosegehalte van het bloed?

1. Insuline
2. Glucagon
3. Adrenaline
4. Groeihormoon

00:15

Wat doen hormonen dan wel?

1. zenuwen activeren
2. organen beschermen
3. signalen doorgeven
4. je emoties beheersen

00:15

EXTRA (nog te bekijken)

01:44

Welk orgaan werd hier afgebeeld?

02:32

Er werd hier gezegd dat de signalen van het zenuwstelsel chemisch-elektrisch van aard zijn. Welke aard hebben de signalen van het hormoonstelsel dan?

1. Ook chemisch-elektrisch
2. chemisch
3. elektrisch
4. geen van deze antwoorden

03:13

welk deel van de hypofyse zorgt voor de aanmaak van de hormonen?

1. de voorkwab
2. beide delen van de hypofyse
3. de achterkwab
4. geen van deze antwoorden

voorbeelden van hormonen

Van de hypofyse: