Themales: Wet en regelgeving in de zorg

• Pv
• MBO
• Studiejaar 1

Themales: Wet en regelgeving

Wat gaan we doen?

Wet BIG

Bekwaam/niet bekwaam

overige wetten...

Aan het eind van deze les kan je:

Benoemen wat de belangrijkste wetten binnen de zorg zijn en deze omschrijven.

welke wetten ken je al?

Wetten op een rijtje

Wkkgz

WGBO

BOPZ/WZD

WMCZ

Wet verplichte meldcode huishoudelijk geweld

WLZ

AVG

Wet BIG

Beroepen in de individuele gezondheidzorg

beschermt cliënten tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen.

Bevoegd en bekwaam

 Als zorgmedewerker moet je bekwaam en bevoegd zijn.

Dat is in het belang van de cliënt (veilige zorg), van de zorgmedewerker (veilig werken) én van de zorgorganisatie (verantwoordelijk voor veilige zorg en veilig werken).

De hoofdregels zijn:

Als je bekwaam bent, ben je bevoegd (je hebt niet persé een diploma nodig om iets te kunnen, je kunt ook iets geleerd hebben op een andere wijze, maar dan is dat wel lastiger aan te tonen).

En omgekeerd; als je onbekwaam bent, ben je onbevoegd (als je iets niet kunt, ben je onbevoegd; en ook: je kunt iets geleerd hebben in de opleiding, maar niet meer de vaardigheid hebben – dan ben je niet meer bekwaam en daarmee onbevoegd).

Deze beroepen staan in het BIG register:

Apotheker 

Arts 

Fysiotherapeut 

Gezondheidszorgpsycholoog 

Orthopedagoog-generalist 

Physician assistant 

Psychotherapeut 

Tandarts 

Verloskundige 

Verpleegkundige

en deze niet...

Apothekersassistent 

Diëtist 

Ergotherapeut 

Huidtherapeut 

Logopedist 

Mondhygiënist / Tandprotheticus 

Oefentherapeut /Optometrist 

Orthoptist /Podotherapeut 

Radiodiagnostisch laborant / Radiotherapeutisch laborant 

Helpende en verzorgende in de individuele gezondheidszorg

Wat zijn voorbehouden handelingen?

Voorbehouden  handelingen zijn handelingen die door de individuele professionals beroepsmatig worden verricht. 

In de Wet BIG worden 14 risicovolle handelingen aangemerkt als voorbehouden handelingen. Een arts mag met inachtneming van bepaalde voorwaarden, aan een andere beroepsbeoefenaar (bijvoorbeeld verpleegkundige of verzorgende) opdracht geven via een uitvoeringsverzoek, een voorbehouden handeling te verrichten.

Wat zijn risicovolle handelingen?

Risicovolle handelingen zijn handelingen die bij de uitvoering van de handeling risico’s meebrengen voor de cliënt. 

Bijv. het toedienen van de sondevoeding. Deze handeling is niet voorbehouden, maar er zijn wel risico’s. 

Dat wil zeggen: handelingen die bij onbekwaam en onzorgvuldig handelen vrijwel zeker tot gezondheidsschade zullen leiden. 

 bekwaamheidsverklaring verplicht.

Voorbehouden handelingen:

* Is een groep van (14) risicovolle handelingen die zijn vastgelegd in de Wet BIG (ww.nursing.nl/overzicht-van-voorbehouden-en-risicovolle-handelingen).

* Alleen beroepsmatig verrichten op basis van bevoegdheid.

*Alle voorbehouden handelingen zijn risicovol.

Risicovolle handeling:

*Niet allemaal beschreven  in Wet BIG.

 *Zijn handelingen die bij de uitvoering van de handeling risico’s meebrengen voor de cliënt

*Zorgverleners moeten aan dezelfde eisen voldoen als bij de voorbehouden handelingen.

Wkkgz

De Wet kwaliteit, klachten,en geschillen zorg

(Voor incidenten en klachten → om van te leren / verbeteren zorg)

Doel van de WKKGZ is:

Doel van de nieuwe wet is goede zorg en openheid over en leren van eventuele fouten en andere incidenten in de zorg. En een zorgvuldige omgang met klachten over de zorgverlening

Een aantal doelstellingen:

• Goede zorg: Zorgaanbieders moeten goede zorg verlenen.
• VOG-plicht: VOG-plicht voor nieuwe medewerkers in de Wlz-zorg.
• VIM: De zorgaanbieder heeft een systeem voor het veilig kunnen melden van incidenten en biedt bescherming aan de melders en betrokken zorgverleners (m.b.t. intern gemelde incidenten).
• Keuze-informatie: De zorgaanbieder verstrekt de cliënt op diens verzoek informatie over de aangeboden zorg (tarieven, kwaliteit ).

WGBO

Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst

Doel van de WGBO

• In deze wet staan de rechten en de plichten van cliënten die zorg krijgen.
• De WGBO gaat over de relatie tussen de cliënt en de zorgverlener.
• Zorgverleners mogen alleen handelen als zij toestemming hebben van de cliënt. De cliënt moet begrijpen waarvoor hij toestemming geeft; hij moet goed geïnformeerd zijn.
• Geldt voor: medische onderzoeken en behandelingen, verpleging, verzorging en nazorg.

Wetgeving onvrijwillige zorg

Vroeger was er de Wet Bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz).

Sinds 1 januari 2020 is er gekozen voor onderscheid van zorgvragers in de volgende 2 wetten.

De groepen cliënten waarop de Bopz van toepassing is, verschillen echter sterk. 

Om de wetgeving beter af te kunnen stemmen op die verschillen is gekozen voor afzonderlijke wetten. 

De Wzd is van toepassing op cliënten met een psychogeriatrische aandoening en cliënten met een verstandelijke beperking. 

Voor de geestelijke gezondheidszorg geldt de Wet verplichte geestelijke gezondheidzorg (Wvggz). 

Beide wetten zijn op 1 januari 2020 in werking getreden

Wet Bopz

In de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz) staat wanneer iemand tegen zijn wil mag worden opgenomen en behandeld in een psychiatrisch ziekenhuis. De Wet Bopz biedt deze mensen dan bescherming van hun rechten. 

Per 1 januari 2020 is de Wet Bopz vervangen door de Wet verplichte ggz (Wvggz) en de Wet zorg en dwang (Wzd). 

Per 1 januari 2021 gelden de overgangsbepalingen uit de Wet Bopz niet langer.

De Wet zorg en dwang regelt de rechten bij onvrijwillige zorg of onvrijwillige opname van mensen met een verstandelijke beperking en mensen met een psychogeriatrische aandoening (zoals dementie).

De Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) regelt de rechten van mensen die te maken hebben met verplichte zorg vanwege een psychische aandoening.

Wet Zorg en Dwang (WZD)

De Wet zorg en dwang regelt de rechten bij onvrijwillige zorg of onvrijwillige opname van mensen met een verstandelijke beperking en mensen met een psychogeriatrische aandoening. 

Het doel van de wet is

1. Onvrijwillige zorg voor mensen met dementie of een verstandelijke beperking zo veel mogelijk voorkomen.
2. Cliënten met dementie of een verstandelijke beperking beschermen tegen de nadelen van onvrijwillige zorg.
   

Alleen als het niet anders kan, mag onvrijwillige zorg worden toegepast ná zorgvuldige multidisciplinaire afweging.

De WZD onderscheidt de volgende 9 categorieën onvrijwillige zorg:

1. Medische handelingen en therapeutische maatregelen; 
2. Beperken van de bewegingsvrijheid;
3. Insluiten;
4. Uitoefenen van toezicht op betrokkene;
5. Onderzoek aan kleding of lichaam;
6. Onderzoek van de woon- of verblijfsruimte op gedrag beïnvloedende middelen of gevaarlijke voorwerpen;
7. Controleren op de aanwezigheid van gedrag beïnvloedende middelen;
8. Beperken van de vrijheid om het eigen leven in te richten;
9. Beperken van het recht op het ontvangen van bezoek. 

10. Het toedienen van gedragsmedicatie buiten de richtlijn.

Bij verlenen van onvrijwillige zorg wordt  stappenplan in gezet ter beoordeling noodzaak.

Rood = Het stappenplan altijd van toepassing bij wilsonbekwame cliënten; ook als de vertegenwoordiger

instemt met deze zorg en de cliënt zich daartegen niet verzet.

Stel je voor dat ...

• je dagelijks je telefoon moet inleveren als je naar je slaapkamer gaat;
• je elke ochtend om 08.00 uur moet opstaan (ook in het weekend en in vakanties);
• elke dag om 21.00 uur de lichten uit moeten;
• je niet zelf hebt kunnen kiezen welk broodbeleg op tafel staat;
• je met mensen woont die je niet aardig vindt;
• er kleding voor je is klaargelegd voor de volgende dag;
• er voor je bepaald wordt of je onder de douche kan of niet;
• je de dag na een feestje een urinetest moet doen ter controle op middelengebruik.

WMO

Wet Maatschappelijke Ondersteuning

• Gemeenten moeten er voor zorgen dat mensen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen.
• De gemeente geeft ondersteuning thuis via de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).
• Officieel heet deze wet Wmo 2015.

WLZ

Wet Langdurige Zorg

Hoe komt iemand in aanmerking voor langdurige zorg uit de WLz?

• De Wet langdurige zorg (WLz) regelt zware, intensieve zorg voor kwetsbare ouderen, mensen met een handicap en mensen met een psychische aandoening.
• Het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) beoordeelt of iemand in aanmerking komt voor zorg vanuit de WLz.
• Voldoet iemand aan de voorwaarden? Dan geeft het CIZ een zogeheten WLz-indicatie af. Dit is een besluit waarin staat dat iemand recht heeft op langdurige zorg.

Check doelen:

De zorgverlener die medicijnen gereedmaakt moet hiervoor .... zijn

1. bevoegd
2. bekwaam
3. bevoegd en bekwaam
4. niet bevoegd en bekwaam

Wanneer ben je bevoegd en bekwaam?

1. als je je diploma verpleegkunde heb
2. als je denkt dat je het wel kan
3. als je geschoold bent in de handeling
4. als je de opdracht van een arts krijgt

Wanneer ben je bevoegd om een handeling uit te voeren?

1. Als je scholing voor de handeling hebt gevolgd.
2. Als je de handeling meerdere keren zelfst. hebt uitgevoerd.
3. Je mag iemand anders een taak geven de handeling uit te voeren
4. Geen idee

Wat betekend WZD?

Wat betekend de wet BIG

WGBO staat voor....

Vragen??